zaterdag 15 maart 2008
KORSTMOSSEN WEETJES
Korstmossen lijken op het eerste gezicht plantaardige organismes maar het is een symbiose tussen 2 andere organismes, te weten een schimmel en een groenwier of blauwalg. Van nog niet alle soorten is bekend wat het voordeel voor 1 van de 2 is in de symbiose. Wel dat ze zonder de andere geen tot zeer weinig overlevingskans hebben. Het zijn de algen die voor de fotosynthese zorgen.
De term Korstmos heeft in wetenschappelijke zin meer te maken met de leefwijze dan met hun uiterlijk dat niet altijd perse korstachtig is, zo zijn er ook Paddestoelen soorten die met algen samenleven en onder de Korstmossen ingedeeld worden. Ook zijn er Korstmos soorten die blaadjes hebben of daar sterk op gelijken.
Korstmossen zijn zeer trage groeiers, soms maar 0,1 millimeter per jaar dus je kunt wel nagaan hoe oud sommige exemplaren dan zijn :)
Veel soorten groeien op steen en hebben dus weinig concurrentie van planten met wortels maar desondanks floreren ze in de winter het beste.
Hun voeding halen ze voor een groot deel uit stof in de lucht, en dat maakte ze ook extra gevoelig voor luchtverontreiniging maar dan niet voor CO2 maar voor SO2 (Zwaveldioxide, het over bekende rotte eieren luchtje :)). Door teveel SO2 in de lucht kunnen ze sterven. Die SO2 komt in de lucht via verbranding van kolen in kolencenrales. Ook zijn er soorten Korstmossen die zeer gevoelig zijn voor Ammoniak in de lucht die weer vrijkomt door organische bemesting in de landbouw.
Ze kunnen ook lange periodes van extreme droogte doorstaan, ze kunnen jarenlang overleven in een soort rustfase.
Het is zelfs zo dat ze 2 weken in een vacuum kunnen overleven en ook extreem sterk ultraviolete straling van het heelal kunnen weerstaan.
KORSTMOS OP STOEPRAND
Niet ver van mijn huis zag ik afgelopen dagen op een betonnen stoeprand van het Sint Luciaplein vele exemplaren van dit Korstmos.
Ze hebben allemaal een ronde vorm (rond bij benadering) en dit exemplaar is zo'n 8 centimeter in doorsnede.
De vorm zal vermoedelijk wel soortgebonden zijn want vele andere soorten hebben een vrij willekeurige groeivorm.
http://www.adriaanheinenuitgevers.nl/index.php?option=com_shop&Itemid=11&todo=0&action=view&search=de%20groene&zoeken=Zoeken..&id=145
De titel van het boek suggereert een beetje dat het over Korstmossen gaat en dat is ook wel zo want er staan erg veel en erg fraaie foto's van Korstmossen in maar ook van andere plantensoorten (met name van planten die op muren groeien) en van de vestingwerken zelf en de restauratie ervan. Verder is het inderdaad ook zo dat er op de vestingmuren erg veel Korstmossen groeien maar ik weet uit eigen observatie dat Korstmossen niet alleen maar op ouwe muren groeien; ze groeien evenzeer op nieuwe stenen muren, ook op beton en ook vaak op de voet van bomen, met name oudere bomen (op dit laatste kom ik nog terug).
Over het onderwerp van het boek bestaat ook een website:
http://www.denbosch.nl/content.cfm?contentid=B56E0431-8021-0F65-0C1B79283DDF8D15
Ik heb in het boek zitten bladeren op zoek naar een foto die lijkt op de foto hierboven om zo achter de soortnaam te komen. In eerste instantie vond ik nog geen foto waarvan ik zoiets had als "bingo, dat is em". Maar ik zal nog eens een tweede keer bladeren.
Verder valt het me op dat er hier op de stoepranden van het Sint Luciaplein heel veel korstmossen groeien, het is een ware kolonie :). Vreemd eigenlijk dat in de zijstraten van het plein ze helemaal niet groeien en de stoepranden zijn daar toch precies hetzelfde.
MOS OP EEN MUURTJE
Al heel mijn leven vind ik mossen (maar ook Korstmossen) erg mooi maar vind het nogal ingewikkelde materie om de diverse soorten te determineren.
Dit exemplaar vond ik op een bakstenen muurtje in de voortuin van een vriend. Ook een soort dat ik al vele malen gezien heb, maar niet bij naam kan benoemen.
Op deze macro foto zijn mooi de "antenne"-achtige uitsteeksels te zien (klik op de foto voor een vergroting). Door de flinke vergroting is het "plakje" mos op de foto aanzienlijk groter dan in werkelijkheid.
Abonneren op:
Posts (Atom)