donderdag 24 juli 2008


MATTENBIES (?) # 2:

TOPPEN STENGELS


Omdat ik toch nog steeds geen 100 % zeker ben dat dit qua plantensoort de Mattenbies is hierbij een foto van iets dichterbij.

Aan een ieder met meer vakkennis en specialisme het verzoek om mijn gok te bevestigen danwel toe te lichten dat het misschien toch een ander plantensoort is.

MATTENBIES (?) # 1:

GROEIWIJZE LANGS WATER



Grassoorten en verwantte plantensoorten waag ik me over het algemeen niet zo aan vergeleken met andere soorten kruidachtige planten maar ik begin me er steeds meer voor te interesseren.

En dan zijn er ook nog eens allerlei soorten die op grassen, riet enzo gelijken maar eigenlijk botanisch gezien geen echte grassen zijn.

Een poosje geleden had iemand me in alweer datzelfde Westerpark ook Bevertjes laten zien, die zo heten vanwege de bloeiwijze maar bij mijn weten niks te maken hebben met het diersoort dat Bever heet. Maar die Bevertjes kon ik in het park niet meer terugvinden. Ze staan er vast nog steeds, alleen ben ik vergeten waar precies ook alweer :)

Ik vermoed dat dit Mattenbies is, ook alweer een plant die eigenlijk geen grassort is maar behoort tot de Cypergrassen, net als het Veenpluis van laatst (zie bericht Veenpluis op deze blog).

De Nederlandse naam ontleent ie aan het feit dat er vroeger vlechtsels van werden gemaakt voor zittingen en rugleuningen van stoelen.

Het spul, de stengels zijn ijzersterk, ook ikzelf heb er als kind wel eens dingen van gevlochten en dan kreeg je een soort touw dat veel gewicht kon trotseren, en het is mooi, sterk, stug en nog mooi van kleur en structuur ook.

Volgens Heukels' Flora (23e druk, 2005) heet het Scirpoides Lacustris.

In 2 andere boeken heet ie Schoenoplectus Lacustris en Scirpus Lacustris. Ik vermeld nu nog maar even niet de specifieke boeken en de taxonomische systemen. Ik zal 1 dezer dagen eens een bericht schrijven met een lijstje van alle boeken de ik raadpleeg en er dan een soort "legenda" voor deze blog van maken.

Zoals gezegd grassen en er op gelijkende planten is zeer moeilijke materie en dan met name onder de Cypergrassen heb je ook nog diverse soorten die een 2e deel in hun naam hebben van 'rus' of 'zegge'. En ook bestaan er diverse Biessoorten maar dat heeft weer niks te maken met de plant die Bieslook heet, dat is weer iets totaal anders ! :)

BIJVOET # 2:

MASSAAL IN BLOEI



Naast het muurtje naast het slootje van de eerder genoemde Kompassla en Engelwortel in het Westerpark bloeit dus ook deze plantensoort Bijvoet echt op massale schaal en zeer uitbundig.

Verspreid over verschillende locaties in en rondom de stad heb ik em al wekenlang zien bloeien. Ook van deze plantensoort geldt weer dat die bloemen niet de meest esthetische zijn volgens de normen van de meeste mensen en eigenlijk qua gehele plant, maar dat is een discussie die ik nog wel eens opnieuw zal aankaarten.

Bijvoet = Artemisia Vulgaris (Heukels' Flora, 2005). Vulgaris betekent algemeen en de plant is ook sinds ie die naam kreeg ZEER algemeen en is ook een plantensoort dat zowat op allerlei plekken groeit waar je maar kunt bedenken.

Ook in al mijn andere plantenboeken draagt ie deze Latijns-wetenschappelijke naam, zelfs in mijn alleroudste Flora van 1915 en ook wordt ie al bijna een hele eeuw nog steeds gerekend tot de Composietachtigen, al zie je dat er op het eerste gezicht niet zo 1, 2, 3 aan af.

Ondanks het hoge zogenaamde "onkruid gehalte" van dit plantensoort toch een plant waar flink wat over te vertellen is wat ik ook al eerder heb gedaan en ook diverse andere mensen bij de REACTIES op dat bericht geschreven hebben. Zie: BIJVOET # 1

KOMPASSLA # 4: KNOPPEN


Ook deze foto (en die in volgende berichten) zijn gemaakt in het Westerpark op afgelopen dinsdag 22 juli.

Kompassla dat in knop staat en binnenkort zal gaan bloeien.
Dit exemplaar groeit langs hetzelfde muurtje als het 2e exemplaar van de Gewone Engelwortel maar dan aan de andere zijde, de zijde van het geasfalteerde voet- / fietspad.

In de laatste 23e druk van de Heukels' Flora van Nederland (dat zeer hoog aangeschreven wordt in wetenschappelijke kringen) wordt beweerd dat ie zeer zeldzaam is in urbane gebieden (Urb. heet dat) en er wordt zelfs niet eens vermeld dat ie soms plaatselijk vrij algemeen kan voorkomen. Dat vind ik een onjuistheid.

Sinds ik em een maand geleden daar in het park tegenkwam ben ik de plant op veel meer locaties in de stad tegengekomen, echt 100en exemplaren ! Beetje rare opmerking van de Heukels' vind ik.

Onderaan de tekst over de Kompassla staat met een letterafkorting en cijfercode ook de naam Gifsla. Wat die afkortingen en cijfercodes betekenen moet ik nog eens beter bestuderen. Maar hoezo dan weer die wijze van slechts in een paar woorden vermelden denk ik dan ?

Voor wat ik weet is Gifsla toch een ander apart plantensoort en de Heukels' meest recente druk noemt die dan ook Lactuca Virosa. Dus waarom geen meer volledige opname in dat boek ?

Kompassla heet in die Heukels' Lactuca Serriola.

In een heel aantal andere plantenboeken die ik heb heet ie ook zo en in weer een aantal andere wordt ie helemaal niet eens vermeld.

Hierbij een weetje en enkele citaten uit 2 van die boeken:

* 1.) In Gifsla zitten stoffen die in veel ouder tijden werden gebruikt (tesamen met stoffen uit Bilzenkruid [een Nachstchade-achtige] en Gevlekte Scheerling [een Schermbloemige]) als verdovend middel bij operaties. De plant schijnt daar toendertijd zelfs voor verbouwd te zijn. De samenstelling doet me ook denken (behalve die Gifsla) aan planten die verwerkt werden in Heksenzalven.
* 2.) CITAAT: "Hij lijkt hier en daar te zijn ingeburgerd."
* 3.) CITAAT: "een soort die zich sterk uitbreidt".

Bronnen:
1.) Uit 'Wilde planten van West- en Midden-Europa.' (Uitgeverij The Reader's Digest NV, Amsterdam, Brussel, 2004).
2.) Idem als 1.
3.) Uit 'Vademecum Wilde Planten' (Uitgave: Instituut voor Bos- en Natuurbeheer, Wageningen i.s.m. Stichting Leefmilieu, Antwerpen, 6e druk, jaartal = ?). 5e druk was van 1999. Dit boek is echt gericht op groenbeheerders.

Eerdere berichten op deze blog over deze plant: