HET WESTERPARK
INLEIDING OP EEN STEDELIJK ECOSYSTEEM
Vorige week dinsdagmiddag 29 april ben ik vanwege het mooie weer in een deel van het Westerpark geweest om autochtone Kruidachtige planten te fotograferen.
Van een echt park is eigenlijk geen sprake want het is niet 1 aaneengesloten gebied met een in-/uitgang en een hek er omheen waar je alleen tijdens daglichturen in mag. Het is meer een soort groen gordel van allemaal stukjes groen in de stad. Noordwestelijk gelegen van de stadscentrum en het NS station.
Er liggen ook veel watertjes in. Het slingert door diverse wijken heen, of beter gezegd ligt tegen diverse wijken aangeplakt. Ook is het geen oud park waar dus dito oude bomen of sierstruiken of bloembollen enzo staan.
Het is meer een ecologisch experiment van de gemeente 's-Hertogenbosch en ditmaal dus eens lof voor de gemeente. Er zijn randvoorwaarden gecreeerd voor autochtone Kruidachtige planten en men laat er de natuur zijn gang gaan. Hoe oud het park is weet ik niet maar ik schat dat het niet veel ouder is dan een jaar of 10 of 15 hooguit (althans in deze hoedanigheid).
Een park vol onkruid dus en voor veel mensen in die wijken gaat dat te ver. Ikzelf vind het een waar botanische paradijsje en dat midden in de stad, je kan er plantensoorten vinden die elders in het wild zelfs zeldzaam zijn. Een vriend van me heeft er zelfs al meerdere keren paartjes van IJsvogels zien rondvliegen langs de watertjes en je schijnt er ook veel Padden te kunnen tegekomen op bepaalde uren (ik heb ze zelf nog net gezien). Die Padden overwinteren (houden hun winterslaap), denk ik, in de muurtjes van gestapelde stenen langs de watertjes.
Diezelfde vriend die er die IJsvogels zag gaat binnenkort een onderdeel van zijn website aan het park wijden en daar zal ik zeker naar linken als het zover is.
Ikzelf ga deze week een aantal berichten met foto's publiceren van autochtone kruidachtige planten die ik er vorige week aantrof. Te beginnen met enkele planten die verre van zeldzaam zijn en die ik ook al elders had aangetroffen in andere parkjes en ruwtes in de stad en eerder had gefotografeerd maar toen bloeiden ze nog niet. Nu wel.
De eerste planten zijn niks bijzonders maar je zal ze zo snel niet binnen de stad aantreffen en over al die planten valt wel iets aardigs te vertellen.
Ter duiding van waar het parkdeel dat ik bedoel ligt: het ligt noordelijk van de Onderwijsboulevard en zuidelijk van de 13 Loten (= straatnaam). Er lopen ook een aantal geasfalteerde paden door heen met namen als Zalmkamp en Kraaikampen.
Een van de bredere paden heet zelfs de Westerparklaan en dat is de afscheiding met de botanische tuinen van de HAS (= Hogere Agrarische School) dat qua ingang aan de Weidonklaan grenst. Interessant gebied daar, jammer dat het niet dichterbij waar ik woon ligt.
4 opmerkingen:
Het gebied ligt tussen de zandduinen/-ruggen Deuteren, Koeidonk die in de laatste ijstijd gevormd zijn. Een brede zijtak van de Dommel/Aa-delta liep hier lange tijden tussendoor. Later is dit de Grote Vliet en gekanaliseerd de Pomphoekse Wetering gaan heten. Het "rivierdal" is nu nog goed op de kaart terug te lezen. Je ziet het als een groene strook die door heel West loopt. Van de HAS-tuinen, via het Westerpark, en de sportvelden van de Schutskamp en de restanten van de eendenkooi daar, door via de Rietvelden zo naar het Engelenmeer. Het werd door de planologen in de jaren 70 ook wel de Groene-long van West genoemd. Als park annex sportterrein bestaat het al zolang Deuteren als tuindorp bestaat, jaren 40 dus. De huidige inrichting is volgens een eilandenmodel ontworpen door Buro Lubbers uit Den Bosch is van 2002. Het meest zuidelijke eiland is niet van de gemeente maar van de HAS. Het bestaat uit een hoge en een lage kakrijke biotoop. Niets is er gezaaid of gepoot Maar hier groeien dus wel de mooiste planten zoals de Grote ratelaar, Orchissen, Kleine pimpernel en de Blaassilene om er maar enkelen te noemen. Dit zal niet lang meer zijn omdat er een nieuwe Argrarische school (de MAS)gebouwd gaat worden op de plek van de huidige HAS-tuinen. Het net genoemde eiland wordt dan helaas een dieren/kinderboerderij voor de studenten. Een kleine schande!! Het park ligt 300 m. ten zuidwesten van het station met de Dertien Loten als westenlijke begrenzing.
Hoi Johan,
Dank voor je verhaal over dat specifieke deel van het Westerpark.
Shcokerend en schandalig inderdaad dat ze juist van dat deel waar ik de meeste zeldzame plamten groeien een kindeboerderij voor die nieuwe MAS (M zal wel staan voor Middelbaar maar ik zou liever zeggen Maloten) en een kinderboerderij nog wel. Dat illustreert haast he niveau van de leiding van die school en het soort studenten dat ze er verwachten. Volgens mij is het ook zo dat ze dat helemaal niet zo maar mogen, of althans niet zouden moeten mogen, wante er groeien beschermde plantenssoorten die op de Rode Lijst staan en bedreigd worden met uitsterven (zelfs internationaal) en er zal toch wel een voorlichtingsbijeenkomst of inspraak procedure komen want anders zijn wat mij betreft de rapen gaar.
Zeer jammer ook dat de botanische tuinen van de HAS zelf er voor moeten wijken, reden te meer om er weer eens een kijke te gaan nemen en er een foto reportage te maken. Ik ben er een keer eerder brutaalweg het terrein op gelopen en niemand stuurde me toen weg. Ook toen zag ik er fraaie bomen en andere gewassen.
Dat dat deel dus van de HAS was en niet van de gemeente heb ik nooit geweten. Wat mij betreft toch ook weer een voorbeeld van Nederlandse zoniet Bossche burocratie en wat ooit bedacht is als samenwerking nu uitpakt als ieder voor zich (eigenbelang) en god voor ons allen.
Dat er in de Westerpark een restant is van een eendenkooi wist ik ook niet.
What's next ? Worden Moerputten en Gement polder na de aanleg van de randweg ook niet omgevormd tot een Efteling pretpark met Vandervalk restaurant of een Burgerking ?
Het moet niet gekker worden haast.
Een dierenbevrijdingsfront hebben we al en onder de wimpel van "verantwoord en ecologisch" zijn er in die contereien in aflopen maanden ook al veel grote bomen het slachtoffer geworden.
Zoala dieren niet voor zichzelf kunnen opkomen kunnen planten (incl. bomen dus) dat ook niet of je moet geloven in sprookjes zoals Tolkiens Lord of the Rings waarin de Enten (oerbomen) in opstand komen. Misschien tijd voor een Planten Bevrijdings Front :)
Hoi JL,
Je schreef ook dat de huidige wijk Deuteren in ontstaan in de 1940ies als tuindorp. Maar was het ook niet in de vroege Middeleeuwen al een reeks van nederzettinegen op drooggevallen zandplaten van de rivierendelta die donken (ze lijken op een soort terpen) waar er nog een paar van over zijn en nog oude boerderijen op staan ?
Over MAS-Helicon, die info heb ik oa het Brabants Dagblad, dd 30-3-2007: (........ knip .......) Op een eilandje van 1300 vierkante meter in het Westerpark naast de HAS-tuin wil Helicon een kinderboerderij maken. "Dat plan ligt al bij de gemeente. De leerlingen van dierverzorging kunnen er dieren verzorgen."
_________________________________
Ter correctie:
Hierboven had ik geschreven: "Het bestaat uit een hoge en een lage kakrijke biotoop." Dat zou in een park waar veel honden worden uitgelaten ook best kunnen maar ik bedoelde natuurlijk een "kalkrijke biotoop".
_________________________________
Deuteren werd al eerder bewoond dan dan Den Bosch. In Den Bosch zijn wel nog Romeinse sporen gevonden maar over vondsten in Deuteren weet ik het volgende te melden:
In de buurt van de Moerputten zijn in 1977 door Ad Knöps uit Vught o.a. drie schrabbers van de Tjongergroep gevonden. Het zijn stenen werktuigen, van ongeveer 9 a 10.000 jaar voor Chr en werden gebruikt om bijvoorbeeld huiden mee te kunnen afschrapen. Van dit nomadische jagersvolk dat jacht maakte op de hier grazende oerrunderen, wisenten en herten zijn in Vlijmen en Drunen zeer talrijke vondsten gedaan.
In 1971 vond de Bossche schooljongen Peter van Abcoude bij het Willem Alexander-ziekenhuis langs de Vlijmenseweg, een puntgaaf gepolijst bijltje van 2.300 v Chr. Nadat het eerst was afgestaan aan het Noordbrabants Museum, werd het later weer aan hem teruggegeven, toen er geruchten ontstonden als zou het museum de vondst van hem hebben afgetroggeld.
In 1965 vond de Bossche scholier Herbert Vorwerk in een bermsloot aan de Deuterseweg stukken van een bronstijd-urn kompleet met menselijke crematieresten. Met groot geduld plakte hij de scherven aan elkaar, en gaf het in een schoenendoos aan het Noordbrabants Museum. Het toen aanwezige personeel toonde echter geen enkele belangstelling en gaf het hem weer terug. Dankzij stadsarcheoloog H. Janssen is de urn nu gerestaureerd. Het is een urn van het Laren-type uit 1.200 v. Chr.
_________________________________
Je laatste vraag:
De bewoonde donken hier zijn inderdaad ook vaak terpen. M.a.w. ze zijn kunstmatig nog hoger gemaakt. De herbergboerderijen Groot- en Klein Deuteren zijn het bekendst en van oorsprong al zeer oud - waarschijnlijk middeleeuws.
Een reactie posten