WEER EEN ONBEKEND PLANT


Omdat ik de afgelopen tijd nogal wat autochtone planten bij naam heb kunnen duiden durf ik het weer eens aan om de hulp van lezers in te roepen en te vragen welke soort dit is. Al realiseer ik me dat dat een vrij lastige vraag is als een plant nog zo jong is en nog geen knoppen, laat staan bloemen heeft.

Het terrein van het ouwe Kruithuis grenst aan de rivier de Aa en tesamen met andere wateren vormde dat in de late middeleeuwen en ook nog wel de eeuwen erna de stadsgrens en die was daar beschermd door vestingsmuren, dus ook aan de zuidzijde van de Aa, en nog steeds. Over vrijwel de gehele lengte van de Aa loopt langs het centrum een wandelpad met een heel oud muurtje erlangs.

Daar liep ik gisteren bij het Kruithuis ook een stukje langs en dat hele muurtje is begroeid met allerlei Korstmossen en Mossen waarover in de komende dagen meer.

Met name door die Mossen en de "humus" die dat op den duur haast wordt is het ook weer een voedingsbodem voor kruidachtige planten waaronder dus deze.

GEWONE SMEERWORTEL


Een closeup opname van Smeerwortel. Ook een favoriete autochtone plant van me die ik eveneens gisteren aantrof op die ruigte rondom het ouwe Kruithuis.

De plant kan als ie gaat bloeien Witte danwel Paarse en Roze bloemen hebben. Op de foto geheel rechtsboven is een eerste knop van de bloemen te zien.

Ondanks dat kleurverschil is het slechts een soort met dezelfde Latijns-wetenschappelijke naam, te weten: Symphytum Officinale.

Zowel de bladeren als de stengels zijn ruw behaard. De bladeren zijn lancetvormig en vanaf de onderkant van ieder blad loopt langs de stengel een soort 'vlies' waaraan de plant het gehele jaar door (dus ook als ie niet bloeit) zeer goed herkenbaar is.

Vroeger en ook nu nog wel worden er aan de plant medicinale eigenschappen toegekend. Er wordt dan gebruik gemaakt van de penwortels en hij wordt dan extern gebruikt (dus niet voor orale toediening) en o.a. gebruikt bij botbreuken.
Meer daarover is te vinden op www.annetanne.be/kruidenklets/uit-de-kruidenmand/kruiden-o-z/symphytum-officinale-smeerwortel

Voor dit medicinale doeleinde wordt ie intussen in o.a. Engeland ook wel verbouwd. Vroeger werd ie gewoon in het wild verzameld.

Niet zelf mee experimenteren want deze plant bevat ook weer bepaalde gifstoffen.

Ook zie je em tegenwoordig vanwege zijn fraaie uiterlijk wel eens aangeplant in siertuinen.

JACOBSKRUISKRUID


Hier 1 of meerdere exemplaren van Jacobskruiskruid, ook weer gisteren gevonden in het gebiedje rondom het ouwe Kruithuis.

Als ze wat ouder worden ontwikkelen ze een vrij hoge stengel (tot wel een halve meter hoog) en krijgen dan gele bloemen die tot de composietachtigen gerekend worden.

Ik ken de plant al enkele decennia maar de laatste jaren is ie flink in opmars en behalve in wat ruiger gebiedjes zoals hier zie je em ook in bermen. Volgens sommigen is ie dermate in opmars in vooral weilandjes waar ponies en paarden lopen (voor welke de plant giftig is), dat ie met harde hand bestreden dient te worden. Daar had ik vorige zomer al over geschreven (toen de plant de pers en media en zelfs de politiek haalde).

Zie het bericht van toen:
http://wildetuinen.blogspot.com/2007/07/hetze-tegen-inheemse-plant-de-laatste.html

De plant is overigens voor de meeste zoogdieren giftig, ook voor de mens. Dat komt omdat de plant maar liefst 16 verschillende alkaloiden bevat, natuurlijke gifstoffen die ook voorkomen in (en daardoor ook het bekendst zijn) Nachtschadeachtigen waaronder ook Aardappel (de besjes ervan zijn giftig !), Tomaten, Paprikas en Pepers, etc.

De plant is niet alleen giftig bij orale inname, ook contact met de huid kan tot huidirritaties leiden, zie voor meer info hierover:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jacobskruiskruid#Giftigheid

Jacobskruiskruid = Senecio Jacobaea

RODE KLAVER


Het vervolg van planten in het wilde gebiedje bij het ouwe Kruithuis.

Vlak naast een bankje voor toeristen om het 17e eeuwse bouwwerk te kunnen aanschouwen zag ik deze Rode Klaver staan. Rood omdat ik later die kleur bloemen krijgt.

Ik vind de tekening in de bladeren altijd erg fraai.

Ik heb niet gekeken naar "Klavertjes Vier". Vrijwel alle samengestelde bladeren van Klaver bestaan uit 3 blaadjes, maar "Klavertjes Vier" bestaan ECHT.

Niet de hele plant heeft dan van dergelijke blaadjes, zowieso hebben de meeste planten er gewoon maar drie maar je kan exemplaren tegenkomen waar een enkel blaadje aanzit dat er vier heeft, zelfs vijf ! Echt waar en ik durf dat met stelligheid te beweren omdat ik ze vroeger zelf gevonden heb !

Bij het dorp waar ik vroeger als kind woonde was net buiten het dorp een bushalte en vlak daarbij stonden jaar-in-jaar-uit grote velden met Klaver in de berm. Sommige families in het dorp hielden in hokken in hun tuin Konijnen (voor de slacht) en geld voor chique konijnenvoer was er niet dus werden we er als kinderen nogal eens op uitgestuurd om een zak vol Klavers te gaan plukken, met als tegenprestatie wat snoepgoed ofzo. Tijdens een van zulke klusjes vond ik een Klavertje Vier en al mijn vriendjes werden kei jaloers en het verhaal verspreidde zich zeer snel. In de weken erna lagen veel schoolgenootjes plat op hun buik in dat Klaverveld en er werden er heel wat gevonden, dus niet alleen ik had geluk, wat mijn vriendjes in het begin geloofden want het volksgezegde luidde dat Klavertjes Vier geluk brengen.

Dit is echt geen broodje aap ! Jammer alleen dat ik toen niet de tegenwoordigheid van geest had om de bladeren gedroogd in een schrift te bewaren, want anders kon ik het nu bewijzen.

Meer over dit fenomeen dat een natuurlijke mutatie is kan je hier vinden:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Klavertjevier
en
http://www.kieckens.nl/legende%20klavertje%20vier.htm

Qua symbolische betekenis heerst dit bijgeloof anno nu nog steeds; kadowinkels verkopen nog steeds van alles, zoals wenskaarten, die op dit volksgeloof gebaseerd zijn.

Rode Klaver = Trifolium Pratense