zondag 4 november 2007


ONBEKENDE PADDENSTOEL

DEEL 4


Hier nog een foto van weer een andere exemplaar dat er vlakbij stond. Een omgevallen of omgetrapt exemplaar en onderaan valt nog een stukje hoed van de paddenstoel te zien, fel rood ditmaal.

An kan dus wel eens gelijk hebben dat dit dus exemplaren zijn van de Russula Aurea. Vergelijk maar eens met deze foto:

www.mtsn.tn.it/russulales-news/tx_photos.asp?index=5184

ONBEKENDE PADDENSTOEL

DEEL 3


Een nieuwe week, dus weer nieuwe berichten, al sluiten die nog wel aan op de berichten van vorige week zaterdag over een onbekende paddenstoelen soort.

De toen afgebeelde paddenstoel stond daar niet in zijn eentje zoals zo vaak staan ze in een "heksenkring". Niet altijd echt een cirkel, maar het is een soort ondergronds wortelstelsel van een groep paddenstoelen, die bestaat uit de zgn. zwamvlok of in Latijns-wetenschappelijke terminologie het mycelium.

Hier een foto van een exemplaar dat er dicht bij in de buurt stond, wat meer oranje rood dan de andere op de eerdere foto's. Maar dit lijkt wel naar een verdere afhandeling van het specifieke soort (zie volgende bericht).

dinsdag 30 oktober 2007


DOOR FAMILIEOMSTANDIGHEDEN

DEZE WEEK GEEN BERICHTEN

zondag 28 oktober 2007


PARASOLZWAM DEEL 4


Hier is ook de steel goed te zien en wie weet kan dat helpen bij het vaststellen van het specifieke soort.

Misschien de Grote Parasolzwam of de Knolparasolzwam.
Beide eetbaar mits de goeie delen gebruikt en goed bereid. Maar toch oppassen, wat indien niet goed bereid heeft de Knolparasol wel negatieve lichamelijke effecten en een variant ervan is zelfs giftig.

PARASOLZWAM DEEL 3


Hierbij een volwassen exemplaar. De foto is alweer een maand oud en ik ben indertijd vergeten de hoed op te meten, maar ik schat zo dat de doorsnee toch wel 20 centimeter was.

PARASOLZWAM DEEL 2


Hierbij een zeg maar half volwassen exemplaar. De vorm is bol en het ziet er uit als een half uitgeklapte parasol, althans ik denk dat daar de naam vandaan komt.

PARASOLZWAM DEEL 1


Zuidelijk van de A2 aan de zuidkant van de stad 's-Hertogenbosch vond ik in de berm van het Sterrenbos wegggetje een groep paddenstoelen, zowel jonge exemplaren als halfvolwassen en volwassen exemplaren. Hierbij een jong exemplaar. Op basis van de overige foto's met zekerheid Parasolzwammen maar welk van de zowat 50 soorten weet ik niet.

zaterdag 27 oktober 2007


ONBEKENDE PADDENSTOEL

DEEL 2


Precies hetzelfde exemplaar als op de vorige foto.

ONBEKENDE PADDENSTOEL

DEEL 1


Alle foto's in mijn komende berichten over paddenstoelen zijn door mijzelf gemaakt op 23 september j.l. Het gaat in totaal slechts over 2 soorten, meer ben ik dit najaar zelf nog niet tegen gekomen, maar An wel.

Ook moet ik zeggen dat ik paddenstoelen altijd al erg interessant heb gevonden maar er erg weinig van weet, en dat er in Nederland heel veel soorten bestaan. Determinatie ervan vind ik ook erg moeilijk en bij de openbare stadbibliotheek zijn ook vrijwel alle boeken erover uitgeleend, wat natuurlijk in dit seizoen niet zo vreemd is.

Online is er natuurlijk ook wel iets te vinden maar de ultieme website over inheemse paddenstoelensoorten heb ik nog niet gevonden.

Vandaar dat ik maar weer eens de hulp van lezers inroep, zowel voor het detemineren van de paddenstoelen soort op bovenstaande en de volgende foto als voor het vinden van een goede website erover.

Deze paddenstoel heb ik gevonden in een berm in de Bossche Broek polder aan de zuidkant van het centrum van 's-Hertogenbosch op een plek waar ook Berken bomen stonden. De vorm van de bovenkant van de hoed is ietwat hol en ook wat "slijmerig". Of dat het gevolg is van "reeds afsterven" of dat het een kenmerk van de soort is weet ik niet.

REDACTIONEEL

Ik wil ook nog even melden dat de blog wederom verbreed is. Dus niet meer alleen over natuur in stedelijke omgeving, maar over natuur in een land waar amper nog echte natuur bestaat. Vanwege technische redenen kan ik de header-foto en tekst nog niet aanpassen. Voor nu is dit verantwoording genoeg om te verklaren dat we het nu een poosje over paddenstoelen gaan hebben die we buiten de bebouwde kom van 's-Hertogenbosch en Schagen hebben gevonden.

donderdag 25 oktober 2007


REDACTIONEEL

Dat eerder aangekondigde tussendoor bericht over een rariteit laat ik bij nader inzien maar achterwege, het is iets TE weird en persoonlijk en zou mogelijkerwijs ook kwetsend kunnen zijn.

REDACTIONEEL

Ik had graag nog wat meer over bomen geschreven, zoals de Vleugelnoot en enkele Esdoornsoorten. Ik merk dat er bij blog lezers weinig belangstelling is voor bomen. Ook is het seizoen intussen al zo goed als voorbij, weinig bomen hebben nog bladeren, laat staan vruchten. En dan nog gezwegen over een heel aantal inheemse boomsoorten, zoals Lindes, Iepen, Essen, Wilgen en Populieren waar ik helemaal nog niet geschreven had. Daar ga ik dus na de winter maar mee verder.

Dus ga ik de komende tijd maar mondjesmaat verder met Paddestoelen, maar eerst nog een rariteit tussendoortje.

woensdag 24 oktober 2007


JUDASBOOM DEEL 3


Deze peulen zijn zo'n 6 centimeter. Ze kunnen tot maximaal 10 centimeter worden.

JUDASBOOM DEEL 2


De foto spreekt voor zichzelf.

JUDASBOOM DEEL 1


























Dik een week geleden was ik in de Ophoviusstraat. Ophovius was overigens de bisschop van 's-Hertogenbosch ten tijde van het beleg van de stad tijdens de 80jarige oorlog met als hoogtepunt 1629. Zijn opponent was Prins Frederik Hendrik naar wie een parallel lopende straat vernoemd is, maar dat alles even ter zijde.

In die straat trof ik o.a. ook Moeraseiken aan en in een aantal voortuinen ook weer wat exotische bomen en struiken, ook een aantal die ik bewust niet gefotografeerd heb. In 1 en dezelfde tuin bijv. een Vijgenboom (al is het meer een struik dan een boom) en in Latijns-wetenschappelijke bewoordingen de Ficus Carica. Familie ook van de Moerbeiboom. Aan de struik zaten echte vijgen. Vlak ernaast een Olijfboompje. 3 x raden dus waar de bewoners op vakantie waren geweest.

Een paar tuinen verderop een boompje dat er minder exotisch uitzag maar wel degelijk ook een exoot is. N.l. de Judasboom (Cercis Siliquastrum) en afkomstig uit Zuid-Europa en West Azie. De boom heeft nog een andere Nederlandse naam: nl. Hartjesboom (vanwege de vorm van de bladeren, zie volgende bericht + foto). Er schijnt overigens NOG een boom te zijn die in het Nederlands Judasboom of Hartjesboom genoemd wordt maar dat is een Aziatische en heet officieel Cercidiphyllum Japonicum. Over die boom heb ik het dus NIET !

Over de boom die ik dus bedoel bestaat de verklaring waarom ie zo heet is omdat Judas zich na de kruisiging van Jezus aan een dergelijke boom verhangen zou hebben. Een verhaal dat voortkomt uit de Mattheus Passion van J.S. Bach. Volgens de bijbel zou Judas om het leven zijn gekomen door een ongelukkig val. Zie
http://nl.wikipedia.org/wiki/Judas_Iskariot#Judas.27_dood Ik word zelf een beetje "onwel" van al dat Christelijke gedoe in de botanie, but who cares ?

De boom bloeit in het voorjaar met paars-lila bloemen die op die van Paarse Regen lijken, maar goed, beide zijn vlinderbloemachtigen. In het najaar komen er peulen aan, en het is er vrij kleine boom met een brede kroon en ik kon zonder moeite wat van de peulen en bladeren plukken (zie volgende berichten + foto's).

dinsdag 23 oktober 2007


MOERASCIPRES DEEL 4


Tot slot een takje met bladeren van de Moerascipres. Hoewel het een bladverliezende naaldboom is en het nu al eind oktober is, waren alle bladeren nog hardstikkende groen.

MOERASCIPRES DEEL 3


De stam aan de onderkant waar je ook al de aanzet van de wortels kan zien. Dat is een typisch kenmerk van de boom, hoewel deze boom nog niet echt oud genoeg is om dat echt te tonen. De onderkant van de stam en die wortelaanzetten kunnen er bij veel oudere exemplaren uitzien zoals op deze foto:

MOERASCIPRES DEEL 2


























Vanwege het zware tegenlicht op de vorige foto, hierbij nog een foto van wat dichterbij. De zon staat al flink laag en komend weekend gaat alweer de wintertijd in.

De boom liet zich als geheel niet van de andere kant fotograferen omdat daar andere bomen staan.

MOERASCIPRES DEEL 1


























Zowat 100 meter zuidelijk van de Valse Christusdoorn aan De IJzeren Vrouw staat deze Moerascipres. Vlak langs het water, waar ze graag groeien. Nog liever staan ze IN het water en dan vormen ze luchtwortels, net als in Magrove bossen in de subtropen. Zie:
www.cubra.nl/bomen/boomvandeweek/tilburgmoerascipressenwandelbos/tilburgmoerascipressenwandelbos.htm

De soort heet dus Moerascipres, logisch zou je dan denken maar waarom heet die andere (die zijn voeten liever droog houdt dan Watercipres ? Maar dat zal wel net zo'n vraag zijn als waarom de bananen krom zijn) :)

Vroeger stond er naast dit exemplaar nog een tweede, aan de andere zijde van het voetpad, maar daar staat nu een kleinere die er voor in de plaats is geplant.

Net als de Watercipres waarvan het een verwant is (maar wel met een andere geslachtsnaam, de Moerascipres heet Taxodium Distichum) is het een bladverliezende naaldboom en stamt ie qua evolutionaire leeftijd ook uit het geologische tijdperk van het Tertiar. Tegenwoordig komt ie "in het wild" voor in zuidelijke delen van de USA, maar vroeger kwam ie ook voor in Europa, gezien de fossiele vondsten ervan.

VALSE CHRISTUSDOORN

het blad


Hierbij een blad van de Valse Christusdoorn (van het exemplaar bij De IJzeren Vrouw).

Vergelijk dit blad maar eens met dat op de foto van de onbekende boom op de foto van afgelopen donderdag.

Zoals ik gisteren al schreef is het blad van onbekende boom "dubbel geveerd" en dit blad niet. Behalve dan het blad / tak midden links op deze foto.

Ik kom hierdoor tot de conclusie dat de onbekende boom dus geen Valse Christusdoorn is. Maar wat dan wel ?

VALSE CHRISTUSDOORN

de stam


Zoals ik gisteren al schreef over de onbekende boom wilde ik de bladeren vergelijken met die van de Valse Christusdoorn in het park van De IJzeren Vrouw waarvan ik eerder de peulen heb geplukt en dus zeker weet dat het een Valse Christusdoorn is, al moet ik erbij zeggen dat ik ook aan de stam van dit exemplaar geen doorns zie zitten.

Vergelijk deze foto van deze stam maar eens met de stam van de andere boom, bij het bericht van gisteren, pal hieronder.

Voor een vergelijking van de bladeren, zie volgende bericht.

maandag 22 oktober 2007


ONBEKENDE BOOM DEEL 3


Hier een closeup van de stam van de onbekende boom. Van de Valse Christusdoorn vind ik zowel foto's van een vrij gladde zowel als van ruwe stammen, dus daar kan ik ook al geen uitsluitel uit derivieren.

Een mogelijke verklaring van het feit dat ik geen doorns kan vinden aan deze boom (die zouden ze ook op de stam moeten hebben) is dat deze er vanaf geknipt / gesnoeid zouden zijn. Op het midden van de stam zitten n.l. wat donkere vlekken die daar misschien op zouden kunnen duiden, maar het lijkt me vergezocht.

ONBEKENDE BOOM DEEL 2


























Vandaag ben ik teruggeweest naar de mij onbekende boom waarvan ik eerder een foto van een blad plaatste, en teon vroeg welke boom dit kon zijn ? Twee Engels schrijvende mensen noemden de Honey Locust en een ervan vroeg of ie doorns had ? In het Nederlands is dat de Valse Christusdoorn en in Latijns-wetenschappelijk Gleditsia Triacanthos.

Toch heb ik mijn twijfels want ten eerste kan ik geen doorns aan de boom ontdekken en de bladeren zijn "dubbel geveerd" en echt goede foto's van het blad kan ik niet vinden. Op de foto's die ik vind lijken zijn "enkelvoudig geveerd". Verder. zie ik ook geen peulen aan de boom hangen of op de grond liggen. Ook de stam / bast geeft reden tot twijfel (zie volgende bericht + foto).

Er is een mogelijkheid dat het toch een Gleditsia is maar dan van een cultivar die Gleditsia Triacanthos 'Sunburst' heet, wat kleiner is en ook wat fijnere bladeren heeft. In het Nederlands wordt die ook wel Amerikaanse Christusdoorn genoemd.

Verder wil ik het nog verifieren aan de hand van een ander exemplaar waar ik al eerder over schreef en alleen een foto van een peul bij plaatste.

zondag 21 oktober 2007


CONIFEER STRONK & MOS


In de reactie van An op het vorige bericht over kapvergunningen en mijn commentaar daarop kondigde ik deze foto al aan.

Eigenlijk ging het ons geen van beiden om de boomstronk zelf maar het feit dat er op boomstronken en dode bomen vaak mossen en paddestoelen groeien die we erg mooi vinden.

We hebben geen van beide verstand van mossen en paddestoelen, laat staan korstmossen, maar willen er binnenkort wel op terugkomen, met name op paddestoelen omdat we daar al heel wat aardige foto's van hebben verzameld.

Wie weet gaan we een beroep doen op lezers van de blog bij de determinatie van de soorten.

Ik wil hierbij ook nog even ontzenuwen dat ik bezig ben met een inventarisatie van boomsoorten in 's-Hertogenbosch. Dat is zeker nooit mijn bedoeling geweest. Toevallig stuit ik steeds op bomen die ik niet ken en ik ben nu eenmaal leergierig en nieuwsgierig en probeer dat te delen. Dat het dan toevallig een "inventarisatie" lijkt te worden is mooi meegenomen, en ik vat het eerder op als compliment dan als kritiek. Het sterft van de websites over bomen maar dan gaat het vrijwel altijd puur om oude en dikke en markante bomen daar en daar..... iets wat blijkbaar veel mensen leuk en interessant vinden. Niks mis mee natuurlijk, en ik draag die websites een warm hart toe en voeg ze aan de links van deze blog toe, maar ik vind dat ook bomen die nog niet zo groot zijn onze aandacht verdienen.

Het zal duidelijk zijn dat bovenstaande foto van An is en ze heeft me ook verteld dat de stronk van de Leylandi conifeer is (Cupressocyparis Leylandi), een soort dat in "kortgehouden" vorm vaak door tuinders aangeboden wordt om er een heg / erf-afscheiding mee te maken, en het zijn snelle groeiers zoals An al aangaf dus het kunnen als je ze anders behandelt ook vrij snel vrij grote bomen worden.


KAPVERGUNNINGEN BOMEN

Geen landelijke regelgeving

In het vorige bericht sprak ik mijn zorg uit over de vraag of de Watercipressen achter het Groot Ziekengasthuis niet gekapt gaan worden als ook het ziekenhuis gesloopt wordt (er staat nieuwbouw gepland voor 2011). Een krantenartikel uit 2005 dat ik net vond geeft echter hoop.

Zie:
www.brabantsdagblad.nl/jeroenboschziekenhuis/article27435.ece

Een aantal gebouwen op het terrein waar de bomen staan worden waarschijnlijk tot rijksmonument verklaard. In Nederland bestaan er voor van alles en nogwat verschillende regeltjes (voor een Bossch voorbeeld hiervan zie einde van dit bericht). In Groot Brittannie bestaat 1 instantie die zowel waakt over de bescherming van natuur als van historische monumenten. Dat is The National Trust. Als zij iets beschermen dan wordt ook ieder grassprietje of steentje beschermd, waarvan je ook weer kunt zeggen dat het over-regulering is, en met dat laatste ben ik het ook weer wel een beetje eens :)

In Nederland heb je voor panden Monumentenzorg maar dat bestaat op zowel plaatselijk als provinciaal als landelijk niveau en daarnaast bestaat nog het Rijksdomeinen die panden beheren die vroeger van het rijk waren maar niet meer door het rijk gebruikt worden.
Qua natuur heb je Staatsbosbeheer en daarnaast nog de Stichtingen die het van hun leden moeten hebben en niks met de overheid te maken hebben. 1 ervan is het landelijke Natuurmonumenten en dan heeft iedere provincie ook nog eens zijn eigen landschapsbeschermings organisaties.

Anyway, om op het originele onderwerp terug te komen: het kappen van bomen.

- In 's-Hertogenbosch gelden de regels die ik in het vorige bericht formuleerde.
- Ik schreef daarbij dat ik niet wist of dat een plaatselijke verordening was of landelijke regelgeving.

Intussen weet ik dat iedere gemeente zijn eigen verordening heeft. Hierbij een aantal voorbeelden en mijn commentaar erop:

* In 's-Hertogenbosch is de norm dus de ouderdom van de boom. Dat is erg vaag want van veel bomen op prive grond is dat niet bekend en de enige manier om de ouderdom van een boom te bepalen is de jaarringen van een omgezaagde boomstam te tellen, een tegenstrijdige manier in dit geval om de ouderdom te bepalen :)
* In de stad Groningen is de norm de dikte van een boom, nl. een doorsnee van 20 centimeter gemeten op een hoogte van 1.3 meter, dat vind ik al evenzeer kort door de bocht; sommige bomensoorten bereiken die dikte al binnen een decennium, andere soorten pas na vele decennia.
* In Schagen zijn in 2004 kapvergunningen voor bomen van particulieren afgeschaft, alles mag gekapt worden mits het geen "bijzondere" boom is, en je ziet mijn kritiek vast al aankomen :) : "wie bepaalt of een boom bijzonder is ?"
Bron, zie:
www.dekleinemedia.nl/redactie/schagen/onderhoud.html


En tot slot het Bossche voorbeeld: Tegenwoordig volg ik het kappen van bomen een beetje via het gemeentelijke nieuws in het Bossche huis-aan-huis blad "De Bossche Omroep op Zondag". In de editie van vandaag stonden er 3 aanvragen voor een kapvergunning aan de straten St. Janssingel en de Westwal (die liggen in elkaars verlengde en zijn oude stadswallen waar de rivier de (Stads)Dommel langsloopt. Er zijn daar dus ook 2 miniatuur bastions die Bastion Maria en Bolwerk St. Jan heten. Ter herinrichting daarvan (de stad was Europese Vestingstad van het jaar 2005) en daarvoor worden 69 bomen gekapt, waarvan 3 Zilveresdoorns en de overige allemaal Essen. Op al die plekken worden echter tegen de iepziekte resistente Iepjes aangeplant van 50 a 60 centimeter hoog. Dat kan wel eens flink gaan duren voordat dat grote bomen zijn. Rond 1980 zijn er op de Bossche wallen hel veel Iepen gekapt als gevolg van die ziekte, en sindsdien zie je amper nog Iepen, dus an sich wel een goede zaak. Maar 1 ding begrijp ik niet, de gemeente heeft het steeds over de samenhang tussen die vestingswerken in en rondom de stad en de groenvoorziening, dus vind ik het toch wat raar (let op: ik zeg niet fout, maar raar).

vrijdag 19 oktober 2007


CORRECTIE DEEL 3

Watercipressen i.p.v Mimosa bomen

Al eerder was duidelijk geworden dat de Mimosa bomen waar ik het eerder over had dat zeker niet zijn. Dat het wel eens Watercipressen (Metasequioa's) zouden kunnen zijn, maar daar had ik nog wat twijfels over. Intussen is duidelijk dat het wel degelijk Watercipressen zijn. Dankzij de reacties, waarvoor dank.

Ik had al eerder geschreven dat het een boomsoort is die tot 1941 aan toe beschouwd werd als uitgestorven, en toen in een vallei in midden China herontdekt werd. Reeds in 1945 kwamen de eerste zaden in de USA terecht (volgens sommige bronnen) maar pas in 1948 ging de eerste expeditie van het Arboretum van de Amerikaanse Harvard Universiteit er heen om samen met Chinese wetenschappers onderzoek te doen. Op voorspraak van een Chinese wetenschapper kreeg de boomsoort toen de geslachtsnaam Metasequioa, omdat ze lijken op Sequioa bomen. En Meta betekent (geloof ik) "gelijkend op". Sequioa bomen kent iedereen wel van foto's, dat zijn de reuzen uit California die duizend jaren kunnen worden en wel tot 100 meter hoog.

Je zou dus al snel denken (dacht ikzelf ook) dat het een zeldzame boom is , en "in het wild" komt ie anno nu inderdaad alleen nog voor in dat gebied in China waar ie ook herontdekt werd. Maar omdat ie beschouwd werd als bedreigde soort is ie wel wereldwijd in gematigde klimaten in parken aangeplant of gezaaid. Intussen is ie allang niet meer echt bedreigd en het is en blijft ook zeker een bijzondere boomsoort. Bijzonder alleen al omdat het een naaldboom is die in de winter zijn "loof" verliest. Misschien wel de enige naaldboom soort die dat doet en ook de taxonomische indeling tussen naald- en loofbomen tart :) Maar zeldzaam ? Wie zal het zeggen ? In 's-Hertogenbosch hebben we er dus twee. Misschien wel meer, maar dit zijn de enige 2 die ik hier ken.

Eigenlijk maak ik me wel een beetje zorgen over deze bomen, want ik heb gehoord dat het Groot Ziekengasthuis in de nabije toekomst gesloopt gaat worden, en dan vast ook dat terrein met bijgebouwtjes (waar de bomen staan). Het lijkt me stug dat de bomen dan gespaard worden.

Onlangs heb ik ook geleerd dat er voor bomen niet ouder dan 50 jaar geen kapvergunning hoeft aangevraagd te worden. Als ze jonger zijn kan je er gewoon de bijl inzetten :( Of dit een plaatselijke verordening is of een landelijke regel / beleid weet ik niet.

Werelwijd zijn de bomen pas in de 60ies aangeplant en gezaaid, en dan in eerste instantie vooral in de USA en Groot Brittannie, dus ik acht het niet uitgesloten dat de bomen hier maar 40 of 45 jaar oud zijn.

donderdag 18 oktober 2007


BLAD ONBEKEND BOOMSOORT


Toen ik enige tijd geleden schreef over de vermeende Mimosa bomen emailde iemand me dat er ook een Mimosa in het parkje achter de Orangerie aan de St. Jozesfstraat zou staan. De Orangerie is een voormalige kerk naast het voormalige Redemptoristen klooster.

Ik ben daar vandaag wezen kijken en het parkje en omliggende pleintje heten overigens Jeroen Boschtuin.
Ik kon daar geen boom vinden die er ook maar in de verte op lijkt. Er staan wel andere leuke bomen maar de accu van mijn camera bleek leeg. Op het pleintje is ook een best aardige kruidentuin maar de meeste planten hebben daar, gezien het seizoen, hun beste tijd al gehad.

Ik reed naar het parkje toe vanaf de St. Jozefstraat via het Redemptoristenpad en precies op die hoek zag ik een boom die al volop in geel-bruine herfstkleuren stond en waarvan het blad me deed denken aan de Mimosa boom. Ik kon de boom niet fotograferen door de lege accu maar wel een nog flink groen blad plukken, na het opgeladen van de accu heeft dat deze foto opgeleverd.

Om 2 redenen denk ik dat ook dit geen Mimosa boom (Acacia Dealbata) is:
1. Die boom blijft 's-winters groen.
2. De geveerde zijblaadjes van de Mimosa staan t.o.v. de steel precies tegenover elkaar en deze om en om (behalve aan het begin van de steel).

Ik denk dat het evenmin een Acacia is, zoals die in het Nederlands genoemd wordt, maar helemaal geen Acacia is, en als Latijns-wetenschappelijke Robinia Pseudo-acacia heeft. Het blad is daarvoor te klein (het blad op de foto is de gemiddelde grootte bij deze boom) en bovendien heeft ie geen doorns.

Iets anders wat me aan dit blad opvalt is dat ie aan de top van het blad (op de foto aan de linkerkant) 2 enkele wat grotere bladen heeft.

VRAAG / VERZOEK:
WIE WEET VAN WELK BOOMSOORT DIT BLAD IS ?

GRAAG VIA "reacties" ONDERAAN DIT BERICHT

CORRECTIE DEEL 2

Welke boomsoort dan wel ?


Vandaag ben ik terug geweest bij de bomen achter het Groot Ziekengasthuis. De vorige keer kom ik geen blad bemachtigen omdat ze te hoog aan de boom hingen. Ditmaal wel want er lagen er een paar op de grond, waarvan dit een foto is.

Door dit blad heb ik weer twijfels gekregen. Vergelijk maar eens foto's van het blad op dit webadres:


Op die foto zijn tussen de geveerde zijbladen ook enkele blaadjes te zien. En dat heeft het blad op bovenstaande foto NIET.

Op een ander webadres staat weer een herfst foto van de Watercipres bladeren die de enkele blaadjes weer NIET hebben, zie:


Toch twijfel ik of het geen Moerascipres is, gezien de foto van de bladeren daarvan, zie:


CORRECTIE DEEL 1

Toch geen Mimosa bomen


Een poosje geleden schreef ik over 2 bomen op het terrein achter het Groot Ziekengasthuis. Ik sprak daarbij het sterke vermoeden uit dat het Mimosa bomen waren (oftwel Acacia Dealbata). Uit een reactie van een Engelse bioloog uit Ierland ontstond naar aanleiding van bovenstaande foto zijn vermoeden dat het wel eens de Metasequoia Glyptostroboides zou kunnen zijn. In het Engels de Dawn Redwood, in het Nederlands de Watercipres.

Deze boom was tot 1941, toen ie in midden China herontdekt werd, verondersteld uitgestorven te zijn. Als soort stamt ie uit het Msozoicum (dezelfde tijd als de Ginkgo Biloba en de dinosuariers) toen ie overal op het noorderlijke halfrond voorkwam. In de laatste ijstijd alleen nog in Oost-Azie.

Door nadere studie van mezelf van vandaag heb ik toch weer twijfels gekregen. Lees daarover meer in het volgende bericht.

woensdag 17 oktober 2007


AMBERBOOM DEEL 4


Twee bladeren van de Amberboom op het Water en Vuurplein. De bladeren verkleuren van donkergroen naar purper, dan rood en daarna tot geel. Een van de bladeren op deze foto heeft zelfs alle drie de kleuren in 1 blad.

AMBERBOOM DEEL 3


























Dit is een Amberboom op het Water en Vuurplein. Dat is de plek waar de vroegere brandweerkazerne stond. Na de sloop zijn er chique apartementen gebouwd die eigen parkeergarages hebben maar ook het plein is een parkeergelegenheid. Toegankelijk via een bruggetje vandaf de Jan Heinstraat.

Op deze foto op afstand lijken de herfstkleuren op orange-geel, maar op de foto bij het volgende bericht blijkt dat de kleuren van de bladeren veel diverser is.

AMBERBOOM DEEL 2


Een blad van de Amberboom op de foto in het vorige bericht. Een dikke week geleden was deze boom dus nog volop groen.

Elders in de stad heb ik nog een exemplaar gevonden en die staat intussen al wel volop in herfstkleuren (zie volgende berichten).

AMBERBOOM DEEL 1


























Deze bijzondere boom ontdekte ik geruime tijd geleden al maar ik wist toen niet wat het was. Totdat iemand me het vertelde aan de hand van een brochure over Bomen in 's-Hertogenbosch en de Meijerij waar ie in staat vermeld. De brochure is alweer van 1990 dus de boom moet er al sinds die tijd staan. Op het pleintje van het St. Jans Kerkhof (voor niet Bosschenaren: dat is geen kerkhof maar gewoon een straat) achter de St. Jans kathedraal.

Het is een Amberboom ofwel Liquidambar Styraciflua, inheems in Midden en het Oosten van Amerika en Mexico. In Europa wordt ie sinds 1688 aangeplant als sierboom, vooral als solitaire boom. Met de kleur amber en de geur amber heeft de boom niks te maken. In Amerika wordt de boom gezien als de oervader van kauwgom. Vandaar de bijnaam "sweetgummi". Het blad is inderdaad zeer aromatisch. Bij wrijven ruikt het meer naar boenwas dan naar frisse kauwgom. Een heerlijke zoet weeige geur, vooral bij warm weer wordt een gomhars afscheiden - styrax of storax - genoemd. Deze gomhars was in het verleden bestanddeel van de betere schoencrème. Probeer het maar: wrijf het blad over het leer van je schoenen, laat het even intrekken en drogen. Wrijf de schoenen met een doek op, ze zullen prachtig glimmen. Bovendien zijn ze voor een tijdje waterafstotend.

dinsdag 16 oktober 2007


RODE BEUK


























Op een grasveld tegenover het park rond De IJzeren Vrouw, aan het Muntelbolwerk en bij een bocht in de rivier de Aa staat deze Rode Beuk. In de volksmond ook vaak Bruine Beuk genoemd en minder gangbaar ook wel Zwarte Beuk. Latijns-wetenschappelijke naam Fagus Sylvatica, net als de gewone groene Beuk want daar is het een ondersoort van. Deze is ontstaan rond 1600 in een bos in Zwitserland, een natuurlijke mutatie van recente datum dus. Uit de nootjes van Rode Beuken groeien vrijwel altijd weer groene Beuken, en slechts zelden een Rode. De vermeerdering vind over het algemeen plaats via enten.

maandag 15 oktober 2007


VERGROEIINGEN AAN STAM


In een hoek van het eerdergenoemde parkje vlakbij het Muntelbolwerk en de nieuwbouw van de Graafsewijk, staat een boom (misschien een Appel ? er is overigens geen spoor van appels te bekennen) die met 3 stammen met vergroeiingen uit de grond komt. Dergelijke vergroeiingen vind ik altijd erg fraai, maar of ze nu het gevolg zijn van entingen of dat het "kankergezwellen" zijn zoals het dan in de volksmond heet, is me een raadsel.

VALSE CHRISTUSDOORN

(alleen de peulvrucht)


Gisteren een kort tochtje gemaakt door het park rond de IJzeren Vrouw. Ik was er onlangs nog geweest maar toen alleen de paden langs de noordzijde "gedaan". Ditmaal meer de westzijde waar ook de kinderboerderij / het hertenkamp is. Vlak daarbij stonden een paar grote bomen (3 joekels van Populieren) en 2 exotische boomsoorten. Een Valse Christusdoorn (die ik door ongunstig licht niet gefotografeerd kreeg). Wel heb ik een grote peulvrucht ervan mee naar huis genomen en thuis gefotografeerd. De peulen zitten behoorlijk stevig aan de takken. Ik vermoed zelfs dat ze gedurende de winter in de boom blijven hangen en er pas in het voorjaar van af vallen. De peulen zijn vrij plat en je kan de zaden er in voelen. De boom komt van origine uit Noord-Amerika dus de aan de bijbel gerelateerde naam is dus gewoon onzin, zoals van wel meer bomen en waaroo ik deze week nog terugkom. Latijns-wetenschappekijke naam is Gleditsia Triacanthos. Er bestaan diverse rassen van die varieren qua grootte van de doorns.

De andere grote boom die er staat en een erg fraaie stam heeft is de Moerascipres (een naaldboom). Wie weet kom ik daar nog eens op terug.

zaterdag 13 oktober 2007


PADDEN IN STOEL


Hier nog een foto van An, een hele Paddenfamilie zelfs. In een tuinstoel :)

An schreef er zelf over:

Het was vanmiddag zulk lekker weer dat ik nog even zin had in de tuin te rommelen, wat dingen opslaan voor de winter. Veel van zijn plek gehaald en wat denk je: een hele paddenfamilie in één keer !
Ik heb de padden even in de stoel gezet, het hoekje waar ze zaten was te donker.

GEWONE PAD (KLEUR OGEN)


Deze foto ontving ik zojuist van An uit Schagen. De laatste weken toonden die padden zich niet meer in Ans tuin en ik dacht al dat ze vertrokken waren voor hun winterslaapplek, maar ziehier :)

Bij de eerdere reeks over die padden waarover we even twijfelden qua soort, kwamen we ondanks de gitzwarte huid toch steeds meer uit bij de Gewone Pad (Bufo Bufo). Maar we wilden de kleur van de ogen nog verifieren voor een definitieve determinatie. En de laatste weken lieten de padden zich niet meer zien en nu ineens weer wel. De kleur van de ogen is bij dit soort geel en dat blijkt dus te kloppen !

Ik had bij die eerdere reeks met berichten en foto's een plekje op de blog gereserveerd, maar daar maak ik bij nader inzien geen gebruik van want de blog is flink gegroeid en in stukken geknipt, dus dan zouden blog lezers diverse pagina's terug moeten gaan, en dus plaats ik em hier en nu.

KLIMOP BOOMPJE


Ik heb me altijd al afgevraagd waarom de Klimop aan de overkant van de straat een boompje lijkt. Intussen weet ik, denk ik, hoe de vork in de steel steekt, en kan dus zeggen dat het echt een boompje IS. Met een stam en een echte kroon. De stam van dit exemplaar is zo dik als je onderarm. Er zijn geen ranken die zich met hun luchtworteltjes aan de gevel hechten. Een woningbouwvereniging-vriendelijke Klimop dus :)

Oudere Klimop exemplaren die voldoende licht krijgen (ze hebben liever schaduw) vormen boogvormig afstaande bloeiende zijtakken, die indien gestekt een Klimopplant wordt die geen klimstengels meer kan vormen. Deze vorm wordt in siertuinen gebruikt voor de zogenaamde bolvormige klimop. En deze hier in de straat zal er dus ook zo een zijn.

KLIMOP IN BLOEI


Het was me in mijn eigen tuin ook al opgevallen, n.l. dat de Klimop bloeit. Klimop bloeit vanaf september tot december. In het najaar zijn het belangrijke bloemen voor insekten vanwege de nectar en het stuifmeel. De besjes die er later uit komen zijn blauwzwart en pas in het voorjaar rijp. Vogels zijn er dol op, er kunnen hele zwermen kwetterende en ruzieende Spreeuwen op af komen. Hier aan de overkant van de straat staat een grote Klimop (waarvan ik deze foto heb gemaakt), een "boompje" waarover in het volgende bericht meer.

vrijdag 12 oktober 2007


GINKGO BILOBA BOOM DEEL 3


Hierbij het blad en je kan zien dat de nerven niet vertakt zijn maar in een waaiervorm lopen. En de hoofdnerf van dit blad loopt ook niet door het midden en dus niet in de richting van de V-vormige inkeping bovenaan het blad. Of dat alleen zo is bij dit ene blad of dat alle bladeren dat hebben weet ik niet. Dit was het enige blad dat ik kon plukken door op mijn tenen staand een tak omlaag te trekken.

In het eerste bericht schreef ik al dat het een tussenvorm is tussen naald- en loofbomen. In botanische zin is het noch een naaldboom nog een loofboom. Hij stamt uit het geologische Mesozoicum tijdperk (285 - 65 miljoen jaar geleden), een periode toen ook de dinosauriers leefden. Het was toen een aparte en belangrijke orde der Naaktzadigen. Tegenwoordig is deze soort het enige overgebleven soort uit die aparte orde, en als zodanig haast een soort levend fossiel.

Als verklaring (urban legend ?) heb ik wel eens gehoord dat het blad een tijdens de evolutie "uitgerolde" naald van een naaldboom is en dat zo de eerste bladeren / loofbomen onstonden.

GINKGO BILOBA BOOM DEEL 2


























De stam is vrij ruw (gekerfd) zoals hier duidelijk te zien is. Aan de dikte van de stam is niet bepaald de ouderdom van de boom te zien. Deze boomsoort groeit meer in de hoogte dan in de dikte.

GINKGO BILOBA BOOM DEEL 1


























Deze grote boom staat op het terrein van het gedoogde kraakpand de vm. Rijks HBS aan de Hekellaan waar ik zelf ooit gewoond heb. Helaas paste niet de hele boom op de foto, ik kon niet ver genoeg achteruit, en vanaf de straatkant komt ie ook niet goed uit de verf omdat er veel ander groen omheen staat.

Het is een Ginkgo Biloba (in de volksmond vaak afgekort tot Ginkgo), of ook wel Japanse Noteboom of Japanse (heilige) Tempelboom genoemd. Van origine komt ie echter helemaal niet uit Japan maar uit China en is via de verspreiding van het Boedhhisme vanaf ongeveer het jaar 800 vanuit China in Japan terechtgekomen waar ie bij tempels werd aangeplant en ook wel als een heilige boom bestempeld werd. (FF terzijde het Boeddhisme komt van origine overigens uit India.) Pas begin 18e eeuw kwam de boom in Europa terecht en pas een halve eeuw later ook in Amerika. Ergens in Belgie schijnt het grootste exemplaar van heel Europa te staan. Ook ergens in de stad Utrecht schijnt een hele grote te staan. Ook heb ikzelf ooit een hele grote gezien in een kloostertuin in Maastricht. Maar ik kan je verzekeren dat dit ook een hele knoeperd is. Geen idee hoe oud ie is, ik weet alleen dat de Rijks HBS rond 1905 gebouwd is.

Ik weet uit ervaring hoe traag ie groeit want mijn pa kocht er al 1 in de 70ies voor in onze tuin, die was bij aanschaf hooguit 2 meter en een decennium later amper een meter hoger. In de 70ies en 80ies is de boomsoort in Nederland pas echt ingeburgerd geraakt en je ziet em ook nogal eens in tuinen van mensen die graag bijzondere dingen in hun tuin hebben. Door de associatie met Japan denken mensen ook wel eens dat je er een bonzai boom van kan maken, en dat schijnt ook zo te zijn, maar ik heb zelf nog nooit succesvolle exemplaren gezien. In Nederland gaan gesnoeide takken vaak dood. Toch een net iets te koud klimaat ?

Er bestaan zowel vrouwelijke als mannelijke exemplaren en je kan ze alleen uit elkaar houden als ze bloeien en ikzelf heb ze nooit zien bloeien. Meestal worden er mannelijke exemplaren geplant omdat de bloesems van vrouwelijke exemplaren enorm stinken.

De noten (die ik ook nooit gezien heb) zijn eetbaar en schijnen in het verre oosten zelfs als delicatesse te gelden.

Ook hebben de bladeren allerlei farmaceutische en cosmetische eigenschappen. Kijk maar eens naar TV reclames of kijk eens op verpakkingen bij het Kruidvat. Je wordt er zowat mee doodgegooid :(

In de homeopathie wordt ie zelfs beschouwd als een soort wondermiddel ala de Ginseng wortel.

Een gespecialiseerde website annex forum (blog) over deze boomsoort vind je hier:
http://www.xs4all.nl/~kwanten/nedindex.htm

donderdag 11 oktober 2007


MIMOSA BOMEN DEEL 2


























Zoals beloofd een closeup van de stam en bladeren van de rechtse boom uit het vorige bericht. De bladeren groeien uiteraard aan takken maar ook rechtstreeks uit de stam. Net iets te hoog om een blad te kunnen plukken. Duidelijk zijn de verwondingen aan de stam te zien, en aan een wond onderaan de stam (op de foto buiten beeld) groeien ook bladeren maar die waren al verdord.

MIMOSA BOMEN DEEL 1


























Vlakbij dat Herman Moerkerkplein waar ik het over had staat een kolos van een parkeergarage en de straten er omheen heten allemaal Burgemeester Loeffplein. Als je langs de achterkant van de parkeergarage gaat en dan rechtsaf een niet openbaar parkeerterrein met slagbomen op en je duikt daar diep in geraak je in een wirwar van straatjes die geen naam hebben. Allerlei gebouwen, ouwe en nieuwe en nergens staat iets op wat het is, behalve 1 semi-neo-classisistische pand wat het ouwe mortuarium van het Groot Ziekengasthuis blijkt te zijn. Helemaal achterin dat quasi "niemandsland" trof ik bij een oud gebouw deze 2 bijzondere bomen aan. Bovenstaande geografische omschrijving zet ik er voor Bosschenaren bij omdat weinig mensen dit stukje verborgen binnenstad schijnen te kennen.

Het blijken Mimosa bomen te zijn, een soort dat ik nog nooit eerder in het echt had gezien (althans niet bewust of dat ik me kan herinneren). Op de foto is het niet zo goed te zien, maar het zijn er 2, de linkse is de grootste. Omdat het allemaal nogal smalle straatjes zijn kreeg ik de bomen niet beter gefotografeerd dan zo. De bladeren hingen ook te hoog om te kunnen plukken. En de stam van het rechter exemplaar was ook behoorlijk beschadigd. Daarvan in het volgend bericht een closeup.

De boom behoort tot de familie der Acacias, en de bomen die wij altijd Acacias noemen zijn dat helemaal niet, die zijn van het geslacht Robinia. (Net zo'n soort verhaal dus als met Geraniums waar ik het laatst al over had.)

Waarschijnlijk zijn deze 2 bomen van het soort "Acacia Dealbata", in het Nederlands gewoon Mimosa. Ze zijn van subtropische origine en dat doet het blad al vermoeden, dat heeft iets palm-achtigs. Ze bloeien al in de winter met gele bloesems, het kan voorkomen dat ze die al vertonen als er nog sneeuw ligt hoorde ik. Ook de vruchten vallen er al in het vroege voorjaar af. Maar ook zonder dat alles te hebben gevonden en gezien vind ik het al een erg mooie boom, dus vandaar deze "totaal" foto.

Tot slot in dit bericht, de boom is verwant aan Mimosa als kamerplant, beter bekend als Kruidje-roer-me-niet dat afkomstig is uit Zuid-Amerika.
Zie
http://nl.wikipedia.org/wiki/Kruidje-roer-mij-niet

woensdag 10 oktober 2007


NOG 'N WINGERD (bijna slot ?)


Hierbij een blad (met de afmeting erbij) geplukt van de Wingerd op onderstaande foto.

Ik wil zeker niet blijven doorzeuren over Wingerd, want eigenlijk is het ook een plant waar ik niet zoveel mee heb. Al dat gedoe over ondersoorten, rassen, varieteiten enzo vind ik ook en tikkeltje te ver gaan, althans voor mezelf. Ik heb het aangereikt, dus wie er dieper in wilt gaan spitten, vooral doen als je dat leukt vind, en je mag ook gerust een reactie plaatsen.


NOG 'N WINGERD (bijna slot ?)


























Als ik per fiets van de Kerkstraat naar de Arena wil neem ik vaak de shortcut door het Knillispoortje. Daarachter ligt het Herman Moerbeekpleintje. Bij een achtertuin / achteruitgang van een pand / winkel aan de Hinthamerstraat (promenade gedeelte) zag ik tegen een kale muur (nieuwbouw deel van het Tulip Hotel ?) ook een Wingerd staan.

Ook een Vijfbladige maar dan met veel grotere bladeren dan die Vijfbladige dan die in mijn tuin. Niks geen herfstkleuren, nog keigroen :) Ik denk dat het een variant is die helemaal geen herfstkleuren heeft. Op de foto zie je onderaan de rechter rank een paar dode blaadjes en ook linksboven op de foto. Misschien is het wel de variant waar An het al over had in een reactie ? Die ze moest verwijderen van haar voorgevel, eentje die ook 's-winters groen blijft als ik me goed herinner ?

dinsdag 9 oktober 2007


GEWONE ESDOORN DEEL 2


De bovengrondse wortels van hetzelfde Gewone Esdoorn exemplaar. Bomengrondse wortels van bomen vind ikzelf zowieso altijd erg fraai, omdat het qua biotoop vaak ook voor andere levende mechanismes een schemergebied is waar veel valt te halen. Waar dingen plaatsvinden als symbiose, parasitisme en epifyten. Soms levert het ook mooie foto's op, haast abstracte schilderijen, al is het me zeker niet te doen om "mooie plaatjes". Evenmin is het mijn bedoeling te concurreren met websites over flora en fauna, de blog wil er een gespecialiseerde aanvulling op zijn, enerzijds broodnuchtere observatie en anderzijds zeer persoonlijk. Ik plaats alleen wat me voor de voeten komt en boeit, en dus zal je op deze blog ook zelden foto's van bomen in zijn geheel vinden. Uitzonderingen daargelaten en alleen als er een echte aanleiding toe is. Ik bied nu ook geen foto van de bladeren aan, want die lagen allemaal al verdord op de grond. Ook geen foto's van de vruchten, dubbele zaden in een semi boomerang vorm die ook wel "helikoptertjes" heten in de volksmond omdat ze een flink eind meegenomen kunnen worden door de wind.

Deze foto is eerder geplaatst vanwege de mossen en korstmossen die er op groeien. Het groen zijn de mossen (sporenplanten itt. zaadplanten) en de korstmossen schijnt een kwestie van een soort symbiose tussen 2 mechanismes te zijn. Dat is me in het afgelopen jaar al door 2 vrienden onafhankelijk van elkaar verteld, maar ik ben weer vergeten hoe het zat. Ik zou best wel vaker en uitgebreider over mossen en korstmossen willen schrijven want ik vind het zeer fascinerend, maar qua determinatie vind ik het erg moeilijk. En bovendien zijn ze zo klein dat ik het fotograferen ervan erg moeilijk vind.


GEWONE ESDOORN DEEL 1


Ook de foto in dit en het volgende bericht heb ik afgelopen zondag gemaakt op de Hekellaan. Van een Gewone Esdoorn. Acer Pseudoplatanus).

Langs de Hekellaan staan zowieso best veel bijzondere bomen. Soms alleen al bijzonder vanwege hun ouderdom. Hoewel het anderzijds zo schijnt te zijn dat er in 's-Hertogenbosch weinig echt oude bomen staan. Waarom dat zo is weet ik niet, de stad zelf is oud genoeg. De oudste bomen staan in de Casinotuin en de tuin van het huidige NoordBrabants Museum (het vroegere Gouvernements-

gebouw en voordat het museum werd ook nog een tijdje lang ambtswoning van de Brabantse Commissaris van de Koningin Dries van Agt) aan de Verwerstraat. Al die "ouwe" bomen zijn niet ouder dan ongeveer 1850. Anyway, dit zal dus ook best een "ouwtje" zijn , en qua oud zijn gaan ik dan af op de bast van de boom; schilferig, afbladerend plus de grote hoeveelheden korstmossen die er op groeien.

Esdoorns zijn een zeer grote familie van bomen en struiken die ook wel Ahorns genoemd worden. Van een specifiek soort (de Suikeresdoorn) wordt de Ahornsiroop gemaakt. Het blad is ook een symbool in de Canadese vlag (de Maple Leaf).

Ze komen vooral in alle 3 de noordelijke werelddelen in gematigde klimaten voor.
Voor een kaartje van het verspreidingsgebied zie
http://nl.wikipedia.org/wiki/Afbeelding:Map_genus_Acer.png

Qua taxonomie is er onder biologen een verschil in opvatting tot welke bomenfamilie ze behoren. Volgens de klassieke opvatting tot de Esdoornfamilie (Aceraceae), volgdens de moderne leer tot de Zeepboomfamilie (Sapindaceae). Er zijn wel 120 soorten bekend en dan zijn ondersoorten en cultivars nog niet eens meegerekend.

In Nederland zijn maar 2 soorten inheems, de Spaanse Aak of Veldesdoom en deze Gewone Esdoorn die volgens bepaalde bronnen dan weer alleen in Limburg voorkomt (lijkt me totale onzin, maar de bronnen zijn soms ook onduidelijk over wat er bedoeld wordt). Erg verwarrend allemaal. Het woord Spaans voor iets wat inheems is en de naam Gewoon voor iets waarvan eigenlijk beweerd wordt haast zeldzaam te zijn. Taxonomie, nomenclatuur, geschiedenis, inheems, ingevoerd ? Allemaal zeer complexe materie in de wereld der botanie, veel meer dan in die van de zoologie. Daar ga ik in de winter maar eens wat meer theoretisch over schrijven voor de die-hards :)

In Nederland kom je nog veel meer soorten Esdoorns tegen maar dat zijn allemaal aangeplantte soorten en ondersoorten; de bekendsten zijn de Noorse en de Japanse, en hun oorsprong laat zich wonderwel raden :)

VRAAG / VERZOEK:
Weet iemand waarom er in 's-Hertogenbosch geen eeuwenoude bomen staan ?

GRAAG VIA "reacties" ONDERAAN HET BERICHT