woensdag 30 april 2008


MEERKOET NEST MET 7 EIEREN


Ging het in vorige berichten nog veel over 'dood"', dit bericht gaat over 'nieuw leven'.

Terug van de begraafplaats weer naar het dijkje waarvan ik overigens op geen enkele kaart de naam kan vinden.

Haaks op die dijk, en er onderdoor, (waar ik ook de Distels fotografeerde) loopt een "vaart" ter afwatering (een brede sloot) waar An dit vogelnest tussen het riet ontdekte en ook deze foto van maakte.

Het nest is van een Meerkoet. Dat was gemakkelijk vast te stellen omdat de vogel nog op het nest zat toen we het vor het eerst zagen. Vervolgens ging de vogel een rondje zwemmen want ze vond ons vast maar ongewenste pottenkijkers maar wel hield ze een oogje in het zeil maar goed, toch wel hachelijk om je nest onbeschut achter te laten.

An (die velen malen meer weet over vogels dan ikzelve) merkte meteen op dat het maar liefst 7 eieren waren en dat zij nooit Meerkoeten had zien zwemmen met meer dan 4 jongen.

Thuisgekomen heb ik het online eens nagezocht en las op 2 verschillende sites dat ze 5 - 8 of 5 - 10 eieren leggen. Maar tja, jonge watervogels vallen nogal eens ten prooi aan rovers, niet in het minst aan Waterratten.

Zelf weet ik vrijwel niets over vogels dus om nu hele verhalen af te gaan steken over dingen die ikzelf ook weer op Wikipedia opzoek en napraat vind ik maar niks, want in principe schrijf ik vanuit eigen kennis en ervaring.

Van An heb ik dus zondag geleerd hoe je een Kerkuil herkent want behalve in dierentuinen enzo heb ik in het wild alleen maar in de duister een paar keer geschrokken Uilen zien wegvliegen (meer dan een silhouet zie je dan niet).

Bovendien is er een soort stilzwijgende afspraak tussen An en mij en dat is een grove verdeling tussen fauna (Ans aandeel) en flora (mijn aandeel), dus wie weet kan An er wat extra bij vertellen als ze dat wilt.

Meerkoet = Fulica Atra

NAALDBOOM STAM + KLIMOP

DEEL 2


Hier een closeup van de boom uit het vorige bericht. Van de Klimop zie je vooral kale takken en maar een paar bladeren. En dat terwijl Klimop onder normale omstandigheden de hele winter zijn bladeren behoudt.

Ik vermoed dus dat men gepoogd heeft de boom van de Klimop te ontdoen maar dus niet met definitief resulaat. Klimop is ook erg taai en bijna onuitroeibaar en lijkt vaak 7 levens te hebben.

Opvallend aan de boomstam zijn de uitstekende knobbels, restanten van er af gezaagde (gesnoeide) takken waarvan de 'wonden' wel keurig behandeld zijn; met dat rode spul op de 'snede' van de tak. Ik heb vroeger geweten hoe dat spul heet maar ik weet het nu niet meer, het is een soort op 'menie' gelijkend spul.

De plek waarop de takken van de stam zijn weggesnoeid / gezaagd is wat minder volgens het boekje; ze hadden dichter bij de stam verwijderd moeten worden, mjn pa die hoofd planstoenendienst was zou dit 'kapstokken' hebben genoemd. Ikzelf vind het wel wat hebben :)

NAALDBOOM STAM + KLIMOP

DEEL 1


Bij het zien van deze foto zou je al snel kunnen denken dat ie gemaakt is in een verwilderd bos. Dat is zeker niet het geval, de boom staat op dezelfde begraafplaats waar ik al eerder over schreef. Ook lijkt het dat het er flink woekert met allerlei struikachtige planten maar dat valt in werkelijkheid ook best mee (of tegen ?). Het is meer een toevallig gelukkig gekozen kader van de foto waardooor dit zo lijkt.

Het is een boomstam van een cypres- of connifeerachtige boom die ik niet kon thuisbrengen en de takken hingen te hoog om er een stukje van af te trekken of snijden en het thuis op te zoeken.

Eigenlijk ging het me bij deze foto om het feit dat ie omstrengeld wordt door Klimop en het (met een beetje hulp) toch overleeft. Voor menig ander boomsoort zou dat funest kunnen zijn want er leggen nogal eens bomen het loodje omdat ze door Klimop 'verstikt' worden.

MAGNOLIA BLOEMEN DEEL 2


Hier een closeup van de Magnolia bloemen van dezelfde struik / boom.

Er lijkt me geen verdere toelichting nodig want ik heb er eerder al volop over verteld en ik beschouw dit als het laatste bericht er over.

MAGNOLIA BLOEMEN DEEL 1


Op begraafplaatsen kan je altijd wel mooie bomen en struiken tegenkomen, vooral vaak allerlei naadlbomen.

Hoe ouder de begraafplaatsen hoe mooier ik ze vaak vind, ook de vervallen grafmonumenten zelf.

Katholieke begraafplaatsen zijn vaak mooier dan Protestante begraafplaatsen (voor zover die bestaan). Deze begraafplaats in mijn Zeeuwse geboorteplaats is bij mijn weten een neutrale openbare begraafplaats voor alle gezinten al kan je er wel van uit gaan dat het merendeel van de mensen die er begraven liggen protestant waren.

Dezelfde verschillen die er bestaan tussen Katholieke en Protestante kerkinterieurs bestaat ook qua begraafplaatsen, dus deze waar ik nu over spreek is vrij sober.

Vandaar dat ik nogal verbaasd was om op een graf een grote bloeiende Magnolia struik aan te treffen, toch zeker wel 3 meter hoog en vrij breed.

Ik heb de laatste periode al meerdere keren over Magnolias geschreven maar dat was steeds met foto's van bloemen die eigenlijk nog niet echt geopend waren. Deze dus wel en die had ook dezelfde kleur als het exemplaar in de tuin van mijn buren in 's-Hertogenbosch. Ik heb daar zoeven nog eens naar gekeken en die zijn toch nog niet zo ver open als deze.

dinsdag 29 april 2008


DODE KERKUIL



Ook dit vonden An en ik op de al eerder genoemde begraafplaats, een half vergane Kerkuil. Naar we vermoeden een natuurlijke dood gestorven.

We zagen em liggen onder een grote stapel snoeihout van Taxus struiken of heggen. Taxus zie je overigens vaak aangeplant op begraafplaatsen. De boom kan erg oud en dik worden en is ook wel het symbool van lang leven maar evenzeer van de dood.

Als je symbolische betekenis aan deze foto wilt toedichten is dit dus symboliek ten top: een dode KERKuil onder een boom des doods op een begraafplaats. Maar goed dat ik niet bijgelovig ben :)

We wilden de dode Kerkuil niet met onze handen aanraken (ik meende er Maden uit te zien kruipen) en we hebben dus een tak gebruikt om em vanonder de takkenbossen uit te halen en daarmee kwam ie op een voetpad van schelpengruis te liggen en daar heb ik deze foto gemaakt.

We hadden em ook nog omgedraaid, zodat ie op zijn buik kwam te liggen (de zijde die je nu zit) maar die foto van de rugzijde is helaas mislukt. Omdat ie met een gedraaide kop lag hebben we em ook nog op zijn zij gedraaid zodat de oogkassen goed te zien waren. Daaruit kon An afleiden dat het een Kerkuil was. Kerkuilen hebben qua "tekening" een witte "zonnebril" waaraan ze zeer goed herkenbaar zijn. Helaas is ook die foto mislukt. Ook de gehele borst van Kerkuilen is met witte veren bekleed.

Dat ie een natuurlijke dood is gestorven denk ik af te leiden uit het feit dat veel dieren als ze hun dood voelen naderen een beschutte plek zoeken om daar te sterven, in dit geval onder die takkenbos dus.

Kerkuil = Tyto Alba

KORSTMOS OP BOOMSTAM


Ook op een aantal stammen van diverse bomen op de eerdergenoemde begraafplaats trof ik dit mij onbekend Korstmos soort aan.

Op het moment zelf heb ik niet op de boomsoort gelet maar afgaand op de foto denk ik dat het een Populier is.

KORSTMOS OP GRAFSTEEN


Afgelopen zondag 27 april waren we op Schouwen Duiveland ook op de begraafplaats van mijn geboortedorp waar familie van ons begraven ligt.

Ik heb ook rondgestruind op het ouwe gedeelte dat teruggaat tot de 2e helft van de 19e eeuw. Daar trof ik op deze liggende grafsteen veel Korstmossen aan, van een soort dat ik in 's-Hertogenbosch nog niet gezien heb.

maandag 28 april 2008


ECHTE KRUISDISTEL


Wederom langs hetzelfde dijkje een Echte Kruisdistel. Een zeer stug en stekelig soort. Zeer scherpe stekels en de bladeren zijn zowat zo taai als die van uitgedroogd leer of de bladeren van sommige uitheems vetplanten.

Opmerkelijk aan dit soort is dat er in tegenstelling tot de meeste andere Distelsoorten geen paarse of roze bloemen in komen maar een soort even taaie ronde bolvormige bloemen die vrijwel dezelfde grijsblauwgroene kleur als de bladeren hebben.

Echte Kruisdistel = Eryngium Campestre

SPEERDISTEL DEEL 2


Hierbij nog een exemplaar van een Speerdistel een stukje verderop langs dezelfde dijk. Prachtig rozetvormig zijn die.

Hier in het gezelschap van twee andere planten. Linksonder Fluitenkruid, waarvan me onder invloed van het weer in Zeeland zijn ook weer de dialectnaam te binnen schoot: Toeter, ongetwijfeld ook verwijzend naar het feit dat je er een blaas-/fluitinstrumentje van kunt maken.

In het midden bovenaan de foto een wat verder ontwikkeld exemplaar van Jacobskruiskruid dan het exemplaar dat ik in afgelopen dagen toonde en beschreef.

SPEERDISTEL DEEL 1


Gisteren zijn An en ik een dagje op en neer geweest naar het Zeeuwse eiland Schouwen Duiveland waar ons beider families vandaan komen.

We hebben er allebei flink wat foto's gemaakt en die zullen we deze week publiceren.

Omdat ik afgelopen vrijdag al wat Distels in 's-Hertogenbosch gefotografeerd had (en die afgelopen zondag publiceerde), en ik gisteren langs een dijk nabij mijn geboortedorp ook weer wat Distels aantrof begin ik daar nu mee omdat dat dus aardig aansluit.

Hierbij als eerste een mooi en jong exemplaar van een Speerdistel.

Speerdistel = Cirsium Vulgare

KORSTMOS 2 OP MUURTJE AA


Hierbij nog een opname van een Korstmos op hetzelde vestingsmuuurtje. Ook deze foto is van vrijdag 25 april j.l.

KORSTMOS 1 OP MUURTJE AA


Van hetzelde vestingsmuuurtje als op de vorige foto een Kortsmossoort die ik nog nooit eerder gezien had, ik bedoel die bruingele in het midden die blijkbaar de voorkeur geeft om op de rode middeleeuwse steensoort te groeien, al schijnt het een wetenschappelijke feit te zijn dat het Korstmossen niets uitmaakt op welke steensoort of boomsoort ze groeien.

Daar heb ik het ook al eerder over gehad in de afgelopen tijd en dat had ik ook geleerd van mensen die veel meer over Korstmossoorten dan ikzelf.

Niet dat ik de wetenschap in twijfel wil trekken of bekritiseren, maar toch krijg ik bij eigen observaties vaak de indruk dat bepaalde Korstmos soorten wel degelijk op bepaalde ondergronden groeien of er een voorkeur voor hebben en dat hun groei niet alleen maar afhangt van de chemische samenstelling van de lucht waar ze hun voedsel uithalen.

Maar dat zal wel mijn eigen inbeelding zijn.

(KORST-)MOSSEN MUURTJE AA


In het laatste bericht van zaterdag 26 april noemde ik al de groei van kruidachtige planten en Mossen en Korstmossen op het muurtje van de vestingswerken langs de zuidzijde van de rivier de Aa. Bij het gedeelte dat grenst aan het terrein van het ouwe Kruithuis waar ik afgelopen vrijdag 25 april was trof ik diverse Korstmossen aan en ook gewone Mossen en noemde al het feit dat op die Mossen en humus ook weer planten groeien.

Hierbij een closeup foto van zo'n sukje muur dat tevens toch een aardig totaaloverzicht geeft wat daar zoals op groeit. Bijna een macro-opname :) D.w.z. dat alles er op de foto groter uitziet dan het in werkelijkheid is.

Aan de randen van de foto zijn ook weer Korstmossen te zien al was het ne daar niet om te doen bij deze foto, ik wilde meer een sfeerimpressie maken, natuur op een paar vierkante centimeter, want niet alles hoeft grotesk, pompeus en qua vorm complex te zijn om mooi te zijn, nietwaar ?

Ik vind het zef een redelijk geslaagde foto al geef ik toe dat de scherptediepte wat beter had gekund, maar goed, dat komt nog wel want ik heb de nieuwe camera ook nog maar pas.

zondag 27 april 2008


KLIS (OF KLIT, MAAR WELKE ?)


Zelfs dit is een plant die vanwege de bloeiwijze nauw verwant is aan Distels. Ook weer gespot op dezelfde plek en op dezelfde dag (vrijdag 25 april dus).

Ook dit is een flink grote plant (geschatte "spanwijdte" van de bladeren op deze foto toch ook minstens 30 a 40 centimeter), zelfs nu ie nog niet eens volwassen is. De bladeren zullen echter niet veel groter worden, vanaf dit stadium zal de plant zich vooral in de hoogte ontwikkelen.

Het is een Klis, ook wel Klit genoemd, waarvan autochtoon verschillende soorten bestaan. Ook bestaan er bastaardsoorten en gekweekte varianten van. Omdat ie nu nog zo klein is en nog niet bloeit durf ik niet te zeggen welke soort het is, ik vermoed de Gewone Klis ofwel de Grote Klis.

Ik heb de plant ook wel eens gezien in siertuinen want als ie groot wordt kan het een erg mooie plant zijn (al moet je er van 'houden' .... maar allez, dat geldt voor alles :).

"ONTSNAPTE" SIERDISTEL ?


Ook deze plant trof ik aan op de eerdergnoemde ruwte bij het ouwe Kruithuis.

Overduidelijk ook een Distel en ook dit is best een grote plant, qua "spanwijdte" van de bladeren wel 40 centimeter.

Eveneens opvallend aan deze plant, die ik overigens qua uiterlijk ook zeer fraai vind, is de grijze lichtelijk blauwe haast metalic kleur; erg mooi !

Distels worden ook wel gekweekt als sierplanten en verwilderen dan soms, en ik denk dat dit er zoeen is. Qua soort kan ik em niet in mijn plantengids vinden dus autochtoon is ie zeker niet en maar wel inheems want ik ben em vaker "in het wild" tegengekomen. Als ie straks doorschiet denk ik dat ie wel een meter hoog kan gaan worden en ik zal in de komende maanden een oogje in het zeil houden.

Ik wil trouwens dat hele gebiedje van bij het ouwe Kruithuis nauw in de gaten houden. Ik ben n.l. bang dat de gemeentelijke plantsoendienst gaat huishouden vanuit een filosofie "alles wat we er zelf niet geplant hebben moet weer weg".

Zo ken ik een verhaal van mensen (die me dat zelf vertelden) die gedoogd in het ernaast gelegen vroegere koetshuis wonen er ook hun ongenoegen over uitspraken, temeer daar de 'groene mannen' ook over de afheining klommen en de tuin (waarin ze ook wilde planten en aanverwante planten hielden) rigureus onder handen namen onder het voorwendsel dat de bewoners geen huur voor de tuin betaalden.

Het zou me niks verbazen als deze plant uit die tuin 'ontsnapt' is als semi wilde plant.


Wie weet welke Distelsoort dit is verzoek ik dat via reacties hieronder te melden.


AKKERDISTEL (?)


Op de ruwte bij het ouwe Kruithuis vond ik vrijdagmiddag 25 april ook een aantal Distelachtige planten en om te beginnen deze die ook overduidelijke stekels heeft. De Akkerdistel, een van de meest voorkomende Distelsoorten in Nederland. Wel een van de kleinsten en minst opvallende en volgens mij ook minst fraaie qua uiterlijk.

Het vraagteken in de kop van dit bericht duidt op mijn twijfel, want ook dit soort, de Akkerdistel, kan er in de loop der seizoenen en de plekken waar ie groeit zeer verschillend uitzien.

Niet alle Distelsoorten hebben overduidelijke stekels. Wat vrijwel alle soorten gemeenschappelijk hebben is hun bloeiwijze, vrijwel altijd paars of roze en behorend tot de Composieten familie.

Tegen de tijd dat de meer opvallende en fraaiere Distelsoorten gaan bloeien kom ik er graag nog op terug met wat foto's.


Tot slot wil ik nog vermelden dat er ook autochtone planten bestaan die in hun Nederlandse naam het woord 'distel' hebben maar in generlei zin Distels zijn en er zelfs amper aan verwant zijn.

zaterdag 26 april 2008


WEER EEN ONBEKEND PLANT


Omdat ik de afgelopen tijd nogal wat autochtone planten bij naam heb kunnen duiden durf ik het weer eens aan om de hulp van lezers in te roepen en te vragen welke soort dit is. Al realiseer ik me dat dat een vrij lastige vraag is als een plant nog zo jong is en nog geen knoppen, laat staan bloemen heeft.

Het terrein van het ouwe Kruithuis grenst aan de rivier de Aa en tesamen met andere wateren vormde dat in de late middeleeuwen en ook nog wel de eeuwen erna de stadsgrens en die was daar beschermd door vestingsmuren, dus ook aan de zuidzijde van de Aa, en nog steeds. Over vrijwel de gehele lengte van de Aa loopt langs het centrum een wandelpad met een heel oud muurtje erlangs.

Daar liep ik gisteren bij het Kruithuis ook een stukje langs en dat hele muurtje is begroeid met allerlei Korstmossen en Mossen waarover in de komende dagen meer.

Met name door die Mossen en de "humus" die dat op den duur haast wordt is het ook weer een voedingsbodem voor kruidachtige planten waaronder dus deze.

GEWONE SMEERWORTEL


Een closeup opname van Smeerwortel. Ook een favoriete autochtone plant van me die ik eveneens gisteren aantrof op die ruigte rondom het ouwe Kruithuis.

De plant kan als ie gaat bloeien Witte danwel Paarse en Roze bloemen hebben. Op de foto geheel rechtsboven is een eerste knop van de bloemen te zien.

Ondanks dat kleurverschil is het slechts een soort met dezelfde Latijns-wetenschappelijke naam, te weten: Symphytum Officinale.

Zowel de bladeren als de stengels zijn ruw behaard. De bladeren zijn lancetvormig en vanaf de onderkant van ieder blad loopt langs de stengel een soort 'vlies' waaraan de plant het gehele jaar door (dus ook als ie niet bloeit) zeer goed herkenbaar is.

Vroeger en ook nu nog wel worden er aan de plant medicinale eigenschappen toegekend. Er wordt dan gebruik gemaakt van de penwortels en hij wordt dan extern gebruikt (dus niet voor orale toediening) en o.a. gebruikt bij botbreuken.
Meer daarover is te vinden op www.annetanne.be/kruidenklets/uit-de-kruidenmand/kruiden-o-z/symphytum-officinale-smeerwortel

Voor dit medicinale doeleinde wordt ie intussen in o.a. Engeland ook wel verbouwd. Vroeger werd ie gewoon in het wild verzameld.

Niet zelf mee experimenteren want deze plant bevat ook weer bepaalde gifstoffen.

Ook zie je em tegenwoordig vanwege zijn fraaie uiterlijk wel eens aangeplant in siertuinen.


JACOBSKRUISKRUID


Hier 1 of meerdere exemplaren van Jacobskruiskruid, ook weer gisteren gevonden in het gebiedje rondom het ouwe Kruithuis.

Als ze wat ouder worden ontwikkelen ze een vrij hoge stengel (tot wel een halve meter hoog) en krijgen dan gele bloemen die tot de composietachtigen gerekend worden.

Ik ken de plant al enkele decennia maar de laatste jaren is ie flink in opmars en behalve in wat ruiger gebiedjes zoals hier zie je em ook in bermen. Volgens sommigen is ie dermate in opmars in vooral weilandjes waar ponies en paarden lopen (voor welke de plant giftig is), dat ie met harde hand bestreden dient te worden. Daar had ik vorige zomer al over geschreven (toen de plant de pers en media en zelfs de politiek haalde).

Zie het bericht van toen:
http://wildetuinen.blogspot.com/2007/07/hetze-tegen-inheemse-plant-de-laatste.html

De plant is overigens voor de meeste zoogdieren giftig, ook voor de mens. Dat komt omdat de plant maar liefst 16 verschillende alkaloiden bevat, natuurlijke gifstoffen die ook voorkomen in (en daardoor ook het bekendst zijn) Nachtschadeachtigen waaronder ook Aardappel (de besjes ervan zijn giftig !), Tomaten, Paprikas en Pepers, etc.

De plant is niet alleen giftig bij orale inname, ook contact met de huid kan tot huidirritaties leiden, zie voor meer info hierover:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jacobskruiskruid#Giftigheid

Jacobskruiskruid = Senecio Jacobaea

RODE KLAVER


Het vervolg van planten in het wilde gebiedje bij het ouwe Kruithuis.

Vlak naast een bankje voor toeristen om het 17e eeuwse bouwwerk te kunnen aanschouwen zag ik deze Rode Klaver staan. Rood omdat ik later die kleur bloemen krijgt.

Ik vind de tekening in de bladeren altijd erg fraai.

Ik heb niet gekeken naar "Klavertjes Vier". Vrijwel alle samengestelde bladeren van Klaver bestaan uit 3 blaadjes, maar "Klavertjes Vier" bestaan ECHT.

Niet de hele plant heeft dan van dergelijke blaadjes, zowieso hebben de meeste planten er gewoon maar drie maar je kan exemplaren tegenkomen waar een enkel blaadje aanzit dat er vier heeft, zelfs vijf ! Echt waar en ik durf dat met stelligheid te beweren omdat ik ze vroeger zelf gevonden heb !

Bij het dorp waar ik vroeger als kind woonde was net buiten het dorp een bushalte en vlak daarbij stonden jaar-in-jaar-uit grote velden met Klaver in de berm. Sommige families in het dorp hielden in hokken in hun tuin Konijnen (voor de slacht) en geld voor chique konijnenvoer was er niet dus werden we er als kinderen nogal eens op uitgestuurd om een zak vol Klavers te gaan plukken, met als tegenprestatie wat snoepgoed ofzo. Tijdens een van zulke klusjes vond ik een Klavertje Vier en al mijn vriendjes werden kei jaloers en het verhaal verspreidde zich zeer snel. In de weken erna lagen veel schoolgenootjes plat op hun buik in dat Klaverveld en er werden er heel wat gevonden, dus niet alleen ik had geluk, wat mijn vriendjes in het begin geloofden want het volksgezegde luidde dat Klavertjes Vier geluk brengen.

Dit is echt geen broodje aap ! Jammer alleen dat ik toen niet de tegenwoordigheid van geest had om de bladeren gedroogd in een schrift te bewaren, want anders kon ik het nu bewijzen.

Meer over dit fenomeen dat een natuurlijke mutatie is kan je hier vinden:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Klavertjevier
en
http://www.kieckens.nl/legende%20klavertje%20vier.htm

Qua symbolische betekenis heerst dit bijgeloof anno nu nog steeds; kadowinkels verkopen nog steeds van alles, zoals wenskaarten, die op dit volksgeloof gebaseerd zijn.

Rode Klaver = Trifolium Pratense

vrijdag 25 april 2008


REDACTIONEEL

Zoals ik al eerder schreef heb ik vandaag heel veel foto's gemaakt. Vooral van veel kruidachtige planten en wat (korst-) mossen. Die foto's spaar ik op voor de komende dagen.

Aangezien het nu echt mooi, zonnig en warmer voorjaarsweer aan het worden is zal ik in de komende dagen en weken per dag wat meer berichten op de blog plaatsen.

Ook ga ik (Anton) in de komende weekendjes uitstapjes verder buiten de stad maken dus wie weet gaan er ook berichten met foto's verschijnen uit andere delen van Nederland.

Ook An komt door haar vakantie van de komende 2 weken misschien met dingen uit andere contreien dan alleen vanuit en rondom Schagen.

BLOEIENDE SIERAPPEL BOMEN


Nog even een foto als tussendoortje van vandaag, vrijdag 25 april.

Ik denk dat het sier versies zijn van Appelbomen. Deze staan bij het Water en Vuurplein aan de kant van de Pastoor de Kroonstraat in 's-Hertogenbosch, langs het doodlopende watertje dat een zijtak is van de Haven.

Dezelfde boompjes staan ook op het Sint Luciaplein (waar ze reeds uitgebloeid zijn en er al volop bladeren aan zitten sinds enkele dagen). Je kan ze in nog veel meer straten hier in en rondom het stadscentrum aantreffen.

KAASJESKRUID


Hier wat jonge exemplaren van Kaasjeskruid, ook weer bij het Kruithuis.

Ik vermoed Groot Kaasjeskruid, maar qua soort moet dat nog blijken als ie groter is. De bloemen worden t.z.t. roze / lichtpaars.

Kaasjeskruid is een nauwe verwant van de Stokroos, al worden de bladeren en bloemen daarvan groter.

Van de familie der Kaasjeskruidachtigen (Malvaceae), een nogal omstreden en complexe familie waar volgens sommige lezingen ook Heemst en Linde bomen behoren. Ook planten waarvan katoen en chocolade gemaakt worden hebben er iets mee te maken.


KLEEFKRUID


Hier ook het reeds eerder genoemde Kleefkruid bij het Kruithuis. De plant is "kleverig" maar niet vanwege een sapachtige substantie maar omdat er aan de onderkant van de bladeren haartjes zitten. Ook aan de bolvormige zaadbolletjes zitten weerhaakjes waardoor stukken van de plant bij aanraking met je kleding er aan blijven kleven.

Kleefkruid = Galium Aparine

ZEVENBLAD


Hier ook weer bij het Kruithuis een heel veld met Zevenblad. Een schermbloemige die zeer algemeen is en vaak op vochtige schaduwrijke plekken flink kan woekeren. Ook in tuinen en daar is ie haast onuitroeibaar want hij plant zich voornamelijk voort via de wortel. Bloeien doet ie ook wel met witte schermbloemen maar die zijn meestal vrij onopvallend.

De bladeren zijn oneven geveerd en bestaan uit 7 aparte blaadjes en daaraan ontleent ie ook zijn naam.

Zevenblad = Aegopodium Podagraria

GROOT HOEFBLAD BLADEREN


Vanmiddag mooi zonnig weer en lekker warm, zo'n 15 graden Celcius.

Ik ben eens wezen kijken bij het ouwe Kruithuis aan de Citadellaan in 's-Hertogenbosch. Aan de voor- en zijkant staan heel veel autochtone wilde planten, het is er echt een klein wild paradijsje voor plantenliefhebbers en ik heb er dus vrij veel foto's geschoten die ik in de komende dagen zal plaatsen.

In de greppel (de drooggevallen slotgracht) aan de voorkant had ik al eerder de bloemen van Groot Hoefblad gefotografeerd. Toen waren de bladeren die zich pas na de bloemen ontwikkelen nog klein. Bloemen zie ik niet meer en ook geen uitgebloeide zaadbollen. (Die zien er net zo uit als de pluisbollen van Paardenbloemen.) De bladeren zijn nu wel aanzienlijk groter. Misschien worden die wel nog groter, want ze kunnen flink groot worden, wel zo'n 90 centimeter breed.

Tussen dit Hoefblad door staat ook: Fluitenkruid, Zevenblad en Kleefkruid. Althans op deze foto want er staat nog veel meer.

donderdag 24 april 2008


BOMEN INEENS IN HET GROEN

Natuurlijk waren er al bomen die in afgelopen weken groen aan 't worden waren maar afgelopen dagen is het door het warmer wordende weer ineens heel hard gegaan. Zowat alle boomsoorten hebben nu al flink blad.

Ik ben wel nieuwsgierig of dat ook het geval is in Schagen dat toch een wat ander klimaat heeft; noordelijker en veel dichter bij zee. Op het weerbericht van de afgelopen dagen zie ik ook dat het gemiddeld zo'n 3 a 4 graden kouder is dan hier in 's-Hertogenbosch.

Bij de Platanen hier in de buurt zijn de bladeren nog wel erg minimaal en bij die bomen hangen er ook nog steeds veel bolsters in. Er zijn er ook al heel wat afgevallen maar er hangen er nog steeds heel veel. Dat afvallen is blijkbaar een proces van maanden.

EEN OF ANDER HYACINT DEEL 4


Hierbij tot slot een closeup van enkele blauw(paarse) exemplaren waarvan er veel minder zijn dan van de lichtroze.

En wat ik bij de vorige foto nog vergeten was te vermelden is dat het bolletje ongeveer 1 centimeter groot is.

woensdag 23 april 2008


EEN OF ANDER HYACINT DEEL 3



Ik heb ook een stuk van de plant uitgespit om te kijken naar de bollen, ziehier.

EEN OF ANDER HYACINT DEEL 2



Hier een closeop opname van een exemplaar dat in zijn eentje midden in de tuin staat.

Op deze foto zijn ook vrij aardig de smalle gladde langwerpige bladeren te zien.

EEN OF ANDER HYACINT


Dit plantje staat hier ieder voorjaar vroeg te bloeien. Het plantje stond er al toen ik hier kwam wonen en heb me er nooit in verdiept of uitgezocht wat het was. Een zoveelste bolgewas dacht ik en besteedde er verder weinig aandacht aan.

Ik tolereer het plantje (mooi vind ik em niet echt) uit soort combinatie van luiheid en een filosofie van gewoon laten groeien wat er van zichzelf groeit.

De meesten zijn roze maar er zitten ook een paar blauwe bij. Het merendeel staat in de schaduw van de schutting en de Perenboom maar er staat er ook eentje vrij midden in de tuin (zie volgende bericht en foto voor een closeup).

Pas sinds een paar dagen vraag ik me af wat het is en heb bij dezen en genen rondgevraagd en iedereen zegt dat ie bekend voorkomt maar niet weet wat het is.

Ikzelf heb ook zowat een halve dag online zitten zoeken en denk nu dat ik weet wat het is, n.l. een of ander hyacint maar nog niet precies welke soort of kruising.

De Wilde of Boshyacint is van origine afkomstig uit ZuidWest Europa maar tegenwoordig ook in onze contreien voorkomend of reeds eerder als Stinzenplant ingevoerd. Ook zijn er diverse kruisingen (die ook weer vruchtbaar zaad opleveren) tussen de Boshyacint en de Spaanse Hyacint. Die kruising wordt nogal eens Kruishyacint genoemd.

Wat het nu precies is weet ik nog steeds niet want de bloemetjes lijken erg op elkaar maar dankzij de bladeren en bolletjes is het wel duidelijk dat het een van de meer natuurlijke Hyacintensoorten is waar door kwekers niet zo aan gesleuteld is als aan de gewone en overbekende Hyacint. Dat vind ik eerder een ontwerp uit de Disney studio's :)

Volgens de diverse systemen van biologen is er ook verdeeldheid over de vraag of deze plant(en) wel tot de echte Hyacinten behoren of tot de Aspergeachtigen gerekend moet worden.

Wilde Hyacint:
http://wilde-planten.nl/wilde%20hyacint.htm
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wilde_hyacint
Oosterse Sterhyacint:
http://wilde-planten.nl/oosterse%20sterhyacint.htm
Vroege Sterhyacint:
http://wilde-planten.nl/vroege%20sterhyacint.htm

zondag 20 april 2008


DOOIE TAKKEN KLIMOP


Nog een foto van de nieuwe camera van vanmiddag en wederom dooie Klimop uit de tuin, takken ditmaal.

KLIMOP STRONK (UITSNEDE)


Een uitsnede van de vorige foto.

De dooie dunnere takjes zijn van de Grote Brandnetel en nog een overblijfsel van vorig jaar.

Ik ben niet het type dat de tuin netjes opruimt in de winter; ik vind het veel interessanter om te zien hoe de tuin zelf zijn gang gaat als ik er weinig of niets aan doe.

STRONK VAN DOOIE KLIMOP


Een van de eerste foto's gemaakt met mijn nieuwe fotocamera, een digitale spiegelreflex. Tot nu toe gaat het me nog niet al te best af, dit is een van de weinige foto's waar ik redelijk tevreden over ben. Het zal nog wel even wennen en allerlei snufjes uitzoeken blijven.

Vanmiddag deze closeup opname gemaakt in mijn tuin waar nog steeds dooie takken en stronken liggen van Klimop die door bouwvakkers van het dak van de schuur verwijderd zijn enkele jaren geleden en ik vind die takken wel mooi dus heb ik ze altijd laten liggen.

En ik dacht dat het met deze camera nu wel eens zou lukken er een mooie prent van te maken.

Door de grootte van de foto's (hoge MegaPixel rate) heb ik er ook een experimentje mee gedaan door er een uitsnede van te maken in de hoop dat die ook scherp blijft en ook dat is redelijk gelukt (zie volgende bericht).


Er valt verder in biologische zin amper iets over te vertellen. Alleen dat ik die stammetjes / stronkjes erg mooi vind en dat is dan met name vanwege die grijparmpjes waarmee zichzelf hechten aan muren enzo.

zaterdag 19 april 2008


OUWE KNOTWILG DEEL 2


Twee closeup opnames van de binnenkant van de opengespleten stam van dezelfde Knotwilg als op de vorige foto.

Erg fraaie plaatjes van iets wat eigenlijk "in verval" is.

OUWE KNOTWILG DEEL 1


























Een foto van An van vorige zondag, gemaakt net buiten de stad Schagen in Noord-Holland.

Ik vind dergelijke "gedegenereerde" Knotwilgen altijd erg mooi maar eigenlijk is het triest want zo'n boom als deze wekt de indruk dat er niet naar omgekeken wordt, dat ie niet (of niet vaak genoeg) geknot wordt wat ik afleid uit de vrij dikke takken.

Sinds het hout amper meer gebruikt wordt voor waterwerken en als brandhout (vroeger gebruikten bakkers in Zeeland het voor hun ovens) zijn knotwilgen in ons land veelal verwaarloosd geraakt en als de takken niet meer gesnoeid worden worden ze topzwaar en scheurt de stam open. Daar heb ik in de loop der decennia overal in den lande voorbeelden van gezien.

In de laatste jaren nemen allerlei natuurorganisaties de draad weer op door ze in het voorjaar weer te gaan knotten en hiervoor worden zelfs vaak publieke dagen georganiseerd waarbij vrijwilligers mogen helpen. Ik denk dat dat alleen gedaan wordt op plekken waar veel van die bomen staan en waar die organisaties de eigenaar zijn. Of de Knotwilg op de foto op zo'n plek staat en er meerdere staan weet ik niet.

Het traditionele seizoen voor knotten is november tot begin maart en het exemplaar op de foto is dus dit jaar nog niet geknot maar het kan zijn dat er een jaar overgeslagen wordt want ze hoeven niet ieder jaar geknot te worden als er geen behoefte is aan het hout.

Ik las net ergens dat het hout tegenwoordig wel gebruikt wordt als biomassa voor het opwekken van energie.

vrijdag 18 april 2008


INHEEMS & AUTOCHTOON

In een reactie van Aike over een onbekende plant waarin ik het zelf ook gehad had over de vraag of in Nederland in het wilde groeiende planten nu echt inheems zijn ofwel verwilderde cultuurplanten zijn [landbouwgewassen (bijv. Gele Mosterd en Koolzaad, etc.) of sierplanten (bijv. Springbalsemien)] of Stinzenplanten (bijv. Gevlekt Longkruid) of van origine en sinds zeer lange tijd al in Nederland voorkomen, is het misschien goed om dingen te definieren.

Aike schreef in die reactie dat je alle planten die op naruurlijke wijze in Nederland IN HET WILD kunnen overleven inheems te noemen zijn en een dergelijke definitie kan ik wel in meegaan. Als voorbeeld noemde hij de uit de USA afkomstige Waternavel die ontzettend woekert in de rivier de Dommel, niet hier in de stad maar verder stroomopwaarts wel.

Vanaf nu zal ik dus de volgende definities gebruiken:

- Inheems zijn alle planten die op natuurlijk wijze IN HET WILD kunnen overleven in ons land.

- Autochtoon zijn alle planten die al eeuwen van origine in het wild in ons land (over)leven.

Samengevat: je kunt dus veel meer planten inheems noemen dan autochtoon.

KORSTMOS OP LINDENBOOM


Ik begin steeds meer de indruk te krijgen dat er steeds dezelfde twee soorten Korstmossen groeien op de bomen in deze contreien.

Veel van wat ik fotografeer hier in 's-Hertogenbosch staat niet veel verder van elkaar vandaan dan hooguit een kilometer, eerder minder.

Naar het schijnt maakt het Korstmossen niet veel uit waar ze op groeien en ook niet op welk soort bomen want ze leven niet van iets van de boom (het zijn geen parasieten ofzo) maar leven van dingen uit de lucht. Waarschijnlijk is dat de verklaring waarom het allemaal dezelfde zijn op zo'n korte afstand van elkaar. N.l. door de samenstelling van de lucht.

Dooiermossen schijnen het goed te doen op verontreinigde lucht van grootschalige veeteelt (ammoniak ?) en wie weet helpt de smerig stinkende uitstoot van de veevoederfabriek De Heus Brokking (vroeger Koudijs) hier vlakbij ook wel een handje aan mee.

Deze op de foto groeien op een Lindenboom op de Handelskade waar een hele rij Lindenbomen staat.

Ik ga dus ook niet steeds dezelfde Korstmossen hier fotograferen en over berichten (ik heb er al een aantal weggelaten) dus nu maar eens wachten tot ik andere soorten tegenkom.

donderdag 17 april 2008


REDACTIONEEL

Vandaag zijn er meerdere reacties geplaatst bij de volgende oudere berichten:

Over een mij onbekende plant:
http://wildetuinen.blogspot.com/2008/03/alweer-n-onbekende-plant-hierbij-alweer.html

Over de oudste boom ter wereld (n.a.v. het 1e bericht over de Mammoetboom:
http://wildetuinen.blogspot.com/2008/04/jonge-mammoetboom-gisteren-geen-tijd.html

KORSTMOS OP BOOM (IEP ?)

Deel 3


Wederom op dezelfde boom, alleen wat hoger op de stam groeiend.

Ook weer die 2 soorten die ook al op de vorige foto te zien waren maar in dit geval gaat het me om die in het midden van de foto, die haast een soort blaadjes lijkt te hebben. Uiteraard zijn het geen blaadjes want Korstmossen zijn niet eens planten.

Tot nu toe vind ik het de fraaiste die ik ben tegengekomen.

Door het zeer expliciete uiterlijk durf ik wel een gok te wagen qua soort:

Kapjesvingermos of Grauw Rijpmos ?

KORSTMOS OP BOOM (IEP ?)

Deel 2


Twee soorten Korstmossen op dezelfde boom als in het vorige bericht.

Ik denk dat het dezelfde twee soorten zijn als die ik eerder toonde op een Keizerboom op het Emmaplein.

De gele zal dus ook wel weer een Dooiermos zijn, van de andere, de grijze, weet ik het niet.

KORSTMOS OP BOOM (IEP ?)

Deel 1


Afgelopen weekend heb ik eens staan studeren op Korstmossen die ik aantrof op een rij dikke bomen langs de Oliemolensingel (aan de Noordwest zijde van de straat). Ik vermoed dat het Iepen zijn maar zeker weten doe ik het niet.

Ze zijn onlangs flink gesnoeid, met gebruikmaking van een hoogwerker zijn er bovenin de kroon nogal wat takken weggezaagd en ik vermoed dat het stevig neerzetten van dat ding (ze hebben van die "uitklappoten") toch deze verwonding aan de wortel heeft veroorzaakt. Zo te zien is de wond niet behandeld. Maar die verwonding is niet het eigenlijke onderwerp van dit bericht.

Het gaat me om het Korstmos wat er op groeit, vast 1 van de diverse Dooiermos soorten maar vraag me niet welke soort precies.

woensdag 16 april 2008


RODE MAGNOLIA DEEL 2


Door op een kleine kunstmatig ontstane verhoging in mijn tuin op mijn tenen te gaan staan en omhoog te richten lukte het me ook nog om deze wat meer closeup foto te maken van een knop en bloem van de Magnolia bij de buren.

Op de achtergrond ook een spar die bij de buren zowat tegen mijn schutting aanstaat, ik vermoed een Zilverspar.

Die verscheen ineens enkele jaren geleden in de maand januari. Hij doet het goed en groeit als kool en ik zou er nog wel meer over willen zeggen maar dat doe ik niet vanwege de buren zelf wiens privacy ook beschermd moet blijven en nog wel meer redenen die sommigen kunnen gissen.

RODE MAGNOLIA DEEL 1


Toen ik zaterdag de bloesem van de Perenboom stond te fotograferen zag ik ook deze bloemen boven de schutting uitsteken. Van een struik in de tuin van de buren staat. De betonnen schutting is ongeveer 1.90 meter hoog dus is geen wonder dat ze me niet eerder waren opgevallen aangezien ik ook weinig in mijn tuin kom. Ik zie het als een stukje natuur dat ik het liefst aan de natuur overlaat / overlever.

Qua foto stelt het natuurlijk niks voor, maar het is wel een visualisatie van hoe het is en hoe ik het zag. Je ziet het pas echt als je op de foto klikt en de vergroting ziet.

Het is een Magnolia maar dan een rode (zo denk ik dat ie genoemd wordt) maar diedus eigenlijk paars is (of moet je het purper noemen ? Of Roze als het wat lichter van kleur is of het dat juist weer Lila ?).


De meeste Magnolia's die je tegenkomt zijn wit, rood is wat minder algemeen en er schijnen ook gele te bestaan maar die heb ikzelf nog nooit gezien.

Meer info vind je hier:
www.tuinkrant.com/tkarchief/tk/58/magnoliastore.htm

PEREN BLOESEM IN TUIN


Een foto van afgelopen zaterdag 12 april van de Perenboom in mijn tuin.

Vorige jaar heb ik het daar al uitgebreid over gehad en was tot de conclusie gekomen dat het het ras Doyenné du Comice was.

Op het ogenblik staat ie te bloeien waarvan ik deze closeup van de bloesem heb gemaakt.

Overigens zijn Appel bomen (die op heel veel plekken in de stad als sierbomen staan en nu ook bloeien) ook wit qua bloesem.

dinsdag 15 april 2008


HEBRIDEANS / ST. KILDANS

SCHAPENRAS


Je ziet het goed ! Ze hebben 4 hoorns !

Een foto van An uit Schagen afgelopen zondag 13 april gemaakt langs de dijk aan het Kanaal Schagen-Kolhorn. Langs de dijk loopt een fietspad en de beesten keken zelfs even braaf over hun schouder om te poseren :)

Het zijn langharige schapen hoewel ze bij mijn weten niet daarom gefokt worden in Nederland.

Het vlees schijnt heel bijzonder te smaken maar dat interesseert me als niet-vlees-eter (iets anders dan vegetarier) niet zo. Of ze in Nederland ook geschoren worden vanwege de wol weet ik niet. Ik las wel ergens dat dat in Schotland wel gedaan wordt en dat de wolopbrengst maar zeer gering is maar wel zeer gewild voor het maken van zeer stevige kleding.

Ze zien er erg robuust uit en zo op het eerste oog lijken ze ook best groot, maar ze schijnen juist kleiner te zijn dan de normale schapen die we kennen.

Ze zijn van origine afkomstig van de bij Schotland gelegen eilandengroep de Hebriden, vandaar ook de namen van het ras. Ze komen ook wel in Schotland voor en er bestaan allerlei verhalen over hun oorsprong: (het is zowieso het oudste schapenras uit Groot Brittannie) misschien zijn ze wel meegebracht door de Noormannen / Vikingenstammen in zeer vroege tijden.

Qua groei en vorm van hun hoorns hebben ze iets weg van geiten terwijl hun leefwijze weer wel wat lijkt op dat van Herten: dat ze graag grotere gebieden hebben waar ze doorheen zwerven i.p.v. zo maar een weitje.

Hoe lang het ras al voorkomt in Nederland weet ik niet, wel dat ze het hele jaar buiten kunnen blijven en dat ze bij het lammeren werpen geen hulp nodig hebben i.t.t. vrijwel alle andere (en soms toch ook sterke) schapenrassen.

Ze worden in Nederland nog niet veel gehouden, sommige boeren hebben ze maar er wordt vooral veel mee geexperimenteerd qua landschapsbeheer en dat o.a. in samenwerking met natuurbeheerorganisaties en dan vooral door Staatsbosbeheer en dat met name vanwege het feit dat ze niet alleen maar gras eten maar ook hele stugge planten eten, zelfs boomschors, Braam, Brandnetels en Distels en noem maar op. Ze schijnen zelfs bestand te zijn tegen Sint Jacobskruiskruid waar bijv. Paarden, Ponies en Koeien aan dood kunnen gaan (daar schreef ik vorig jaar al over, zie http://wildetuinen.blogspot.com/2007/07/hetze-tegen-inheemse-plant-de-laatste.html

Hoe het nu precies zit met het aantal hoorns is me nog niet duidelijk al heb ik wel begrepen heb dat het niks te maken heeft met het geslacht (rammen of ooien) en dat er ook exemplaren zijn die maar 2 hoorns hebben maar zelfs exemplaren met 5 of zelfs 6 hoorns schijnen voor te komen. Hier vlakbij 's-Hertogenbosch, iets westelijk, bij het dorp Sprang-Cappelle is een boerderij die met het ras onderzoek doet in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant en Staatsbosbeheer. Zie http://debontehoeve.nl/Schapen.html

Ook op de volgende webpagina is uitgebreidere info te vinden:
www.hei-heg-hoogeind.dse.nl/Leden%20aan%20het%20woord/peter%20v%20rijsingen/hebrideanschapen.htm

Of als onderdeel van een site gespecialiseerd in Schapenrassen: www.schapenpark.nl/7.html

Of er daar in de buurt van Schagen ook sprake is van een experiment i.s.m. een natuurorganisatie weet ik niet, misschien iets om nog eens uit te zoeken ?


STINKENDE GOUWE


Alweer een plant in dezelfde voortuin grenzend aan het Taxandriaplein in 's-Hertogenbosch waar ik al eerder planten fotografeerde. Deze foto is van afgelopen zaterdag 12 april.

Een jong exemplaar van Stinkende Gouwe. Of de plant echt stinkt heb ik nooit getest.

Hij behoort tot de familie der Papaverachtigen al lijkt ie toch niet op andere Papaverachtigen zoals de Klaproos of de Slaapbol.

Van de Slaapbol wordt in Azie Opium gewonnen. In Nederland wordt de Slaapbol overigens ook gekweekt maar dan voor het zaad dat Blauw Maanzaad wordt genoemd en nogal eens op de korst van broodjes wordt gestrooid alvorens het de oven in gaat.

Maar ik dwaal af. Toch zit ook bij de Stinkende Gouwe een hardnekkig geel-oranje melksap (latex) in de stengels dat als je op je handen komt je er niet af gewassen krijgt, het moet er van af slijten. Het is ook giftig (al kan het op je handen geen kwaad !). Vroeger werd het sap op wratten gesmeerd als middeltje om ze te laten verschromplen.

Er worden nog veel meer medicinale eigenschappen aan de plant toegekend en ook de vroegere Alchemisten zagen wel wat in de plant. En zo bestaan er ook allerlei legendes over. Dat ga ik hier niet allemaal oplepelen, dat kan je hier lezen:
De plant krijgt kleine gele bloemetjes en de onderkant van de bladeren heeft een blauwe zweem qua kleur.

De plant oogt nogal robuust maar is juist vrij kwetsbaar, de stengels breken gemakkelijk en ook bij te veel zon verwelkt ie snel.

Stinkende Gouwe = Chelidonium Majus