vrijdag 27 juni 2008


HEERMOES


Tot nu toe zijn (vrijwel) alle planten waarover ik heb geschreven Zaadplanten.

Dit is een Sporenplant die hoort bij de Paardenstaarten. Andere groepen Sporenplanten zijn o.a. Varens en Mossen.

Paardenstaarten behoren tot de oudste planten op de aarde, uit de tijd van het geologische tijdperk van het Carboon enzo. In die tijd waren het gigtantisch grote bomen van veel meters hoog. Je kunt het vergelijken met de huidige Reptielen wat min of meer ook gekrompen Dinosauriers zijn. Zo zit het ook met deze planten.

De Paardenstaart bomen bestonden al voordat er andere bomen bestonden, zelfs nog eerder dan de Naaldbomen die an sich weer eerder waren dan de Loofbomen.

Paardenstaarten zijn ook een plantenfamilie naar het schijnt, terwijl ik dacht dat het Taxonomisch een graadje hoger was (een Orde).

In Nederland bestaan 2 soorten autochtone Paardenstaart soorten, deze Heermoes en ook de Holpijp.

Heermoes = Equisetum Arvense.
Holpijp = Equisetum Fluviatile.

De stengels van Heermoes bevatten veel mineralen zoals Silicium. Vroeger werden ze gebruikt om metalen pannen schoon te maken, en in de huidige biologische landbouw wordt het gebruikt als middel tegen Meeldauw. De plant is bestand tegen stoffen die voor andere planten giftig zijn, zoals zware metalen, die opgeslagen worden in hun weefsel.

KLEINE PIMPERNEL


Ik toonde een maand geleden al eerder de Kleine Pimpernel en die had ik toen gefotografeerd in de tuin van een vriend.
Die planten waren toen al uitgebloeid en vermeldde toen al dat de bloemen eigenlijk heel erg lijken op het uitgebloeide zaad ervan.

Op deze foto zie je uit de "bolletjes' nog bloemblaadjes groeien al zijn ze ook aan het einde van hun bloei periode.
De reden dat ze hier in het Westerpark nu nog bloeien is omdat een dag voordat ik em eerder fotografeerde (in de tuin van die vriend die er maar een paar 100 meter vandaan woont) is omdat er in het park was gemaaid en de Pimpernel dus nu een inhaalmanoeuvre doet of zo je wilt door dat maaien voor een tweede keer bloeit, tot mijn grote vreugde al baalde ik eerder van dat maaien maar dat had toch ergens nut voor :)

De Grote Pimpernel kwam ik een paar dagen geleden ook tegen maar ben ik vergeten te fotograferen.

Kleine Pimpernel = Sanguisorba Minor (of subspecies Sanguisorba Minor Minor).
Grote Pimpernel = Sanguisorba Officinalis.

GEEL OF ECHT WALSTRO


In dit geval is dat "of" geen twijfel maar 2 verschillende namen voor 1 en dezelfde plant.

Ook in Latijns-wetenschappelijke naamgeving wordt het plantje achtervolgd door dubbele naamgeving, zelf in de mate dat er twijfel bestaat of het een echte soort is of een ras / varieteit / kruising, iets waar AnneTanne nog uitleg over gaf in een reactie op Kruipganzerik.

Geel of Echt Walstro = Galium Verum danwel Galium Verum subspecies Maritimum), waarbij het woord Subspecies staat voor "ondersoort".

Qua familie hoort ie bij de familie van de Sterbladigen
en dat maakt em (behalve aan andere autochtone planten wiens Nederlandse naam Walstro heten) verwant aan Lievevrouwbedstro en Kleefkruid.

WILDE BERTRAM Deel 2


Omdat ik meerdere dagen achtereen foto's had gemaakt in het Westerpark kwam ik in een mapje met een andere datum (25 juni) nog een betere foto tegen van de bloemen van de Wilde Bertram (ziehier).

Een closeup foto waarop de bloemen ongeveer 2 a 3 x zo groot zijn als in het echt.

Ik laat toch het andere bericht met foto staan, want hoewel daarop de bloemen niet goed te zien zijn, zijn daarop weer wel de bladeren vrij aardig te zien.


ONBEKEND MINI PLANTJE


Een heel klein plantje in het Westerpark. Welk plantensoort het is weet ik niet en ik ben ook vergeten naar de blaadjes te kijken, stom, stom, stom.

De felroze bloemetjes zijn maar een millimeter of 5 - 9 denk ik.

Dankzij het polarisatiefilter staan zelfs de meeldraden er op. Zonder zo'n filter raakt zo'n foto snel overbelicht omdat het vette laagje op de bloemblaadjes veel licht weerkaatst.

WILDE BERTRAM Deel 1


Een broertje van Duizendblad uit het Achillea geslacht en de familie der Composieten.

De bloemetjes op de foto zijn eigenlijk wat overbelicht maar toch plaats ik de foto maar want ik vrees dat de plant, intussen een kleine week geleden dat ik em fotografeerde, uitgebloeid is.

Wilde Bertram = Achillea Ptarmica.

TORMENTIL ?


Ook alweer in het Westerpark en voor het eerst dat ik em in het echt zie, althans als het waar is wat men mij vertelde, namelijk dat dit Tormentil is.

Na de vergisssing met de Kruipganzerik twijfel ik ook aan deze want Tormentil moet ook 4 bloemblaadjes hebben en geen 5. En op deze foto is het aantal niet echt goed te zien. Het bloemetje is in het echt ongeveer 1 centimeter groot.

Ook zijn de bladeren niet te zien op de foto, want het bloemstengeltje steekt tussen een hoop andere planten uit en de bladeren zitten daaronder verborgen. In het vervolg toch maar eens scherper / scherpzinniger kijken en opletten.

Tormentil = Potentilla Erecta.
Uit de familie der Roosachtigen.


Laatst zag ik op tv in een natuurdocumentaire een boswachter vertellen over die Latijnse naam en dat dat haast klinkt alsof ie potentie verhogend zou zijn.

In de andere Latijns-wetenschappelijke naam Potentilla Tormentilla is de soortnaam afgeleid van het Latijnse "tormentum" wat kwelling of marteling betekent. Misschien hangt dat samen met het feit dat de wortel vroeger in gebruik was als pijnstiller.

WILDE MARJOLEIN (Deel1)


Van dezelfde familie als Brunel, de Lipboemigen. Marjolein zullen veel mensen in 1 of andere vorm wel kennen als keukenkruid dat je gemakkelijk zelf kunt kweken wat ikzelf ook wel gedaan heb.

Over de diverse vormen (subsoorten, rassen en of cultivars) verderop een link die het precies uitlegt en wat ik zo half om half wist maar nooit goed uitgelegd kreeg.

Dat het ook een autochtone plant was wist ik wel maar tot enige weken geleden had ik em nooit in het wild gezien totdat ik er ook een aantal aantrof op de kademuur van de haven in 's-Hertogenbosch aan de zijde van de straat die Brede Haven heet.

Dat vond ik al een beetje merkwaardige groeiplaats al houd het plantje ook wel van rotsachtige grond maar in het Westerpark groeien er nog veel meer waarvan hierbij acte.

Als wilde plant staat ie in Nederland op de lijst van wettelijk beschermde planten al vinden veel mensen het niks bijzonders omdat ze em kennen uit kruidentuintjes.

Oorspronkelijk komt ie uit Azie maar wordt al sinds de oudheid rond de Middellandse Zee gekweekt en gexporteerd door heel Europa en dus ook verwilderd.

Wilde Marjolein = Origanum Vulgare.

Over de verwantte soorten en cultivars is uitgebreid te lezen op:


GEWONE BRUNEL


Alweer een plant waar ik vaak van gehoord had maar nog nooit gezien had.

Ook weer in het Westerpark en je zou haast geloven dat daar iemand heeft lopen rondstrooien met een zak gemengd zaad van een biologische kweker. Officieel schijnt het te heten dat al die bijzondere planten daar allemaal maar uit zichzelf komen aanwaaien, maar wat er zoal staat is haast te onwaarschijnlijk voor woorden. Hoe dan ook, er groeit veel fraais.

Gewone Brunel = Prunella Vulgaris.
Van de familie der Lipbloemigen.

WILDE CICHOREI ?


Deze plant staat ook in het Westerpark. Slechts 1 exemplaar en iemand vertelde me dat het Wilde Cichorei is.


Een heel ijl uitziende plant met lange kale stengels en als ik dat vergelijk met de bladeren op
http://wilde-planten.nl/wilde%20cichorei.htm twijfel ik haast want die bladeren vind ik eerder gelijken op die van Kompassla qua vorm.

Als het em toch is (ik denk het wel) dan valt er over te vertellen dat de bloemen alleen open zijn bij zon maar als het weer TE warm is vallen de bloemblaadjes er af. De bloemen bloeien zowieso maar 1 dag.

Vroeger werden gebrandde wortels ervan gebruikt als een surrogaat voor koffie. Ook nu wordt het gebruikt in biologische koffie surrogaten maar daar zitten soms ook meer dingen in zoals gebrandde Eikels.

Befaamd in de 50er en 60er jaren waren ook de busjes Buisman met gebrandde Cichorei waarvan een klein schepje aan de koffie werd toegevoegd. Een overblijfsel van de schaarste van koffie in WOII. Het poeder was veel goedkoper dan koffie en maakte em pittiger en versterkte door de bitterheid de eigen bitterheid van koffie. Het spul was iets donkerder bruin dan koffie zelf.Die busjes Buisman zijn nog lang te koop geweest en misschien nog steeds wel maar ik zie het nergens meer in winkels.

De bloemen zijn alleen open bij zon maar als het weer TE warm is vallen de bloemblaadjes er af. De bloemen bloeien zowieso maar 1 dag.

Wilde Cichorei = Cichorium Intybus.
Uit de familie der Composieten.
Het is een vaste meerjarige plant en aartsvader ook van Witlof en Andijvie.

MYSTERIEUS PLANTJE Deel 2


De laatste tijd kom ik nogal regelmatig in het Westerpark in 's-Hertogenbosch.

Deze foto is ook van afgelopen maadag 23 juni van een mysterieus plantje waarvan ik op 18 juni al eerder een foto toonde. Het is een miniscuul plantje en een week na de vorige keer heeft ie intussen donkerrode knopjes.

Het gehele plantje heeft kleine stipjes en een vriend denkt dat dat Poliepem of Schimmels zijn. Dat zou best wel eens waar kunnen zijn maar het zou me ook niks verbazen als het gewoon bij het uiterlijk van het plantje hoort.

Je ziet em hier op de grote foto veel groter dan ie in het echt is. De knopjes zijn nog niet eens een centimeter groot.

SINT JANSKRUID

(bijna uitgebloeid)


Ondanks het vele gepraat over de klimaatsverandering en het van slag zijn van de seizoenen en de natuur in de pers en media en als borrelpraat vind ik dat alles netjes op tijd is.

Sint Janskruid bloeit, zoals het al eeuwen is, precies op St. Jan (= midzomer, 21 juni) en net iets ervoor en erna.

Deze exemplaren kwam ik ook maandag 23 juni tegen op het parkeerterrein van de kunstacademie van 's-Hertogenbosch. Sommige bloemetjes bloeien nog, anderen zijn al verlept.

Ook op het dijkje waarover de vorige berichten gingen zag ik er flink wat staan. Wat me opvalt is dat deze plant naarmate ie langer bloeit een beetje van kleur bloemen verandert. Het felle scherpe geel die de plant in het begin heeft krijgt een beetje oranje-achtige zweem. Ik wijt dat aan de etherische olie in de bloemen die in geconcentreerde vorm ook oranje is. Oranje is misschien niet helemaal het goeie woord, maar ik bedoel een mengeling van geel met een vleugje rood.


Sint Janskruid = Hypericum Perforatum.

Het "perforatum" slaat op de op gaatjes lijkende oliekliertjes in de bladeren. Lees meer daarover en nog veel meer wetenswaardigheden over de plant op:

www.annetanne.be/kruidenklets/uit-de-kruidenmand/kruiden-o-z/hypericum-perforatum-sint-janskruid