KRUIPGANZERIK
Dit plantje vond ik al eerder een eind verderop langs het ouwe spoorlijntje maar mijn foto ervan mislukte toen.
Ik was daar toen met dezelfde vriend als nu en we hadden het toen over de moeilijkheid van het fotograferen van dergelijke bloemen omdat ze door het vet op hun bloembladeren dermate veel licht reflecteren dat de bloemen daardoor meteen overbelicht geraken.
Ditmaal is mijn foto wat beter gelukt al ben ik er nog steeds niet echt tevreden over qua bloemen maar ik ben ook eerder gebiologeerd door de blaadjes dan door de bloemetjes, die blaadjes doen me denken aan de van de Bosaarbei maar ook op die van een ander plantje dat erg klein is en ik erg leuk vind en het zo goed doet in mijn tuin; het Vijfvingerkruid, en verdomd wat is got weer aan het dobbelen (toeval :)):
Het is een kruising van Vijfvingerkruid en Tormentil !
In het Duits heet ie Niederliegendes Fingerkraut en Vijfvingerkruid heet daar Kriechendes Fingerkraut.
De Latijns-wetenschappelijke naam is Potentilla reptans en qua familie behoort ie tot de Roosachtigen.
En alsof de duvel ermee speelt: Tormentil vond ik in de afgelopen dagen in het Westerpark !
En dan nog iets, het feit dat het een kruising is: In afgelopen dagen zat ik te beweren dat kruisingen tussen planten ook wel rassen worden genoemd maar ook cultivars. Soms ook wel eens "ondersoorten". Botanisch gezien is dat allemaal hetzelfde maar er zijn toch wel enkele kleine verschillen in terminologie.
Wie een beetje gevoel heeft voor Latijn (ik heb het op school ook maar 2 weken gehad !) kan op zijn klompen aanvoelen dat "cultivar" berekking heeft op iets gecultiveerds, oftewel door mensen aangericht. In het plantenrijk kruisen verwant soorten zich soms ook spontaan, zonder tussenkomts van mensen en dan doel ik op autochtone kruidachtige planten, ook de diverse soorten Zuringen en zelfs Orhideeen (Orchissen) kruisen met elkaar als soorten vlak naast elkaar groeien.
2 opmerkingen:
Er zijn inderdaad wel wat verschillen tussen een kruising, een cultivar en een ondersoort.
Een kruising is een bastaard, een plant dus die ontstaat uit ouderplanten van twee verschillende soorten (van hetzelfde geslacht). In de botanische naam van de plant herken je dat aan de 'x'. (Zo is bijvoorbeeld de Russische smeerwortel, Symhytum x uplandicum, een kruising tussen de gewone smeerwortel, S. officinale, en de ruwe smeerwortel, S. asperum.) Kruisingen zijn vaak onvruchtbaar (maar lang niet altijd)
Een ondersoort is een natuurlijke variant van een soort, bijvoorbeeld omdat het een geïsoleerde populatie betreft, die daardoor langzaamaan genetische verschillen is gaan vertonen met de algemene soort. Zolang de ondersoort nog probleemloos fertiele nakomelingen kan vormen met de 'hoofdsoort', behoort de plant nog tot dezelfde soort.
Een cultivar is genetisch gezien vergelijkbaar met een ondersoort, maar is dus gecultiveerd: door selectief te kruisen heeft de kweker bepaalde eigenschappen benadrukt of net weggelaten.
In de wetenschappelijke naamgeving herken je een cultivar door de aanwezigheid van een derde deel in de naam, die dan tussen aanhalingstekens staat. Bij ondersoorten ontbreken die aanhalingstekens, en wordt dat derde deel soms voorafgegaan door subsp. (ondersoort).
Het potentilla-verhaal dat je hierboven vertelt gaat nog een stukje verder. (Al vrees ik dat er wat naamsverwarring is opgetreden).
De kruipganzerik of Potentilla anglica is een 'soortgeworden hybride' tussen de Tormentil (P. erecta) en het vijfvingerkruid (P. reptans). Het is dus een bastaard die voldoende vruchtbaar bleek om zich voort te planten en zich als aparte soort in stand te houden.
Daarnaast zijn er ook steriele hybriden van tormentil en vijfvingerkruid, die wel eens Potentilla x mixta worden genoemd.
Overigens is het uiterst moeilijk om P. anglica en P. x mixta van elkaar te onderscheiden. Je moet als het ware eerst gaan zaaien. Als de zaden ontkiemen, was de ouderplant vrijwel zeker P. anglica. Ontkiemen ze niet, dan kan dat op de bastaard wijzen, maar het kan ook toeval zijn.
Nog een laatste opmerking: De plant op jouw foto is volgens mij toch eerder het gewone vijfvingerkruid (dus de P. reptans). De kruising tussen tormentil en vijfvingerkruid is immers een plant met - zoals ook de tormentil - een bloem met vier kroonblaadjes ipv vijf zoals op jouw foto.
AnneTanne heeft gelijk wat betreft het plantensoort op de foto. Het is inderdaad bloeiend Vijvingerkruid. En ik schreef al dat die ook massaal in mijn tuin staat en daar bloeit ie nooit en daardoor was ik bijna vergeten hoe ie er bloeiend uitzag.
Ik was wat te kort door de bocht met mijn conclusie en een tikkeltje euforisch dat het dezelfde was die ik enige tijd geleden verderop op het dijkje gezien had. Daar had ik toen een takje en bloemetje van meegenomen en em gedeterimineerd en dat was dus wel degelijk Kruipganzerik.
Wie weet kom ik daar 1 dezer dagen weer eens in de buurt, een mens fietst wat af voor plantjes :)
Een reactie posten