OUWE KNOTWILG DEEL 2

Twee closeup opnames van de binnenkant van de opengespleten stam van dezelfde Knotwilg als op de vorige foto.

Erg fraaie plaatjes van iets wat eigenlijk "in verval" is.

OUWE KNOTWILG DEEL 1


























Een foto van An van vorige zondag, gemaakt net buiten de stad Schagen in Noord-Holland.

Ik vind dergelijke "gedegenereerde" Knotwilgen altijd erg mooi maar eigenlijk is het triest want zo'n boom als deze wekt de indruk dat er niet naar omgekeken wordt, dat ie niet (of niet vaak genoeg) geknot wordt wat ik afleid uit de vrij dikke takken.

Sinds het hout amper meer gebruikt wordt voor waterwerken en als brandhout (vroeger gebruikten bakkers in Zeeland het voor hun ovens) zijn knotwilgen in ons land veelal verwaarloosd geraakt en als de takken niet meer gesnoeid worden worden ze topzwaar en scheurt de stam open. Daar heb ik in de loop der decennia overal in den lande voorbeelden van gezien.

In de laatste jaren nemen allerlei natuurorganisaties de draad weer op door ze in het voorjaar weer te gaan knotten en hiervoor worden zelfs vaak publieke dagen georganiseerd waarbij vrijwilligers mogen helpen. Ik denk dat dat alleen gedaan wordt op plekken waar veel van die bomen staan en waar die organisaties de eigenaar zijn. Of de Knotwilg op de foto op zo'n plek staat en er meerdere staan weet ik niet.

Het traditionele seizoen voor knotten is november tot begin maart en het exemplaar op de foto is dus dit jaar nog niet geknot maar het kan zijn dat er een jaar overgeslagen wordt want ze hoeven niet ieder jaar geknot te worden als er geen behoefte is aan het hout.

Ik las net ergens dat het hout tegenwoordig wel gebruikt wordt als biomassa voor het opwekken van energie.

INHEEMS & AUTOCHTOON

In een reactie van Aike over een onbekende plant waarin ik het zelf ook gehad had over de vraag of in Nederland in het wilde groeiende planten nu echt inheems zijn ofwel verwilderde cultuurplanten zijn [landbouwgewassen (bijv. Gele Mosterd en Koolzaad, etc.) of sierplanten (bijv. Springbalsemien)] of Stinzenplanten (bijv. Gevlekt Longkruid) of van origine en sinds zeer lange tijd al in Nederland voorkomen, is het misschien goed om dingen te definieren.

Aike schreef in die reactie dat je alle planten die op naruurlijke wijze in Nederland IN HET WILD kunnen overleven inheems te noemen zijn en een dergelijke definitie kan ik wel in meegaan. Als voorbeeld noemde hij de uit de USA afkomstige Waternavel die ontzettend woekert in de rivier de Dommel, niet hier in de stad maar verder stroomopwaarts wel.

Vanaf nu zal ik dus de volgende definities gebruiken:

- Inheems zijn alle planten die op natuurlijk wijze IN HET WILD kunnen overleven in ons land.

- Autochtoon zijn alle planten die al eeuwen van origine in het wild in ons land (over)leven.

Samengevat: je kunt dus veel meer planten inheems noemen dan autochtoon.

KORSTMOS OP LINDENBOOM


Ik begin steeds meer de indruk te krijgen dat er steeds dezelfde twee soorten Korstmossen groeien op de bomen in deze contreien.

Veel van wat ik fotografeer hier in 's-Hertogenbosch staat niet veel verder van elkaar vandaan dan hooguit een kilometer, eerder minder.

Naar het schijnt maakt het Korstmossen niet veel uit waar ze op groeien en ook niet op welk soort bomen want ze leven niet van iets van de boom (het zijn geen parasieten ofzo) maar leven van dingen uit de lucht. Waarschijnlijk is dat de verklaring waarom het allemaal dezelfde zijn op zo'n korte afstand van elkaar. N.l. door de samenstelling van de lucht.

Dooiermossen schijnen het goed te doen op verontreinigde lucht van grootschalige veeteelt (ammoniak ?) en wie weet helpt de smerig stinkende uitstoot van de veevoederfabriek De Heus Brokking (vroeger Koudijs) hier vlakbij ook wel een handje aan mee.

Deze op de foto groeien op een Lindenboom op de Handelskade waar een hele rij Lindenbomen staat.

Ik ga dus ook niet steeds dezelfde Korstmossen hier fotograferen en over berichten (ik heb er al een aantal weggelaten) dus nu maar eens wachten tot ik andere soorten tegenkom.

REDACTIONEEL

Vandaag zijn er meerdere reacties geplaatst bij de volgende oudere berichten:

Over een mij onbekende plant:
http://wildetuinen.blogspot.com/2008/03/alweer-n-onbekende-plant-hierbij-alweer.html

Over de oudste boom ter wereld (n.a.v. het 1e bericht over de Mammoetboom:
http://wildetuinen.blogspot.com/2008/04/jonge-mammoetboom-gisteren-geen-tijd.html

KORSTMOS OP BOOM (IEP ?)

Deel 3

Wederom op dezelfde boom, alleen wat hoger op de stam groeiend.

Ook weer die 2 soorten die ook al op de vorige foto te zien waren maar in dit geval gaat het me om die in het midden van de foto, die haast een soort blaadjes lijkt te hebben. Uiteraard zijn het geen blaadjes want Korstmossen zijn niet eens planten.

Tot nu toe vind ik het de fraaiste die ik ben tegengekomen.

Door het zeer expliciete uiterlijk durf ik wel een gok te wagen qua soort:

Kapjesvingermos of Grauw Rijpmos ?

KORSTMOS OP BOOM (IEP ?)

Deel 2

Twee soorten Korstmossen op dezelfde boom als in het vorige bericht.

Ik denk dat het dezelfde twee soorten zijn als die ik eerder toonde op een Keizerboom op het Emmaplein.

De gele zal dus ook wel weer een Dooiermos zijn, van de andere, de grijze, weet ik het niet.

KORSTMOS OP BOOM (IEP ?)

Deel 1

Afgelopen weekend heb ik eens staan studeren op Korstmossen die ik aantrof op een rij dikke bomen langs de Oliemolensingel (aan de Noordwest zijde van de straat). Ik vermoed dat het Iepen zijn maar zeker weten doe ik het niet.

Ze zijn onlangs flink gesnoeid, met gebruikmaking van een hoogwerker zijn er bovenin de kroon nogal wat takken weggezaagd en ik vermoed dat het stevig neerzetten van dat ding (ze hebben van die "uitklappoten") toch deze verwonding aan de wortel heeft veroorzaakt. Zo te zien is de wond niet behandeld. Maar die verwonding is niet het eigenlijke onderwerp van dit bericht.

Het gaat me om het Korstmos wat er op groeit, vast 1 van de diverse Dooiermos soorten maar vraag me niet welke soort precies.

RODE MAGNOLIA DEEL 2

Door op een kleine kunstmatig ontstane verhoging in mijn tuin op mijn tenen te gaan staan en omhoog te richten lukte het me ook nog om deze wat meer closeup foto te maken van een knop en bloem van de Magnolia bij de buren.

Op de achtergrond ook een spar die bij de buren zowat tegen mijn schutting aanstaat, ik vermoed een Zilverspar.

Die verscheen ineens enkele jaren geleden in de maand januari. Hij doet het goed en groeit als kool en ik zou er nog wel meer over willen zeggen maar dat doe ik niet vanwege de buren zelf wiens privacy ook beschermd moet blijven en nog wel meer redenen die sommigen kunnen gissen.

RODE MAGNOLIA DEEL 1


Toen ik zaterdag de bloesem van de Perenboom stond te fotograferen zag ik ook deze bloemen boven de schutting uitsteken. Van een struik in de tuin van de buren staat. De betonnen schutting is ongeveer 1.90 meter hoog dus is geen wonder dat ze me niet eerder waren opgevallen aangezien ik ook weinig in mijn tuin kom. Ik zie het als een stukje natuur dat ik het liefst aan de natuur overlaat / overlever.

Qua foto stelt het natuurlijk niks voor, maar het is wel een visualisatie van hoe het is en hoe ik het zag. Je ziet het pas echt als je op de foto klikt en de vergroting ziet.

Het is een Magnolia maar dan een rode (zo denk ik dat ie genoemd wordt) maar diedus eigenlijk paars is (of moet je het purper noemen ? Of Roze als het wat lichter van kleur is of het dat juist weer Lila ?).

De meeste Magnolia's die je tegenkomt zijn wit, rood is wat minder algemeen en er schijnen ook gele te bestaan maar die heb ikzelf nog nooit gezien.

Meer info vind je hier: www.tuinkrant.com/tkarchief/tk/58/magnoliastore.htm

PEREN BLOESEM IN TUIN

Een foto van afgelopen zaterdag 12 april van de Perenboom in mijn tuin.

Vorige jaar heb ik het daar al uitgebreid over gehad en was tot de conclusie gekomen dat het het ras Doyenné du Comice was.

Op het ogenblik staat ie te bloeien waarvan ik deze closeup van de bloesem heb gemaakt.

Overigens zijn Appel bomen (die op heel veel plekken in de stad als sierbomen staan en nu ook bloeien) ook wit qua bloesem.

HEBRIDEANS / ST. KILDANS

SCHAPENRAS


Je ziet het goed ! Ze hebben 4 hoorns !

Een foto van An uit Schagen afgelopen zondag 13 april gemaakt langs de dijk aan het Kanaal Schagen-Kolhorn. Langs de dijk loopt een fietspad en de beesten keken zelfs even braaf over hun schouder om te poseren :)

Het zijn langharige schapen hoewel ze bij mijn weten niet daarom gefokt worden in Nederland.

Het vlees schijnt heel bijzonder te smaken maar dat interesseert me als niet-vlees-eter (iets anders dan vegetarier) niet zo. Of ze in Nederland ook geschoren worden vanwege de wol weet ik niet. Ik las wel ergens dat dat in Schotland wel gedaan wordt en dat de wolopbrengst maar zeer gering is maar wel zeer gewild voor het maken van zeer stevige kleding.

Ze zien er erg robuust uit en zo op het eerste oog lijken ze ook best groot, maar ze schijnen juist kleiner te zijn dan de normale schapen die we kennen.

Ze zijn van origine afkomstig van de bij Schotland gelegen eilandengroep de Hebriden, vandaar ook de namen van het ras. Ze komen ook wel in Schotland voor en er bestaan allerlei verhalen over hun oorsprong: (het is zowieso het oudste schapenras uit Groot Brittannie) misschien zijn ze wel meegebracht door de Noormannen / Vikingenstammen in zeer vroege tijden.

Qua groei en vorm van hun hoorns hebben ze iets weg van geiten terwijl hun leefwijze weer wel wat lijkt op dat van Herten: dat ze graag grotere gebieden hebben waar ze doorheen zwerven i.p.v. zo maar een weitje.

Hoe lang het ras al voorkomt in Nederland weet ik niet, wel dat ze het hele jaar buiten kunnen blijven en dat ze bij het lammeren werpen geen hulp nodig hebben i.t.t. vrijwel alle andere (en soms toch ook sterke) schapenrassen.

Ze worden in Nederland nog niet veel gehouden, sommige boeren hebben ze maar er wordt vooral veel mee geexperimenteerd qua landschapsbeheer en dat o.a. in samenwerking met natuurbeheerorganisaties en dan vooral door Staatsbosbeheer en dat met name vanwege het feit dat ze niet alleen maar gras eten maar ook hele stugge planten eten, zelfs boomschors, Braam, Brandnetels en Distels en noem maar op. Ze schijnen zelfs bestand te zijn tegen Sint Jacobskruiskruid waar bijv. Paarden, Ponies en Koeien aan dood kunnen gaan (daar schreef ik vorig jaar al over, zie http://wildetuinen.blogspot.com/2007/07/hetze-tegen-inheemse-plant-de-laatste.html

Hoe het nu precies zit met het aantal hoorns is me nog niet duidelijk al heb ik wel begrepen heb dat het niks te maken heeft met het geslacht (rammen of ooien) en dat er ook exemplaren zijn die maar 2 hoorns hebben maar zelfs exemplaren met 5 of zelfs 6 hoorns schijnen voor te komen. Hier vlakbij 's-Hertogenbosch, iets westelijk, bij het dorp Sprang-Cappelle is een boerderij die met het ras onderzoek doet in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant en Staatsbosbeheer. Zie http://debontehoeve.nl/Schapen.html

Ook op de volgende webpagina is uitgebreidere info te vinden:
www.hei-heg-hoogeind.dse.nl/Leden%20aan%20het%20woord/peter%20v%20rijsingen/hebrideanschapen.htm

Of als onderdeel van een site gespecialiseerd in Schapenrassen: www.schapenpark.nl/7.html

Of er daar in de buurt van Schagen ook sprake is van een experiment i.s.m. een natuurorganisatie weet ik niet, misschien iets om nog eens uit te zoeken ?

STINKENDE GOUWE

Alweer een plant in dezelfde voortuin grenzend aan het Taxandriaplein in 's-Hertogenbosch waar ik al eerder planten fotografeerde. Deze foto is van afgelopen zaterdag 12 april.

Een jong exemplaar van Stinkende Gouwe. Of de plant echt stinkt heb ik nooit getest.

Hij behoort tot de familie der Papaverachtigen al lijkt ie toch niet op andere Papaverachtigen zoals de Klaproos of de Slaapbol.

Van de Slaapbol wordt in Azie Opium gewonnen. In Nederland wordt de Slaapbol overigens ook gekweekt maar dan voor het zaad dat Blauw Maanzaad wordt genoemd en nogal eens op de korst van broodjes wordt gestrooid alvorens het de oven in gaat.

Maar ik dwaal af. Toch zit ook bij de Stinkende Gouwe een hardnekkig geel-oranje melksap (latex) in de stengels dat als je op je handen komt je er niet af gewassen krijgt, het moet er van af slijten. Het is ook giftig (al kan het op je handen geen kwaad !). Vroeger werd het sap op wratten gesmeerd als middeltje om ze te laten verschromplen.

Er worden nog veel meer medicinale eigenschappen aan de plant toegekend en ook de vroegere Alchemisten zagen wel wat in de plant. En zo bestaan er ook allerlei legendes over. Dat ga ik hier niet allemaal oplepelen, dat kan je hier lezen:

www.plantaardigheden.nl/plant/beschr/gonnve/stinkende_gouwe.htm

De plant krijgt kleine gele bloemetjes en de onderkant van de bladeren heeft een blauwe zweem qua kleur.

De plant oogt nogal robuust maar is juist vrij kwetsbaar, de stengels breken gemakkelijk en ook bij te veel zon verwelkt ie snel.

Stinkende Gouwe = Chelidonium Majus

ELFENBANKJE


























Deze foto heb ik al gemaakt op 2 april, dus hoog tijd om er iets mee te doen. Ook weer gemaakt in het Prins Hendrikpark.

Ook op deze boom zitten weer Korstmossen maar in dit geval is het me daar niet echt om te doen maar om de zwam die er op groeit. Ik heb er toen niet op gelet welk soort boom het was. Dat wil soms wel eens helpen om vast te stellen welk soort zwam het is.

Het zal ongetwijfeld een zwam zijn uit het geslacht van de Elfenbankjes al weet ik niet met zekerheid welke soort het is. Naar ik vermoed de meest algemene soort, n.l. Gewoon Elfenbankje.

Dat soort komt op allerlei boomsoorten voor en kan je het gehele jaar door tegenkomen. Het groeit wel wat vaker op loofbomen dan op naaldbomen (met name Sparren) maar altijd op bomen waarvan het hout nogal zacht is.

Gewoon Elfenbankje = Trametes Versicolor.

KLEIN HOEFBLAD IN SCHAGEN

Deel 2


























Nog een foto van precies hetzelfde exemplaar van Klein Hoefblad waarop ook de stengels van de bloemen goed te zien zijn.

De bloemen genieten overduidelijk van het zonnetje wat met de exemplaren die ik op foto's toonde eerder deze maand (gemaakt bij donker weer) niet echt het geval was, en dat die er veel minder zin in hadden :)

KLEIN HOEFBLAD IN SCHAGEN

Deel 1


Op 4 maart al plaatste ik een aantal berichten met foto's over Klein Hoefblad. Ten eerste waren die foto's gemaakt op een nogal donkere dag en ten tweede verkeerde geen van die planten in een stadium van volle bloei.

Vandaar deze en de volgende foto van An uit Schagen (van zondag 13 april) waar ze dit exemplaar fotografeerde op een industrieterrein met veel zanderige grond.

Veel mensen zeggen dat ze de plant op Paardenbloemen vinden lijken. Dat kan ik me wel voorstellen maar de bloemen zijn toch echt essentieel anders; deze bloemen hebben een hartje en die van Paardenbloemen in veel mindere mate of vrijwel niet. Qua verwantschap worden beide soorten wel onder de Composieten gerekend, wat zoveel betekent als samengesteld. In vaktermen worden dit soort bloemen kolfjes met lintbloemblaadjes genoemd.

Voor het overige houdt de verwantschap tussen de soorten op want de bladeren, stengels en wortels en algehele groeiwijze zijn totaal verschillend.

LOOK ZONDER LOOK

Ook deze plant staat in een van de plantenbakken in een straat verderop, of het letterlijk in dezelfde plantenbak is als de vorige weet ik niet meer, om de 20 meter staan er van die bakken.

Dit is wel een inheemse en echt autochtone plant waar ik het al eerder over wilde hebben omdat het een plant is die er in de diverse seizoenen totaal anders uitziet, en je em bijna niet zou herkennen als je em niet in alle stadia kent.

In het vroege voorjaar als ie klein is zijn de blaadjes zo goed als rond, zei het met wat rondingen langs de rand van de bladeren (wat in vaktermen een schildvormig gekarteld blad wordt genoemd). Ik was er eigenlijk dus te laat bij want dat stadium is de plant op de foto al ontgroeid nu ie is doorgeschoten.

Zodra ze doorgeschoten zijn gaan ze flink de hoogte in en krijgen ineens bladeren met uitsteeksels en zelfs een scherpe punt, zoals dit exemplaar op de foto.

Nog weer later in het seizoen schieten ze nog verder omhoog en dat deel is dan nog ijler / slanker en boven in komen dan heel summiere kleine witte bloemetjes.

De plant ontleent zijn naam aan het feit dat de bladeren en stengels als je ze plukt en kneust sterk naar look ruiken maar de plant geen Look IS en zelfs in de verte geen verwant is van planten zoals Knoflook, Bieslook etc. (Trouwens ook Ui behoort tot dezelfde familie als de Loken).

BONTE GELE DOVENNETEL

In dezelfde gemeentelijke platte betonnen plantenbak een straat verderop waar ik een poosje terug ook Gevlekt Longkruid vond en daar een bericht met foto over publiceerde vond ik gisteren ook deze Dovennetel.

Bij het eerste oppervlakkige kijken dacht ik "ah, dus is de cirkel nu bijna rond, want ik heb het al gehad over de Gestreepte Dovennetel (vorig jaar) en onlangs nog over de Paarse en de Witte en dan zijn we nu zo goed als compleet, met de Gele."

Welnu, hij heeft wel gele bloemen en lijkt er als plant ook op maar opvallend vond ik de witte vlekken op het blad en er bestaat ook wel een Gevlekte Dovennetel maar die heeft een andere kleur bloemen. Een beetje een raadsel dus.

Thuisgekomen online research gedaan en toen bleek dat de Bonte Gele Dovennetel een GEKWEEKTE siervariant is van de Gele, dus vast aangeplant door de gemeentelijke plantsoenendienst en dat zal dan ook wel het geval zijn met dat eerder daar gevonden Gevlekt Longkruid, denk ik dan nu, en dat dat geen verwilderd exemplaar of stinzenplant was / is.

Die plantenbakken zijn dus een echt allegaartje, er staan heestertjes in, maar dus ook planten die wel in Nederland voorkomen als kruidachtige inheemse (maar toch geen autochtone) planten, al wekken ze die indruk wel; stinzenplanten en uit autochtone planten gekweekte sierplanten.

Aangezien de plantsoenendienst nog steeds geen onderhoud heeft gepleegd in de bakken staan er dus op dit moment ook nog echt autochtone planten die t.z.t. wel als onkruid beschouwd zullen worden en dus verwijderd. Daarvan heb ik er ook een gefotografeerd zolang het nog kan, daarover meer in een volgend bericht.

MAMMOETBOMEN IN BENELUX

Iemand informeerde me (per email) over een aantal veel grotere Mammoetbomen in en rond 's-Hertogenbosch. Via de volgende zoek website kan je alle exemplaren in Nederland vinden (met omschrijvingen en foto's):
http://users.telenet.be/sequoiadendron/nl/loc/maps/nederland.html

Opvallend vind ik dat ze vrijwel allemaal in slechts 4 provincies staan: Limburg, Noord-Brabant, Gelderland en Utrecht (een enkele uitzondering daargelaten).

En hier die in Belgie:
http://users.telenet.be/sequoiadendron/nl/loc/maps/belgie.html

JONGE MAMMOETBOOM


























Gisteren geen tijd gehad voor de blog.

En vandaag een foto van een jonge Mammoetboom die de gemeente recentelijk geplant heeft in het Prins Hendrikpark (niet ver van de kinderboerderij). Je kunt het plantgat nog goed zien op de foto.

Iemand maakte me er een week of twee op attent en ben vorige week wezen kijken. Dit is de boom in zijn totaliteit en samen met een vriend heb ik em globaal gemeten qua hoogte (via de houthakkers truuk). Hij is zowat 4 meter hoog, dus een Klein Duimpje vergeleken met wat ie kan worden.

Dit weekend (hopelijk mooi weer) ga ik nog een keer terug om de stam te fotograferen.

De Mammoetboom kan, zoals de naam al zegt, een reusachtige boom worden en hij behoort tot de familie der Cipresbomen en het beroemde geslacht der Sequoia's. De grootste en oudste bomen ter wereld uit het Westen van de USA. Zie
http://nl.wikipedia.org/wiki/Sequoia_(geslacht)
(De link werkt niet goed, aldaar even doorklikken, want de pagina BESTAAT WEL degelijk).

Mammoetboom = Sequoiadendron Giganteum. Zie
http://nl.wikipedia.org/wiki/Mammoetboom

Om zo groot en oud te worden als die in de USA hebben ze duizenden jaren nodig en in Europa zijn ze pas in de tweede helft van de 19e eeuw ingevoerd.

Het dikste exemplaar in Nederland staat in Brummen, Gelderland, die heeft bijna een stamomtrek van 7,9 meter (op 1,3 meter hoogte).

Voor wie in de contreien van 's-Hertogenbosch woont en er een fietstochtje voor over heeft kan ook in het weiland van het landgoed de Wamberg in de gemeente Sint Michielsgestel een enorm exemplaar bewonderen. Het landgoed ligt langs de weg van Rosmalen naar Berlicum.

ROBERTSKRUID IN TUIN

Hierbij nogmaals Robertskruid maar nu in eigen tuin waar ze veel kleiner zijn dan die ik gisteren op straat fotografeerde.

Links en onderaan zien je ook blaadjes van Vijfvingerkruid.

ROBERTSKRUID OP STOEP

Precies tegenover mijn huis aan de overkant van de straat staat op de stoep Robertskruid. Ook wel bekend als Groot Robertskruid en ik dacht in mijn tuin Klein Roberstkruid te hebben, louter omdat het een vrij klein plantje is.

Deze aan de overkant is aanzienlijk groter dan de exemplaren in mijn tuin. Klein Robertskruid blijkt echter in stedelijke omgevingen in Nederland zeldzaam dus ik denk toch niet dat ik die heb in de tuin. Het zullen gewoon louter klein uitgevallen exemplaren zijn, hooguit 10 centimeter hoog.

Die hier aan de overkant van de straat is zeker 30 centimeter hoog, al zie je dat er op de foto niet zo aan af omdat ie nogal schuin is gefotografeerd. Voor wat ik gewend ben is het wel een reusachtige exemplaar.

Opvallend vind ik steeds wel dat bij alle planten die ik closeup fotografeer op stoepen etc. er zo ontiegelijk veel zwerfvuil rondslingert. De gemeente zou wat meer papierprikkers in dienst moeten hebben i.p.v. onkruidverdelgers :)

Robertskruid = Geranium Robertianum

Tesamen met andere aanverwante inheemse planten dus de eigenlijke Geranium familie en de truttige tuinplant die we Geranium noemen en die vooral in 's-Hertogenbosch een speciale status heeft is helemaal geen Geranium.

NOGMAALS WILDE AKELEI

Hier nog een Wilde Akelei uit mijn tuin. Er staan er best veel en ze zijn, denk ik, ook een restant van vorige bewoners danwel een spontaan opgedoken plant.

Van voorgaande jaren weet ik nog dat ze ook allemaal net iets andere kleuren bloemen krijgen, van wit tot licht roze.

Als je goed kijkt naar de foto zie je dat er al diverse bladeren aangevreten zijn, ongetwijfdeld door Slakken al heb ik die nog niet op heterdaad kunnen betrappen.

Wat ik in ieder geval nog niet zie zijn sporen van Mineerders op de bladeren (waar ze behoorlijk gevoelig voor zijn), wat vorig jaar wel het geval was. Maar misschien verschijnen die later alsnog ?

Wilde Akelei = Aquilegia Vulgaris

REDACTIONEEL

Bij een bericht van 22 maart met een oproep / vraag naar een specifieke plant die ik niet ken zijn vandaag twee reacties geplaatst. Hierbij een interne link om rechtstreeks naar dat bericht te gaan:

http://wildetuinen.blogspot.com/2008/03/alweer-n-onbekende-plant-hierbij-alweer.html

WILDE AKELEI (in eigen tuin)

Omdat het de laatste tijd nogal regenachtig is geweest ben ik weinig in mijn tuin geweest. Toen ik er eergisteren was was duidelijk te zien dat allerlei flora alweer een stuk verder is.

De enkele Paardenbloemen (vroeger waren het er veel meer) waren intussen alweer uitgebloeid maar hebben nog niet van die pluizige zaadbollen (zo'n ding was ooit de allereerste foto op de blog).

Hierboven dus een closeup van frisse bladeren van een van de diverse exemplaren van Wilde Akelei, een plant die zich blijkbaar zeer goed thuis voelt in deze tuin.

HIER NOG EEN (ONBEKEND)


Ook dit plantje ken ik niet. Misschien wel als het groter is en / of gaat bloeien. Ik kwam het vanmiddag tegen. Ook weer typische des "stedelijke omgeving"; in een kier tussen stoeptegels en een muurtje van een tuin van een nieuwbouwhuis.

Op het parkeerpleintje dat aansluit op de Sint Eloijstraat wat eigenlijk niet veel meer is dan een steegje vanaf het Sint Luciaplein.

But who cares :) over het "waar" (de locatie) ? Ik vond het gewoon een leuk, charmant mooi plantje waar toevallig mijn oog op viel. Klein vind ik juist vaak mooi, en zoals je het plantje nu op de foto ziet is het ook veel groter dan in werkelijkheid. Als geheel is het plantje niet veel groter dan een centimeter of 6 a 8.

WEER EEN ONBEKENDE PLANT

Dit plantje staat naast de voordeur in de tuin waar ik eerder deze week ook de Muurvaren fotografeerde.

Aangezien ik de laatste dagen wat planten bij naam heb kunnen benoemen hierbij weer eens eentje die ik niet ken en aan lezers wil vragen of men deze soms kent.

RIDDERZURING (?)

(of toch een ander soort Zuring ?)


Amper 10 meter verwijderd van de Dovenetels staat in dezelfde berm een grote Zuring. Van Zuring bestaan wel 10 soorten en ik vermoed dat dit Ridderzuring is, een van de meest grootbladige. De gemiddelde grootte van de bladeren van dit exemplaar is zo'n 15 a 20 centimeter.

Heel misschien zou het ook Bermzuring kunnen zijn, dat is een natuurlijke bastaard tussen Ridderzuring en Krulzuring. Van die bastaard wordt vermeld dat ie altijd groeit op plekken waar ook de 2 andere soorten staan en Krulzuring heb ik daar niet zien staan dus via deductie trek ik dus de conclusie dat het Ridderzuring is.

Zoals ik al bij het bericht over de Weegbrees schreef staan ook Zuring achtigen bekend om de "verzachtende" werking bij het "je branden aan Brandnetels".
Iemand enige ervaring daarmee ? Meldt het s.v.p.

WITTE DOVENETEL

Vorige week woensdag 26 maart plaatste ik een bericht en foto over de Paarse Dovenetel en noemde daarbij ook de namen van enkele nauw verwante Dovenetel soorten. Ik beweerde daarbij dat ik de Witte en de Gele in deze stedelijke contreien nog nooit gezien had.

Des te verbaasder was ik dus toen ik gisteren amper 100 meter er vandaan een heel groepje Witte Dovenetels vond in de berm van de Oliemolensingel, op het gazonnetje langs de jachthaven in de Stadsdommel.

Van de planten in het midden en rechts lijken de bloemetjes wat fletsgeel in tegenstelling tot die van de planten links die wit zijn. De Witte Dovenetel heeft echt witte bloemen dus die fletsgele kleur zal een optische vertekening zijn. Het zijn beslist geen Gele Dovenetels (een ander aanverwant soort) want die zijn veel feller geel.

KLEIN HOEFBLAD DEEL 3

Hier een uitgebloeid exemplaar met alleen bladeren. Ongeveer op ware grootte.

De bladeren zijn vrij dik en als ze jong zijn een beetje spinnewebachtig behaard, vandaar de grijzige kleur.
Later worden de bladeren kaal.

Aan de onderkant zijn ze wit viltig.

KLEIN HOEFBLAD DEEL 2


Hierbij een bloeiend exemplaar nog voordat het bladeren heeft. De bloemen blijven bij duister weer vaak dicht en zijn als ze eenmaal open zijn ook weer vrij snel in zaad en dat ziet er vrijwel hetzelfde uit als bij Paardenbloemen.

KLEIN HOEFBLAD DEEL 1

Ook deze en de volgende twee foto's zijn van afgelopen woensdag langs de oever van de IJzeren vrouw. Slechts enige meters verwijderd van waar ik ook die Wegbree fotografeerde.

Een plant die je vaak langs oevers vindt, en een favoriet van me, het Klein Hoefblad. Ik bedoel de plant langs het water.

In het midden op de voorgrond ook bloeiend Speenkruid en links op de voorgrond ook scheuten van Grote Brandnetel. De bleke dooie "takken" zijn overblijfselen van vorig jaar van de stengels van de Grote Brandnetel.

Klein Hoefblad is niet echt verwant met het Groot Hoefblad, alleen in de verte, want ze behoren wel allebei tot de composieten familie (maar daar behoren heel veel planten toe). De vorm van de bladeren van beide soorten lijkt wel wat op elkaar (die van Klein Hoefblad zijn zoals de naam al zegt kleiner) maar verder houdt iedere verwantschap en gelijkenis op.

Klein Hoefblad begint te bloeien voordat het bladeren heeft maar terwijl ze bloeien krijgen ze de bladeren. Dat is hier het geval, exemplaren met bladeren EN bloemen, en reeds uitgebloeiden met alleen maar meer bladeren.

Klein Hoefblad = Tussilago Farfara

Groot Hoefblad = Petasites Hybridus

2 x WEEGBREE

Gisteren, woendag 2 april was ik aan de IJzeren Vrouw in het Prins Hendrikpark in 's-Hertogenbosch. Aan de oever vond ik deze 2 plantjes gebroederlijk naast elkaar. Inderdaad familie van elkaar, links de Smalle Weegbree en rechts de Grote Weegbree.

Allebei zeer algemene planten maar dit vond ik wel bijzonder, dat er twee verwantte soorten zo pal naast elkaar staan.

Smalle Weegbree = Plantago Lanceolata.

Grote Weegbree = Plantago Major.

Er wordt vaak beweerd dat Weegbree in de nabijheid staat van Brandnetels en dat is ook hier het geval, al zie je ze niet binnen het kader van de foto.

Als je "gebrand" bent door een Brandnetel zou het sap van gekneusde bladeren op de brandplek de geirriteerdheid van de huid verlichten / tegengaan. Er wordt dan wel aangeraden om het er onmiddelijk op te smeren.

Maar precies hetzelfde verhaal heb ik ook wel eens gehoord over Zuring soorten, en zelfs ook over Hondsdraf, inclusief het in elkaars nabijheid groeien.

Ervaring heb ik met geen van allen want ik probeer altijd koste wat koste contact met Brandnetels te voorkomen. Iemand anders die er wel ergvaring mee heeft ?

MUURVAREN


Dit plantje was me al eerder opgevallen, hij groeit op hetzelfde muurtje als het mos waarvan ik een foto plaatste op 14 maart. De Varen staat aan de binnenkant van het muurtje van een voortuin van een huis gelegen aan het Taxandriaplein. De foto ervan was toen mislukt door het felle zonlicht van de ene zijde en aan de andere zijde dus fikse schaduw.

Deze foto is van vanmiddag. Ook vandaag was het best zonnig maar de foto is veel later op de middag gemaakt, dus nu geen zon van de zijkant maar recht tegenover me; dankzij het muurtje waar ie op groeit kon ik voorkomen dat ik echt last had van tegenlicht.

Het plantje heet Muurvaren en op de foto zie je meerdere exemplaren naast elkaar staan. Op de onderkant van het bakstenen muurtje ook een flink groene alg (wat wel bewijst dat het daar schaduwrijk is) (waar ook Varens meestal van houden) en vochtig is.

In het boek waar ik intussen al een paar keer naar verwezen heb (De groene vestingmuren van 's-Hertogenbosch / ondertitel Korstmossen onder de Loep) staat deze plant ook een paar keer expliciet vermeld, tesamen met andere Varensoorten die ook graag op muren groeien) en ook wel nog weer andere planten die niet eens sporenplanten zijn) dus wat ik wil zeggen is dat er echte geen 17e eeuwse gerestaureerde stadswallen nodig zijn om een ideale biotoop voor deze plant te zijn. Volgens dsekundigen is deze Varensoort ook niet zo zeer zeldzaam, dus wat ik dan misschien wel wil zeggen is dat er als je uit je doppen kijkt er veel moois te zien valt op allerlei plekken waar je het niet zo snel verwacht.

Terugkomend op de groene Algen aanslag op het muurtje:

Tijdens een uitgebreider tochtje in die buurt (De Muntel) vertelde een vriend waarmee ik op stap was dat die groene aanslag van Algen onderaan op het muurtje (maar ook op boomstammen) vaak de eerste aanzet is voor een biotoop voor Korstmossen. Zoals ik al eerder meldde zijn Korstmossen een symbiose tussen Algen en Schimmels. Dus blijkbaar zijn de Algen de eersten, de pioniers dus. Alhoewel, misschien voor bepaalde soorten en voor anderen weer niet.

Muurvaren = Asclenium Ruta-muraria

BLAUWE DRUIFJES


Een foto van An uit haar tuin in Schagen, zo ongeveer rond de Pasen gefotografeerd toen er kortstondig sneeuw lag.

Qua plantensoort een twijfelgeval want echt inheems is ie niet. Afkomstige uit Zuid-Europa en Zuidwest-Azie maar intussen is ie (al dan niet als stinzenplant) wel bij ons ingeburgerd / verwilderd. Het exemplaar in de tuin van An heeft ze indertijd zelf geplant.

Bij mij in de tuin in 's-Hertogenbosch groeit ie ook, dat zal wel een restant zijn van de vorige bewoners van dit huis want ik heb em niet zelf geplant en hij staat er al zolang als ik hier woon.

Normaal bloeit ie eind maart en april, dus deze is ook alweer vroeg.

In het Engels wordt ie om gemakkelijk te raden reden Grape Hyacinth genoemd. De plant hoort qua familie bij de Lelie achtigen en de Latijns-wetenschappelijke naam is Muscari Botryoides.

EINDE WINTERSLAAP, ETC.

Gisteren ontdekte ik de nieuwe website NATUURBERICHT.NL. Ik heb die ook aan de LINKS toegevoegd en eigenlijk is het net zoiets als de (fenologische) NATUURKALENDER. Er wordt aangegeven welke dieren en planten in relatie tot het weer reeds actief zijn.

Ik las daar o.a.:

- Dat er al op een 10tal plaatsen in Nederland bladeren van de Witte Paardenkastanje zijn uitgelopen.
Zie: www.natuurbericht.nl/default.asp?cat=&id=239

Op de hoek van het grasveld van het Emmaplein hier in 's-Hertogenbosch staat ook een groot exemplaar en ik zag vorige week ook al dat die hele grote, vette knoppen heeft. De bladeren zullen hier ook wel snel uit hun knoppen komen.

- Dat er alweer Egels uit hun winterslaap tevoorschijn komen.
Zie: www.natuurbericht.nl/default.asp?cat=&id=241

Dat zal met Vleermuisen ook wel het geval zijn.

Tevens (maar niet van die website) heb ik gehoord dat Padden en Kikkers ook allang weer uit hun winterslaap zijn.

An had me laatst ook al verteld dat ze gezien had dat de winterslaap van Egels en Vleermuisen door de zachte winter wat van slag was.

KEIZERSBOOM DEEL 4


Hierbij het behoorlijke verweerde gegraveerde messing bordje dat pal voor de boom staat. Op de foto amper te lezen maar als je ter plekke bent met enige moeite wel. Zonder het bordje had ik de boomsoort overigens niet herkend.

De tekst luidt:

PAULOWNIA TOMENTOSA 1984

TER GELEGENHEID VAN HET 90JARIG BESTAAN VAN DE AFDELING 'S-HERTOGENBOSCH VAN DE KONINKLIJKE MAATSCHAPPIJ TUINBOUW EN PLANTKUNDE / GROEI EN BLOEI

1984 zal dus het jaar zijn dat ie geplant is maar onbekend is natuurlijk hoe oud en groot ie toen was want ik neem niet aan dat ie ter plekke gezaaid is.

Over de snelheid waarmee ie groeit kom ik nogal tegenstrijdige info tegen. Er wordt gezegd dat ie na zaaien al na 2 jaar zo'n 6 meter kan zijn maar daar geloof ik niks van afgaande op dit exemplaar. Elders lees ik dat ie in 10 jaar 9 meter kan zijn, maar of dat indictaties zijn voor in het natuurlijk biotoop van de boom of betrekking heeft op ons klimaat is me niet bekend, maar beide lijken me sterk overdreven, want dit exemplaar is dus zowat 25 jaar oud en zou dan vele malen hoger moeten zijn, want zeg nou zelf: kijk maar naar de vorige foto.

Tegen de tijd dat ie bladeren en bloemen krijgt volgen er nog een deel 5 en 6.

KEIZERSBOOM DEEL 3


Zo ziet de boom er als bijna totaal uit (op de foto links).

De boom is van origine afkomstig uit China maar al in een ver geleden ingevoerd in Japan en daar in de 19e eeuw door een Nederlander ontdekt en meegebracht.

Hij werd toen vernoemd naar een Nederlandse koningin: Anna Paulowna (een Tsaren dochter) die de vrouw was van Koning Willem II.
In Japan is er ook een ridderorde naar de boom vernoemd.

De boom is het enige geslacht van de familie Scrophulariaceae (Helmkruidfamilie): alle andere geslachten zijn kruiden.

Van het geslacht bestaan 17 soorten en de bekendste is dus deze Keizersboom of Anna Paulownia boom. In Latijns-wetenschappelijke termen Paulownia Tomentosa.

Opvallend zijn de grote bladeren, tot wel 30 centimeter groot en de grote lila blauwe bloemen vrijwel tegelijkertijd verschijnen met de bladeren. Allemaal dermate opvallend dat het me verbaast dat ik de boom niet eerder opgemerkt heb.

Het hout van de boom wordt gebruikt in de violenbouw, klompen (ik dacht altijd dat daar Lindenhout voor gebruikt werd), parket en meubels.

Meer info is te vinden op:
http://www.tuinkrant.com/plantengids/bomen/10574.htm
http://www.botaniewebsite.nl/paulownia.html
http://www.halesia.nl/plant_details.php?plant=180

KEIZERSBOOM DEEL 2


Een paar dagen later ben ik teruggeweest om meer foto's te maken van de boom; op 25 maart, een vrij donkere dag.

Aan veel takken zitten de vruchtdozen nog vast zoals op deze foto te zien is. Er liggen er maar relatief weinig op de grond.

KEIZERSBOOM DEEL 1


Een poosje terug plaatste ik al een foto van een Kortsmos op de stam van een Keizersboom die ik aantrof op het grasveld van het Emmaplein hier vlakbij. En daarbij schreef ik dat ik zou terugkomen op de boomsoort zelf, bij deze dus DEEL 1.

Ik fietste daar op 20 maart over de paralelweg aan de zijde van het centrum. Gezien de zeer fiets onvriendelijke verkeerssitiutatie fiets ik zelden aan die zijde van de weg.

Ineens viel me daar een kale boom op die nog ronde vruchten in zijn takken had hangen en de enige bomen die dat nu nog hebben zijn Platanen maar het was overduidelijk dat het geen Plataan was en ik stapte dus van de fiets af om het beter te bekijken. Er stond een bordje bij met de naam van de boom en de gelegenheid en het jaar dat ie aangeplant was. Een erg verweerd bordje maar met enige moeite kon ik er toch nog iets van lezen en heb thuis online research gedaan en kwam er toen achter dat het een behoorlijk bijzondere boom is, n.l. de Keizersboom oftwel de Anna-Paulownaboom. In een vervolg bericht zal ik er meer over schrijven en meer foto's plaatsen want ik ben er nadien nog teruggeweest en over een maand hopelijk nog meer want tegen die tijd gaat ie bloeien met zeer sensationele bloemen.

Bij de eerste "ontmoeting" met de boom vielen me de verdroogde opengebarsten vruchten die onder de boom lagen, sommige zelfs nog aan takjes op waarvan ik er eentje mee naar huis heb genomen en dus gefotografeerd. Het was daar rondlopend wel effe goed opletten want het is een honden-uitlaat-veldje dat vol ligt met hondenpoep. (Ik werd overigens ook meteen aangevlogen door 2 Hazewind honden.)

Op de foto hierboven dus een takje waar de vruchten aan zitten, geheel rechts een net opengebarsten vruchtdoos. Midden onder en rechts open vruchtdozen. In die vruchtdoos zit een tussenschotje en het kleinere ding is een zachter "velletje" en als je dat er uit trekt vallen er 100en piepkleine zaadjes uit die je op de foto ook als heel kleine vleeskleurige "stipjes" ziet liggen.

Vergelijk het takje op de foto maar eens met deze fraaie prent van een herbarium: http://www.ibiblio.org/openkey/intkey/images/Paulownia_tomentosa006.jpg

Ze schijnen zich vrij makkelijk te laten zaaien en via online researsch kwam ik er zelfs achter dat er een (ruil-)handel in die zaadjes bestaat tussen liefhebbers.