NATUURVERSCHIJNSELEN WAAR IK ZOAL TEGENAANLOPEN

MINEERDERS (insecten-larven)

Op 18 juli deed ik een oproep n.a.v. een scan van een blad van de Wilde Akelei met de vraag welk insect die bladeren aantast. Intussen is er een reactie binnen en ook offline heeft iemand me verteld dat ik het moet zoeken in een groep miniscule insekten die "Mineerders" worden genoemd. Ik had er echt nog nooit van mijn leven van gehoord, terwijl ik toch al 40 jaar geinteresseerd ben in de natuur dus waarschijnlijk toch weer een voorbeeld dat ik in veel mindere mate kennis heb van fauna dan van flora.

Er bestaan dus vele geslachten en soorten Mineerders. Vele 100en en wat ze doen is tunneltjes ("mijnen") graven in bladeren en heel soms ook vruchten waardoor er aan het eind van het proces een larve ontstaat als ik het goed begrijp. Wat er dan weer uit die larve komt weet ik niet. Of ze gerekend worden onder de parasieten weet ik ook niet ..... immers, het is geen veelvraterij, niet zoals luizen, rupsen of sprinkhanen die een plant in een mum van tijd kunnen kaalvreten en waardoor de plant sterft.

Planten lijden wel een beetje door Mineerders maar een echt heftige aantasting van de plant is het niet, de planten groeien gewoon door totdat ze in de herfst vanzelf afsterven.

Voor iedere inheemse soort (of geslacht) plant bestaat wel een specifiek soort Mineerder. In mijn tuin zijn er 2 planten met Mineerders, n.l. de Grote Brandnetel (Urtica Dioica) en de Wilde Akelei (Aquilegia Vulgaris). Ik dacht eerst dat beiden aangetast waren door hetzelfde insect maar begin toch te vermoeden dat het 2 verschillende Mineerders zijn te weten:

- Op de Wilde Akelei:
www.bladmineerders.nl/minersf/dipteramin/phytomyza/aquilegiae/aquilegiae.htm

- Op de Grote Brandnetel:
www.bladmineerders.nl/minersf/dipteramin/agromyza/pseudoreptans/pseudoreptans.htm

Wat betreft die op de Akelei ben ik vrij zeker van, over die van de Brandnetel nog niet 100 %. Ik ben immers ook geen bioloog. Ook is het zo dat ieder antwoord op een vraag voor mij altijd weer nieuwe vragen oproept en zo blijf je bezig (in positieve zin wel te verstaan).
Ook valt me op dat veel van de Mineerder soorten pas in de 2e helft van de 20e eeuw wetenschappelijk in kaart zijn gebracht. Dat verklaart ook het 3e woord achter de Latijnse wetenschappelijke naam (het 1e is het geslacht, de 2e is de soort). Het 3e woord is de naam van de wetenschapper die een soort ontdekt en omschrijft. Je komt zelden dat 3e woord (naam) tegen want heeeeeeel veel soorten zijn in kaart gebracht door twee wetenschappers:

- de 18e eeuwse Zweedse wetenschapper Linnaeus
http://nl.wikipedia.org/wiki/Carolus_Linnaeus

- de 19e eeuwse Franse wetenschapper Lamarck
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_de_Lamarck

In sommige oude wetenschappelijke boeken zie je achter de soort naam nog wel eens (L.) staan en dan wordt Linnaeus bedoelt maar tegenwoordig wordt dat vrijwel altijd weggelaten. Ook voor Lamarck bestaat zo'n afkorting (die ik ben vergeten en online ook niet kan vinden).
Alleen bij veel later ontdekte planten- en diersoorten zie je nog wel eens als derde woord een naam staan.

Linnaeus en Lamarck hebben ook de grondslag gelegd voor de nomenclatuur en de taxonomie, ook verdomd interessante materie (voor een freak als ik) maar voor de meeste mensen die gewoon plantjes en beestjes leuk en mooi vinden ongetwijfeld veel te gortdroge materie (wie weet kom ik er later nog eens op terug (?)).

Tot slot nog een aardig weetje: Lamarck was zooloog en botanicus maar was de eerste in de geschiedenis die het woord "biologie" gebruikte. Toen ikzelf nog op de lagere school zat (in de 60ies) heette het vak ook nog "natuurlijke historie" :)