woensdag 12 maart 2008


STRANDVONDST BEKEND

Deel 3 (schelp & rol in het ecosysteem)


Foto van An van schelpen van de Amerikaanse Zwaardschede.


De lengte van de schelpen is 15 a 16 centimeter. Ze kunnen maximaal 18 centimeter worden.

Bovenaan de buitenzijde van een schelp. De okerbruine kleur is een half transparant velletje van hoornachtige materiaal dat er als een lege schelp lang in de de branding ligt en langs zandkorrels schuurt ook loslaat.

Onderaan de binnenzijde van een schelp met zijn beide kleppen. De twee kleppen zitten aan elkar met vlezige, hoornige scharnieren. Als de schelp vers is kan je de twee kleppen nog veel van elkaar buigen maar dat spul droogt uit en wordt van bruin tot zwart en wordt keihard, waardoor ze bij een poging tot buigen meteen van elkaar los breken.

De schelp is dus het restant van het dier dat overblijft nadat het eigenlijke dier dood is.

De foto bij het bericht van 5 maart toonde dus het eigenlijke inwendige dier (wel dood) en hierboven op de foto dus het uitwendige, de schelp oftwel het exo skelet.
________________________________________________

De voornaamste natuurlijke vijand van Mesheftachtige schelpdieren is de zee-eendensoort de Eidereend. Die dus soms juist overleeft doordat deze exotische schelpsoort her en der zo massaal voorkomt. Meer hierover is te vinden op:
http://www.visserijnieuws.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=13479&Itemid=54
en
www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_562JVP?Opendocument

Eidereenden slikken het dier inclusief schelp in een keer door. Doordat de schelp van Mesheften vergeleken met die van andere schelpen vrij dun is, en dus gemakkelijk breekt en de schelp ook veel vlees bevat, meer dan in bijv. mosselen die ze ook wel eten.

Eidereenden (of Eiders) zijn vrij zeldzaam. Het zijn vrij grote eenden, groter dan de Wilde Eend, wit met zwart. Zie
http://www.vogelvisie.nl/soort/eider.php

Ze worden al decennia bedreigd in Nederland (waar het eigenlijk ook geen inheemse diersoort is) door:
* mechanische schelpdiervangst (tot de exotische Amerikaanse Zwaardschede redding bracht)
* door olievervuling
* vroeger ook omdat hun dons veel gebruikt werd voor de vulling van kussens (is dus niet alleen het bekende Ganzendons).

Eidereenden komen als broeders eigenlijk alleen nog maar voor in het Waddengebied, in Zeeland zijn ze zo goed als uitgestorven.

5 opmerkingen:

Anoniem zei

De schelpen op de foto zijn wel minder groot dan die 18 centimeter, ik denk dat dit wat jongere exemplarenzijn geweest.
Ik heb hier ook nog, van vroegere vondsten, andere liggen, waar inderdaad dat 'velletje' al af is, die zijn dus helemaal wit nu. Ik heb hier een kleine verzameling schelpen, overgehouden van een enorm arsenaal van vroeger.Ik was altijd in de weer met emmertjes en zat altijd met mijn neus in de schelpen. Alles ging mee naar huis, werd afgespoeld, gedroogd en dan zocht ik de latijnse namen erbij en bewaarde ze in doosjes. Een dierbare jeugdherinnering ! Ook nu is mijn blik altijd naar beneden als ik op het strand ben, maar de variëteit die ik vroeger aan schelpen vond is er nu bij lange na niet meer helaas. Op de Nederlandse stranden is er echt veel en veel minder aan soorten volgens mij dan 35 jaar geleden.

Anoniem zei

En, wat ik nog vergat te zeggen : wat leuk om al die dingen nu ook te weten. Tot nu toe was het gewoon een schelp, en niet meer dan dat. Dat verhaal over de consumptie door de eidereend zie ik helemaal voor me : heel inslikken die dingen ! En dat ze als aas gebruikt worden...inderdaad : vast een emmertje overboord gegaan omdat er zoveel van lagen.

Anoniem zei

Hoi An,

Ik ben zelf al minstens een deccenium op het strand geweest, waar dan ook in Nederland. Als beste ken ik de stranden van Schouwen Duiveland, Zeeland. Met name bij Renesse vond ik vroeger de meeste schelpen, waaronder het befaamde Wenteltrapje (een erg mooi slakje dat je met name DAAR vond.

Ik moet nog steeds van die opberglaadjeskastje hebben met heel veel schelpen met hun naam op de laadjes. Van die ladenkastjes waarin klussers hun schroefjes en spijkers bewaren.

Kom jij op veel verschillende stranden ? En heb je echt de indruk dat er tegenwoordig minder moois is te vinden ?

Anoniem zei

Ik bedoelde dat ik al een decennium NIET meer op het strand ben geweest.

Anoniem zei

Ik heb inderdaad echt de indruk dat er veel en veel minder verschillende soorten te vinden zijn, in elk geval op de Noordhollandse stranden. Op de Zeeuwse stranden ben ik ook al een jaar of 5 niet geweest. En inderdaad, de wenteltrapjes die je beschrijft zijn echt prachtig, die heb ik hier ook thuis liggen.
Ik zal er de volgende strandwandeling es echt op letten of ik gelijk heb en van alle verschillende soorten één schelp mee naar huis nemen. Als ik kijk wat ik hier nu thuis heb weet ik het al zeker hoor, zoveel mooie en prachtige schelpen, in jaren niet meer gezien ! Wel nog de mesheften, zaagbekjes, af en toe een nonnetje en zo, maar pelikaanvoetjes, boormossels, penhoorns en dat soort prachtige schelpen, niets van dat alles ! Ik heb niet uitgezocht of dat altijd al zo geweest is, en of die schelpen alleen op de Zeeuwse stranden te vinden zijn of zijn geweest...