REUZENBERENKLAUW
An kwam gisteren ook nog langs een klein bosje ergens in of bij Schagen en ging er toen kijken en zag ze dat het helemaal vol stond met grote exemplaren van de Reuzenberenklauw.
Ik kwam er gisteren in de berm van een oever van de Stadsdommel ook een tegen maar die was nog veel kleiner.
De plant is van origine een exoot, zo rond 1900 is ie vanuit de Kaukasus als sierplant voor tuinen in diverse landen in Europa ingevoerd. Vervolgens is ie verwilderd en wordt intussen tot de inheemse planten gerekend.
Ikzelf ben em voor het eerst tegengekomen op een landgoed in Schuddebeurs op Schouwen Duiveland, en daar groeide ie in een loofbos, dus blijkbaar was ie toen al aan het verwilderen, dat was zo ongeveer in 1973. Ik heb toen een klein exemplaar meegenomen en in onze eigen tuin geplant omdat ik em erg mooi vond. Het bleek vervolgens een enorm grote plant te worden. Wel bijna 3 meter hoog en de holle stengel kan bij de voet wel 10 centimeter dik zijn. Op die stengel zitten wat paarsige vlekken en haartjes. Ook aan de randen van de bladeren zitten stekels. Echt bekend of massaal verwilderd was ie toen nog niet (dat gebeurde pas op grote schaal in de decennia erna). In onze tuin trok ie toen veel bekijks van derden vanwege zijn grootte.
De grote schermbloemen zijn wit en kunnen ook bijna wel een meter breed worden en daar komen nadien 100en zaden in die eivormig zijn met nimieme vleugeltjes eraan en waarmee ie zich blijkbaar verspreid. Zoals ik zojuist al schreef, in de decennia erna is ie steeds meer gaan woekeren, je kwam em ineens overal tegen, parken, langs randen van parkeerterreinen en andere ruwe terreinen. Het werd een plaag en men ontdekte ook dat ie gevaarlijk kon zijn.
An sich is ie niet giftig (Schapen eten em zelfs graag) maar als je er sap van op je huid krijgt en je huid vervolgens in de zon komt kan je er flinke huidirritaties en zelfs blaren van krijgen (iemand vertelde me vanmiddag nog dat een paar dagen geleden overkomen te zijn). De ene persoon is er gevoeliger voor dan anderen maar vooral kinderen moeten er voor oppassen.
Vele gemeentes bestrijden de plant nu en ik ken ook diverse mensen die em vroeger "voor het mooi" in de tuin hadden em vanwege dit gevaar hebben weggedaan.
Over dit fototoxische effect van de plant is heel veel online te vinden:
http://www.noord.amsterdam.nl/Docs/natuur/Reuzenbereklauw.pdf
http://www.noord.amsterdam.nl/smartsite.shtml?id=3373
http://www.medinet.be/shownews.asp?ID=1546
http://www.ijmuidercourant.nl/nieuws/regionaal/ijmond/article3473557.ece/Reuzenbereklauw_veroorzaakt_irritatie
http://www.debron.be/reuzenbereklauw_heracleum_manteg.htm
http://nl.wikipedia.org/wiki/Reuzenberenklauw#Giftig
(deze laatste ook over de verschillende bestrijdingsmethoden)
De plant heeft ook een verwant die wel autochtoon is en verder ongevaarlijk, de Gewone Berenklauw. Op deze site worden de twee met elkaar vergeleken:
http://home.wanadoo.nl/tyr/plantentuin/bklauw.htm
Die echt inheemse soort ben ik ook vaak tegengekomen in o.a. bermen maar die lijkt vooral door zijn bloemen weer erg op andere aanvwerwante schermbloemige planten zoals o.a. Wilde Peen en nog veel meer.
Reuzenberenklauw = Heracleum Mantegazzianum
Zie: http://wilde-planten.nl/reuzenberenklauw.htm
Gewone Berenklauw = Heracleum Sphondylium
Zie: http://wilde-planten.nl/gewone%20berenklauw.htm
3 opmerkingen:
Deze berenklauw in het bosje was echt enorm, velen waren ruimschoots groter dan wijzelf, dus ruim 2 meter !
Ooit hadden wij hier een kleiner exemplaar in de tuin, maar die hebben we op een gegeven moment eruit gehaald (ja, wij dus ook, voornamelijk vanwege de kinderen). Voordat hij wegging is hij nog flink 'tot last geweest' : er raakte een bal tijdens het spelen onder de berenklauw die papa wel even ging pakken. Hij lag blijkbaar nogal ongelukkig en papa belandde middenin de berenklauw. Dat heeft hij twee dagen geweten ! Enorme irritaties ; alsof het in de fik stond, rood, dik, en de blaren erop !
Vroegtijdig hebben we onze kinderen geleerd dat niet alles even lief en onschuldig is, ook niet in de tuin, maar deze ging eruit.
Ik kan me ook nog wel herinneren hoe groot "de mijne" in de tuin was. Minstens 2 en een halve meter hoog, want langs dat stuk tuin was een waslijn gespannen tussen palen over de hele lengte van de tuin. De hoogte van die waslijn was op ongeveer 1.80 meter hoogte, zo hoog als mijn moeder kon rijken om de was op te hangen en daar stak ik zeer fors bovenuit. Ik heb er toendertijd nog een zwartwit foto van gemaakt en die dacht ik laatst ook nog in 1 van de ouwe familie foto albums die bij mijn zus vertoeven zaten maar helaas, die foto is niet meer te vinden.
De plant is meerjarig en je kan em gewoon aan zijn lot overlaten, d.w.z. em de winter laten doorkomen en em met zijn oude stengel in het volgende jaar gewoon laten doorgroeien, wie weet was ie dan nog groter geworden.
Maar mijn pa die me als jonge puber dat stukje tuin liet beheren sprak toch een veto uit en de plant werd in de late herfst toch tot de grond toe teruggesnoeid en ik bewaarde dan altijd een stuk van het onderste deel van de hoofdstengel en door die te drogen werd ie hol. Daarover later weer meer in een andere reactie.
En als er kennissen of familie op bezoek kwamen en men wilde gaan kijken bij de Aardappelen en Sperciebonen en Aarbeien van mijn vader trok deze grote plant altijd veel bekijks in dat "maffe hoekje van de tuin" en werd dan nogal eens "Antons plant" genoemd, terwijl ik er helemaal geen dergelijk gevoel bij had. Ik had wel andere planten die ik als favoriet beschouwde en na een paar jaar begin ik het zelf ook een "rotding" te vinden. Vlak voor ik verhuisde naar 's-Hertogenbosch en pa het stukje tuin weer voor andere planten in gebruik kon nemen werd ie met wortel en al verwijderd.
Ik heb nog jarenlang zo'n droge holle stengel van "mijn" Reuzenberenklauw bewaard. Vandaag las ik op http://stanvanhoucke.blogspot.com/2005/11/reuzenbereklauw-didgeridoo.html dat je er bij wijzen van spreken een Didgeridoo van junt maken.
De blogger schreef er toen ook weer iets bij over dat gevaarlijke van de plant maar dat is toh wat overdeven. Als je de plant aan het eind van de herfst of begin van de winter onder handen neemt en ermee aan de slag gaat s er niks aan de hand. Dan is ie al "dood" qua sappen en die krijg je dan niet op de huid en dan ook niet in fel zonlicht en dus een fototoxisch effect. Ik heb de plant vroeger menig maal aangeraakt, en als jeweet wat je doet is er eigenlijk niet zoveel aan de hand.
Een reactie posten