zaterdag 29 september 2007


NAAKTSLAK


Hier een door An in haar voortuin gefotografeerde naaktslak. De foto is al van een poosje terug en er zijn sindsdien al meer foto's van de naaktslakken geschoten, maar heb toch voor deze gekozen omdat die het beste een aantal organen toont (lees daarover verderop meer).

Het roze en lichtbruine aan voor- en achterkant onder zijn lichaam zijn afgevallen bloemetjes van Springbalsemien. Zijn slijmspoor is linksboven te zien, haast haaks op zijn lichaam. Hij heeft dus een vrij scherpe bocht gemaakt :)

Het soort is de Gewone Wegslak, of ook wel Grote of Rode Wegslak genaamd. Latijns-wetenschappelijk naam Arion Ater Rufus.

Zoals 1 van de 3 Nederlandse namen al aangeeft zijn ze vaak rood, felrood en zelfs tot oranje toe, maar ook kleuren als bruin, grijsgroen en zwart komen voor.

Qua organen: "het gaatje" aan rechterkant van zijn lijf, achter zijn kop is zijn ademhalingsopening (in het Latijns: pneumostoma). Naaktslakken die op land leven hebben longen, de in zee levende hebben kieuwen. Wat betreft de 4 uitsteeksels op zijn kop: op de bovenste 2 zitten zijn ogen, de onderste 2 zijn tentakels. De ogen stellen echter weinig voor, ze zien niet veel meer dan licht en donker. Beide uitstekende organen op de kop kunnen worden uitgestoken en ingetrokken worden. Eigenlijk geldt dat voor zijn hele lijf en daarom is de grootte ook lastig aan te geven. Maximaal (in totaal "uitgerekte"versie) tot wel 20 cm. Het exemplaar op de foto is dus juist in de "ingetrokken" versie van het lichaam en meet ongeveer 7 cm. Via dat uitrekken en intrekken bewegen ze zich voort. In "ingetrokken" versie zijn ze dus kort en koddig dik. Als ze zich uitrekken lang en slank, en als ze zich bedreigd voelen rollen ze zich op tot een "balletje" om hun kwestbare onderkant te beschermen. Haast vergelijkbaar met egels :)

Het lichaam van slakken is heel waterig. De slijmerige huid zorgt er voor dat ze niet uitdrogen. De belangrijkste functie van het slijm is echter voor hun voortbeweging. Het plaveit hun weg min of meer, waardoor ze zich al glijdend gemakkelijk over het substraat kunnen voortbewegen. Als ze zich verticaal
willen voortbewegen, wat meer grip vereist dan horizontaal bewegen, wordt een ander soort slijm afgescheiden. Naast het vochtgehalte zijn slakken ook zeer gevoelig voor andere omgevingsinvloeden zoals temperatuur, lichtintensiteit en met name het zoutgehalte omdat dit van zeer grote invloed is op de vochthuishouding van hun waterige lichaam. Je zal naaktslakken daarom overdag weinig zien. Ze houden zich dan het liefst op op vochtige en beschutte plaatsen en afentoe komen ze tevoorschijn na een regenbui of bij extreem hoge luchtvochtigheid en op bewolkte dagen. Voor de rest zijn het nachtdieren. Bekend zijn hun slijmerige sporen die ze 's-nachts achterlaten en die je dan vroeg in de morgen nog vers kan aantreffen nadat ze zichzelf alweer hebben teruggetrokken.

Ze kunnen als ware veelvraten veel schade aanrichten in met name moestuinen want ze eten vooral kruidachtige planten, niet van heesters of bomen. Slakkengif is erg slecht voor de voedselketen want ze zijn zeer geliefd als voedsel bij veel diersoorten, met name vogels. Ik heb wel eens gehoord dat je slakken (ook huisjesslakken) gedurende hun nachtelijke tochten kan vangen door een potje in de tuin in te graven met de bovenrand ervan gelijk aan het grondoppervlak en daar vers bier in te doen, ze komen op de geur ervan af, kruipen er in en verdrinken vervolgens. Of de alcohol daar ook nog een rol bij speelt is me onduidelijk, dus of het niet toch een vorm van vergiftiging is die moet doorgaan voor biologisch ? Misschien is het ook wel een broodje aap uit de 70ies. Ik weet het niet, ik heb er geen ervaring mee. Ik heb het alleen van horen zeggen.

4 opmerkingen:

Anoniem zei

Naar aanleiding van....
Ach...dacht ik toen ik het verhaal las over het vangen van de slakken in 'een potje bier' waarin ze vervolgens verdrinken. Broodje aap of niet, je ziet het voor je...
Zoals ik al zei, bij ons mogen slakken gewoon zijn, we gaan zelfs met zaklamp naar de schuur als het donker is om ervoor te zorgen dat we geen slak doodtrappen. Helaas ging het laatst toch een keer mis en stapte onze jongste dochter (dierenvriend in hoofdletters)op een naaktslak in de veronderstelling dat het een dor blaadje was (het was al wat schemerig). "Splet" was het en ze besefte dat het een slak was. Dikke tranen, en toen haar grote zus het navertelde hield ook zij het niet droog...Ik ging kijken wat er van over was en om hem netjes te begraven en kreeg nog eens bevestigd dat het beestje uit hoofdzakelijk water bestaat, er was nl. bijna niets van over. Zand erover en onze dochters gerustgesteld dat het beestje niet meer leed en keurig begraven was...
Ach...wat een leed, en wat een prachtig respect voor alles, klein of groot, maakt niet uit.

Anoniem zei

Een nieuwe Tel Sellrage is SLAKKENSLIJM. Potten vol slakkenslijm om te gebruiken als dag- en nachtcreme. Het biedt vernieuwing en verjonging van de huid. Vette slakkenslijm voor eeuwige schoonheid! Smeer het 2 a 3 maal daags op je gezicht en handen. Werkt ook tegen Acne, Puistjes, Mee-eters, Zwangerschapsstriemen, Rimpels, Kraaienpootjes en Littekens. zie >>

Hoe het ook zij, die slijm is inderdaad bijzonder. Als het op je vingers zit was je het er niet zomaar af. Het doet me ook denken aan spinnenzijde. Dat is bij gelijke dikte veel sterker dan staaldraad! Het evenaart de kracht van de allersterkst bekende hightech vezels als kevlar en koolstofvezel.

Ook moet ik bij het woordje slakkenslijm denken aan Spongebobs kwallenkwak maar dat tref je niet aan in verwilderde tuinen.

AntonV zei

Beste An,

Dpn't shoot the messenger :)
Ik insinueerde zeker niet dat je slakken moet berstrijden, zelfs niet biologisch. Van mij mogen ook alle beesies blijven leven en doen wat ze doen. Bovendien drink ik het bier liever zelf dan het aan slakken voeren :)

Anton

Anoniem zei

SLIJMSURFEN
De slakkenslijmsporen die er als een regelmatig stippellijntje uitzien zijn altijd afkomstig van een huisjesslak. De stippels ontstaan niet doordat de slak telkens even stopt, daar is de regelmaat van de stippels trouwens ook te groot voor, maar heeft te maken met de toevoer van het slijm, dat uit een gaatje bij hun ’kin’ komt. Blijkbaar gaat dit druppelsgewijs. De ononderbroken lijn is afkomstig van een naaktslak. Die zijn namelijk, wat voortbewegen betreft, beter uitgerust dan huisjesslakken. Over hun hele rug welt extra slijm op (ze zijn ook veel plakkeriger als je ze oppakt) dat via de boomschorsachtige groeven in de huid naar beneden vloeit. Daar komt het terecht in een soort ringweg, die de zoom van de voet begrenst. Bij de gewone wegslak is die zoom mooi helder oranje van kleur. Via heel veel kleine dwarskanaaltjes komt het uiteindelijk onder de voet van de slak terecht. Dankzij deze dubbele smering kan de naaktslak dus veel beter slijmsurfen!

LIEFDESLEVEN
Van de grote aardslak: er komt bij beide slakken uit de rechterwang een penis naar buiten. Deze penissen kunnen zich uitrekken tot een lange, witte draad van soms wel 60 tot 80 cm. lang! Dat wil dus zeggen 4 à 5 keer zo lang als hun lichaam! Aan het einde van die draad zit het spermapakketje, dat uitgewisseld wordt, waarna de penis zich weer terugtrekt en de slak zo'n half uurtje later weer op pad gaat.

Meer van dit soort slakkenwijsheid op de pagina van slakkengek en kunstenares Hanny Reneman: lees>>