dinsdag 19 augustus 2008


EEN GANZENVOETSOORT ?

(PLANTEN IN 100MORGEN # 3)


Dit vond ik een zeer opmerkelijk verschijnsel, een plant die helemaal rood van kleur is, stengels, bladeren en zelfs de bloemen. Dit was zeker niet de enige plant die deze kleur had.

Ik vermoed dat het door een bepaald iets in de grond komt, en natuurlijk vraag ik me dan weer af "wat en waarom ?" :)

Wie het weet verzoek ik het via een reactie te melden.

Even voor de duidelijkheid, ook deze foto is gemaakt vlak voor zonsondergang maar dat is zeer zeker NIET de reden dat de plant er zo rood uitziet op de foto ! De plant was ECHT rood !

Er komt zeker een vervolg over planten in dit gebied. Ik doe echter geen beloftes over het wanneer.

11 opmerkingen:

Anoniem zei

De extreem rode kleur van de plant zal toch geen gevolg zijn van Cadmium dat met het kwelwater naar boven komt ?

Laatst zag ik op TV een docu over de plaag van Grote Waternavel in de Dommel. Een woordvoerder van het waterschap vertelde dat was onderzocht of de plant gebruikt kon worden als veevoeder. De plant is zeer eiwitrijk en koeien schijnen er dol op te zijn. Toch zei die man dat het niet geschikt bleek als veevoer omdat de Dommel veel cadmium bevat en flink giftig is. Cadmium staat ook bekend als grondstof met een fel rode kleur.

Anoniem zei

Hallo Anton,

Ha, jij moet denken aan cadmium-rood. Een plant die je zou kunnen "verven" door wat mineralen toe te voegen. Het verschijnsel ken ik wel van de Hortensia's die je blauw kunt laten bloeien door ijzer in de grond in te brengen. Toch verwacht ik zeker niet dat dat hier ook het geval is. Het kwelwater dat hier omhoog komt is afkomstig uit de Peel en de Kempen en is eigenlijk zeer schoon duizenden jaren oud bronwater. Het cadmium in de Dommel is neergeslagen in het slib en is afkomstig van allerlei fabriekslozingen van de afgelopen 150 jaar. Die lozingen zijn nu wel gestopt maar de verontreiniging is nog lang niet weg. Omdat het hier één groot kwelgebied is is de grondwaterstroming naar de rivier toe en niet andersom dus verontreiniging vanuit de Dommel in de hier aanwezige blauwgraslanden kan ik me niet voorstellen.

Het verschijnsel van roodkleuring van planten op kale en schrale zandvlakten waar op zonnige dagen de temperaturen flink kunnen oplopen is me al vaker opgevallen. Het chlorofyl zorgt voor de groenkleuring dus intuitief denk ik dat het daarmee te maken heeft. Op internet kun je vanalles vinden over de roodverkleuring van bladeren. Een mooi wetenschappelijk stuk, waardoor je weet dat het geen onzin is, heb ik niet kunnen vinden maar wel dit soort opmerkingen:

- Te veel licht of te hoge temperaturen veroorzaakt een te hoge temperatuur in het blad, waardoor de werking van het bladgroen sterk wordt vertraagd of zelfs geheel stopt. De bladeren worden geelgroen, geel, bruin of rood.

- Bij ca 40-42 ºC wordt bladgroen vernietigd en dan vindt de roodabsorbtie niet meer plaats waardoor de plant rood wordt.

- Bij een Magnesiumtekort in de grond wordt ook het bladgroen vernietigd en dan vindt de roodabsorbtie niet meer plaats waardoor de plant rood wordt.

- Je hebt groen chlorofyl: C55 H72 O5 N4 Mg en aanverwant ook rood chlorofyl: C55 H70 O6 N4 Mg. Of een plant kan omschakelen van het ene type naar het andere weet ik niet?

- Chlorofyl is een stof die chemisch verwant is aan de ijzerbevattende porfyrineverbinding die bekend staat als heem (of haem) en die een belangrijke rol vervult in de rode bloedkleurstof hemoglobine.

Interessante materie, die nieuwsgierig maakt en die ongetwijfeld bekend moet zijn bij geschoolde plantkundigen. Zij kunnen waarschijnlijk exact duiden wat hier gaande is. Het zou leuk zijn als iemand op deze blog dit nog eens komt uitleggen.

groet JL

PS: je sprak ook over de Grote Waternavel. Heb je al gezien hoe momenteel hele stukken in de Dommel en het Drongelenskanaal van oever tot oever bedekt zijn met deze plant?

Anoniem zei

Hoi Johan,

Ik ga meerdere reacties schrijven omdat je eigemlijk ook meerdere dingen aankaart.

Uiteraard dacht ik niet dat het zo simplistisch is als dat er een bepaald mineraal in de grond kan worden gedaan om als grondstof te fungeren.

Ik vond het nogal fascinerend dat we meerdere planten met die extreem rode kleur zagen en ik zou dolgaar willen weten waaraan het ligt, dus gaf ik zelf een voorzetje met wat speculatie om mensen uit te dagen tot een reactie. An sich is dat geen policy in het algemeen die ik op de blog toepas hoor. Maar ik ken dat soort truucjes wel, als je echt een reactie wilt hebben dan moet je juist iets beweren wat pertinent niet waar is.

Verder houd ik ervan om associatief te werk te gaan. Soms gebeurt het dat je het 1 aankaart en op iets anders uitkomt en zo verder (zie je eigen vraag over de Grote Waternavel).

Zoals ik al aangaf had ik op TV een docu zag over de flink verontreinigde Dommel, met Cadmium dus maar met nog iets (ik meen Nikkel) vond ik dat nogal shockerend nieuws en dat was bij deze in 1 adem genoemd. Deste shockerender vond ik het omdat er al lang tijd bericht wordt over het ecosysteem van de Dommel verbeteren, ook in de Stadsdommel. De biodiversiteit van vissen vergroten en IJsvogels aantrekken en ik zag het trafreel al voor me, straks hebben we IJsvogels in de Stadsdommel en leggen ze in no time het loodje omdat ze giftig Vis eten :(

Anoniem zei

Dag JL,

Om verder te gaan met je slotvraag, of ik de Grote Waternavel in de Dommel al gezien heb die van oever tot oever groeit ? Dat heb ik vorig jaar, ook eind augustus gezien bij de brug over de Dommel bij kasteel Nieuw Herlaer en het gehucht Halder. Daar groeide het ook van oever tot oever en ook over een lengte van 100en meters. Naast die brig zit ook een versperring in het water waardoor het zich daa opstapelt. Een beetje naieving zou zo maar denken dat het een lager gelegen weiland is en er overheen gaan lopen en dan in het water terechtkomt.

Anoniem zei

Hoi JL nogmaals,

De citaten die je aanhaalt geloof ik ook wel hoor, het hoeft geen super wetenschappelijk artikel te zijn. Wel verbaast het me dat Chlorofyl afgebroken wordt door hitte (vanf 40 graden Celcius). Zo heet is het toch afgelopen weken niet geweest, maar omdat dat terrein zo vlak en relatief kaal is loopt de temperatuur misschien lokaal heel erg op ?

Verder verbaas ik me over mezelf, dat het verschijnsel me dan nooit eerder is opgevallen.
In de 70er jaren werkte ik in zomervakanties bij een biologische boomkweker die ontzettende veel onkruid had en wij als vakantiewerkers moesten dat wieden omdat ie geen herbiciden wilde gebruiken.

Ook in die zomers was het loeiheet, zo zeer dat we met een verlengde luchpauze / siesta naar huis mochten en dan eind van de middag langer doorwerkten. Ik heb toen volop gezien hoe onkruid / wilde planten op hoge temeraturen reageren, maar nooit heb ik daar zulk extreem rood gekleurde planten gezien. Ik durf dus te denken dat er meer factoren in het spel zijn, misschien toch iets met de grondsoort ?

Dus inderdaad, als er een expert / botanicus is die gedetailleerdere uitleg kan geven, heel graag.

AntonV zei

Nog een reactie JL,

Dat met die Hortensia's is toch een net iets ander verhaal in chemische zin. Dat heeft niks te maken met sporenelementen / mineralen maar met de zuurgraad (pH) van de grond, de kleuren van die bloemen reageren daarop, of de grond zuuur danwel basissch is. Om daar invloed op te hebben stoppen liefhebbers / tuiniers dan bijv. roestige spijkers in de grond enzo...

Anoniem zei

Op http://www.carnivora.nl/forum trof ik een Belg aan, die zich Doomhammer noemt die zowel een vraag stelde als hem ook beantwoordde - waarom ook niet? Zijn antwoord zou wel eens een stuk meer de oplossing kunnen benaderen van het hier gestelde probleem. Bij deze:

Kan er mij iemand eens uileggen waarom een plant rood kleurt als hij veel zonlicht krijgt?

Doomhammer

Geregistreerd op: 18-1-2008
Berichten: 149
Woonplaats: België
Geplaatst: Vr Apr 18, 2008 5:15 pm Onderwerp:

--------------------------------------------------------------------------------

Laat ik hier even mijn eigen vraag beantwoorden, voor de mensen die het ook willen weten.

Eerst en vooral is het belangrijk te weten dat chlorofyl, dat van nature voorkomt in groene bladeren, UV licht absorbeert en omzet in energie. In dit UV licht zit een hoge concentratie aan energie, en zorgt ook voor vorming van vrije radicalen in de plant. Wat schadelijk is voor zowel plant als dier
Ook kunnen bladeren bij een te veel aan zonlicht verbranden.

Daarom heeft moeder natuur het volgende uitgevonden:
De rode kleur in de plant wordt veroorzaakt door een pigment, athocyaan. De rode kleur van dit pigment zorgt ervoor dat een groot deel van het UV-licht gereflecteerd word, het kan dus minder schade toebrengen aan de plant, ze zal minder snel verbranden.
Ook zal anthocyaan vrije radicalen neutraliseren, en zelfs tot op een zekere hoogte de vorming ervan verhinderen.

Rode bladeren kunnen nog steeds aan fotosynthese doen. Want niet al het licht wordt gereflecteerd.

Waarom zijn niet alle bladeren rood dan? Simpel:

Ten eerste: Het aanmaken van deze pigmenten kost extra energie, en planten zijn er zuinig op.
Ten tweede: niet alle planten hebben last van een teveel aan zonlicht.

Doomhammer

Anoniem zei

Dag JL,

Leuk dat je ergens anders online iets vond van iemand die dzelfde vraag stelde (waarom sommige planten zo;n extreem rode kleur hebben) en die vraag ook nog eens zelf beantwoordde.

Jammer wel dat je die link waar je dit vond niet klikbaar hebt gemaakt, want ik heb er in afgelopen weken mijn best voor gedaan om dit mogelijk te maken dor het reactieveld fullscreen te maken.

Anoniem zei

Wat de originele, en geciteerde schrijver Doornhamer bedoelt met vrije radicalen (n op enkele alinea's na) aan het (bijna) einde van zijn betoog begrijp ik in deze context niet.

Dergelijke terminologie associeer ik eerder met politiek getinte zaken :)

Anoniem zei

Vaak is het ook zo, althans bij mij, dat antwoorden op vragen weer nieuwe vragen oproepen.

Zo luidt 1 van de 2 eindconclusies van die Doornhaner dat "niet alle planten hebben last van een teveel aan zonlicht".

Mijn mijn nieuwe vraag luidt dan:
Is er een verschil tussen lichtsterkte en warmte van de zon voor planten ?

Ik een deel van JL's 1e reactie was sprake (ook weer een citaat) van een temperatuur tussen de 40 en 42 graden Celcius.

Ik reageerde daar al op door te zeggen dat het de laatste maanden helemaal niet zo warm is geweest en dat ik me kon voorstellen dat er op dat nog vrij kale en vlakke terrein plaatselijk hogere temperaturen voorkomen, maar nu we het meer hebben over licht dan over warmte kan ik me voorstellen dat er door de donkere kleur van het zand van het terrein (bijna zwart) warmte wordt geabsorbeerd en dat weer reflecteert naar de planten.

Anoniem zei

Ikzelf heb n.a.v. ook nog zitten zoeken online naar de waterkwaliteit van de rivier de Dommel en die gevonden op de website van Waterschap de Dommel, zie:
http://www.dommel.nl/aspx/get.aspx?xdl=/views/dommel/xdl/Page&ItmIdt=105&SitIdt=5&VarIdt=1.

Bij fysiscg chemisch is ook te zien op een plattegrond dat het Cadmium waar ik het over had voor een deel terug te voeren is op onze Zuiderburen.

Boi het biologische gedeelte geen woord over de gevolgen van Cadmium over de eetbaarheid van Vis en ok niet over / voor IJsvogels.

Let echter wel op het menu over waterkwaliteit in de linkse frame, daarin worden ook dingen aangekaart als Blauwalg en Botulisme. Maar nergens op de website kan ik iets duidelijks in beeld krijgen over de al jarenlang durende plaag van het exotische plantensoort Grote Waterbbavel. Of is dat verstopt in een DOC of een PDF ?